بالاخره دست‌های اصلی مافیای نفتی قطع شد”. این آخرین ادعای محمود احمدی‌نژاد است که دیروز در جمع خبرنگاران ابراز کرد و البته بلافاصله از وجود باقی‌مانده‌هایی در این گوشه و آن گوشه نیز سخن به میان آورد تا همچنان سوژه‌ای برای ادامه ماجرا در چهار سال آینده وجود داشته باشد.
احمدی‌نژاد دیروز پس از سخنرانی در جمع مدیران ارشد وزارت نفت، به جمع خبرنگاران آمد و با بیان اینکه “دست‌های اصلی مافیای نفتی قطع شده”، خاطرنشان کرد که: “باقی‌مانده‌هایی نیز هستند که بالاخره از این گوشه و آن گوشه فشار می‌آورند. کار صنعت نفت نیز بسیار متنوع گسترده و پرحجم است، اما به فضل الهی و همت دلسوزان خانواده نفت، این باقی‌مانده‌ها نیز ان‌شاءالله دست‌شان قطع خواهد شد.”
بدین ترتیب پس از گذشت چهار سال از ادعای وجود مافیای نفتی و در حالی که دولت هیچ پرونده یا فردی را در این ارتباط معرفی نکرد،ناگهان احمدی‌نژاد در آستانه انتخابات از “قطع شدن” دست این مافیا سخن گفت و ضمن موفق دانستن مبارزه با مافیای نفتی در این چهار سال، بر لزوم ادامه این روند تاکید کرد تا خاطره استفاده انتخاباتی خود از این شعار را باز تداعی کرده باشد.
شعارهای نفتی
چهار سال قبل که کسی تصور نمی‌کرد احمدی نژاد رئیس‌جمهور شود، این چهارمین نامزد جناح راست، دو شعار مرتبط با نفت داشت: آوردن نفت بر سر سفره‌های مردم و مبارزه با مافیای نفتی. او در فاصله مرحله اول و دوم انتخابات نهم، در جلسه‌ای با نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم گفت: “مخالف رانت‌خواری و استیلای خانوادگی بر ثروت کشور هستم، دست مافیای قدرت و قبیله را از نفت کوتاه خواهم کرد و از جان خود در این مسیر خواهم گذشت.”
البته چیزی نگذشت که شعار اول انکار شد و سخنگوی دولت با بیان اینکه “نفت بوی بد می‌دهد”، شعار انتخاباتی احمدی نژاد را به سخره گرفت تا دیگر کسی خواستار پاسخگویی در این باره نباشد.اما تاریخ مصرف شعار دوم، یعنی مبارزه با مافیای نفتی همچنان به پایان نرسیده بودو احمدی نژاد در سخنرانی‌های هیجانی به طور مرتب از مافیای نفتی خبر داد که قرار بود به عنوان یک دشمن فرضی، در جبهه مقابل قرار داشته باشد؛ هر چند رفته رفته تکرار این ادعا هم کمرنگ شد و تنها به معدودی سخنرانی‌های تبلیغاتی محدود ماند.
نمایندگان مجلس هفتم نیز ابتدا با مخالفت با سه گزینه پیشنهادی رئیس دولت نهم برای وزارت نفت، نشان دادند که حاضر نیستند داستان مافیای نفتی را نیمه‌کاره رها کنند؛ یکی از این سه گزینه، صادق محصولی بود که به خاطر افشای ثروت میلیاردی‌اش از رسیدن به وزارت نفت محروم شد و برخی نمایندگان خود او را وابسته به مافیای نفتی معرفی کردند.
اما مجلس‌نشینان نیز کم‌کم انتقادات خود از قراردادهای نفتی و استقبال از شعار ریشه‌کنی مافیای نفت را پس گرفتند، به صورتی که حتی وقتی “وزیری هامانه” در کمیسیون‌های تخصصی به صراحت گفت به مافیای نفتی اعتقادی ندارد، به او رای اعتماد دادند.
اما کشاکش مجلس با احمدی‌نژاد بر سر تعیین وزیر نفت که در نهایت با توافق بر سر چهارمین گزینه تمام شد، پایان ماجرای مافیای نفتی نبود و رئیس‌جمهور جناح راست پس از گرفتن رای اعتماد برای وزیری هامانه، بار دیگر تهدید کرد که اسامی مافیای نفتی را در جیب کتش نگه داشته و به زودی آن را افشا خواهد کرد. آن هم در حالیکه همین وزیر نفت و معاونانش به انکار وجود مافیای نفتی پرداختند و مدیران نفتی کشور را پاک و سالم توصیف کردند.
همزمان با این کشاکش، رئیس قوه قضاییه نیز به دعوای مافیای نفتی وارد شد و با اعلام نتایج بررسی کمیسیون اصل 142 قانون اساسی که از افزایش نیافتن ثروت وزیر نفت دولت خاتمی پس از هشت سال خبر می‌داد، در اقدامی عجیب به “تقدیر” از بیژن نامدار زنگنه پرداخت؛ اقدامی که واکنشی تند به اتهام‌پراکنی‌های حامیان احمدی‌نژاد تلقی شد.
نزدیکان احمدی‌نژاد از چهار سال قبل، در محافل خود بیژن زنگنه را به عنوان رئیس مافیای نفتی معرفی می‌کردند و حتی یکی از اعضای دفتر وزارتی وی را نیز دستگیر کردند تا برای وی پرونده‌سازی کرده باشند.
تا اینکه اتهام‌زنی به زنگنه، چند هفته قبل و پس از اعلام حمایت وی از میرحسین موسوی تکرار شد و رسانه‌های دولتی از این موضع‌گیری، انتقادات بعدی زنگنه از دولت و جلسه نعمت‌زاده و برخی مدیران سابق نفتی با موسوی با عنوان “حمایت مافیای نفتی از موسوی” نام بردند.
این نامزد اصلاح‌طلب هم البته حملات جناح دولتی را بی‌پاسخ نگذاشت و با “واهی” توصیف کردن ادعای احمدی‌نژاد مبنی بر وجود مافیای نفتی، تصریح کرد: “ما باید جلوی فساد مالی را بگیریم اما منظور من این نیست که دنبال مافیای خیالی نفتی باشیم.”
انکار مافیای نفتی
تقدیر هاشمی شاهرودی از زنگنه و “مدیر پاک” توصیف کردن او در پاییز سال 85 تنها موضع‌گیری این قوه در داستان مافیای نفتی علیه احمدی‌نژاد نبود. یک سال بعد هم سرپرست مجتمع قضایی امور اقتصادی با انکار صریح مافیای نفتی در یک مصاحبه مطبوعاتی، به تکذیب وجود هرگونه پرونده مربوط به مافیای نفتی در وزارت اطلاعات، قوه قضاییه و دیگر دستگاههای نظارتی پرداخت و تصریح کرد که: “به هر کس این گزارش رسیده، آن را معرفی کند، زیرا صرفا تبادل یک سری کلیات و کلی‌گویی کافی نیست.”
اشاره این مقام بلندپایه قضایی به ادعاهای احمدی‌نژاد بود که در یک برنامه تلویزیونی از تشکیل کارگروهی در وزارت نفت برای شناسایی مافیای نفتی خبر داده وگرانی‌ها و مشکلات اقتصادی را به کارشکنی این مافیا نسبت داده بود.
اما علاوه بر مسئولان قضایی، نمایندگان مجلس نیز در طول این سال‌ها بارها وجود مافیای نفتی را زیر سوال بردند و دولت را متهم کردند که با طرح مافیای نفتی، مدیران صنعت نفت را بیهوده متهم می‌کند و ریسک‌پذیری آنها را کاهش می‌دهد.
حسین آفریده که رئیس کمیسیون انرژی در مجلس ششم بود، احمدی‌نژاد را متهم کرد که: “طوری صحبت می‌کند که هر کسی که قرارداد نفتی امضا کرده، خیانت کرده است” و قدرت علیخانی نیز در نطق پیش از دستور مجلس از رئیس دولت اصولگرا خواست به جای تکرار ادعای وجود مافیا، به فکر حل مشکلات مردم باشد.
در آبان ماه سال گذشته، نعمت‌زاده معاون وزیر نفت نیز رسما به جمع منکران وجود مافیای نفتی پیوست و بهترین بهانه را به دست وزیر نفت داد تا او را برکنار کند. این مدیر باسابقه صنعت نفت علاوه بر انکار وجود مافیای نفتی، تاکید کرد که نظر احمدی‌نژاد هم نسبت به سه سال پیش تغییر کرده و به صراحت گفت که دلیل طرح ادعای مافیای نفتی، “اطلاعات کم” احمدی‌نژاد بوده است.
وی افزود: “اگر مافیایی هست پس چرا نشستیم نگاه می‌کنیم؟ مگر کشور دستگاه قضایی ندارد؟ وزارت اطلاعات ندارد؟ اینکه بگوییم وزارت اطلاعات در 30 سال گذشته در مسیر خوبی نبوده و در دولت آقای احمدی‌نژاد فقط مسیرش خوب است که حرف غلطی است. ما سالهای سال است وزارت اطلاعاتی داریم که موضوعات را پیگیری کرده. اگر این حرفها را بگوییم یعنی سالهای سال وزارت اطلاعات و دستگاه قضایی خواب بوده و مافیا زنده است و همچنان نفت کشور را اداره می‌کند.”
روند انکار مافیای نفتی تا اواخر سال گذشته هم ادامه یافت و البته اعضای دولت نهم هم بی‌تمایل به این کار نبودند. طوری که علاوه بر معاون وزیر نفت، چند وزیر و حتی برخی مشاوران رئیس‌جمهور هم در گوشه و کنار از منتفی بودن موضوع مافیای نفتی صحبت کردند و تلویحا خبرنگاران را به رها کردن این بحث فراخواندند؛ گو اینکه تغییر نکردن بدنه میانی مدیریتی وزارت نفت در این سال‌ها نیز نشانه انکار عملی مافیای نفتی از سوی دو وزیر نفت احمدی‌نژاد بود.
بازگشت مافیا در فصل انتخابات
اما رسیدن فصل انتخابات، ظاهرا بار دیگر مافیای نفتی را زنده و نقش تبلیغاتی این مافیا را در برنامه انتخاباتی رئیس دولت، برجسته است.
چندی پیش یک سایت خبری ادعا کرد که احمدی‌نژاد در تبلیغات تلویزیونی‌اش در آستانه انتخابات، بنا دارد تقصیر مشکلات این چهار سال را به گردن مافیاها بیندازد و وعده دهد که در چهار سال بعد همه باندهای مافیایی را از بین خواهد برد.
منتقدان هم از سرنوشت درآمدهای نفتی 300 میلیاردی دولت نهم سراغ می‌گرفتند و یک سایت دیگر هم در گزارشی از احمدی‌نژاد پرسید که چرا دیگر از مافیای نفتی حرف نمی‌زند و این وعده انتخاباتی را فراموش کرده است.
عاقبت رئیس‌جمهور اصولگرایان به این سؤال پاسخ و نشان داد که خبر آن سایت و پیش‌بینی منتقدان چندان بیراه نبوده و او قصد دارد در آستانه انتخابات، اتهام‌زنی را بار دیگر به عنوان یک ابزار مبارزه انتخاباتی در دستور کار قرار دهد.
این پروژه البته از دی ماه سال گذشته آغاز شد که سخنگوی دولت احمدی‌نژاد در پاسخ به دانشجویان دانشگاه امام صادق که از نتیجه پیگیری مافیای نفتی می‌پرسیدند، ادعا کرد که: “مافیای نفتی هنوز نابود نشده، اما با حضور احمدی‌نژاد احساس امنیت نمی‌کند و لذا به دنبال حذف احمدی‌نژاد است.”
محمود احمدی‌نژاد نیز دیروز از قطع دست‌های اصلی مافیا سخن گفت و در عین حال با تاکید بر وجود باقی مانده‌ها، پرونده را باز گذاشت.
اما او این بار کار آسانی در پیش ندارد، چرا که حتی منتقدان اصولگرا هم در برابر این اتهام‌زنی‌ها امکان سکوت ندارند؛ از جمله سایت وابسته به احمد توکلی که دیروز در یادداشتی با موضوع مافیای نفتی، به انتقاد از رئیس دولت اصولگرا پرداخت و نوشت: “متاسفانه یکی از روش‌‌های آقای دکتر احمدی‌نژاد در مبارزه با مفاسد اقتصادی، اعلام عمومی نشانه‌ها و سرنخ‌های گنگ و مبهم از شبکه‌های بزرگ و مافیایی مفاسد اقتصادی است. این رفتار و گفتار آقای رییس جمهور که صراحتا با ماده هشتم فرمان مبارزه با فساد در تضاد است، نه تنها کمکی به مبارزه با فساد نمی‌کند، بلکه افکار عمومی را با نشان دادن شعار بی‌عمل، مایوس و سرخورده کرده و سرمایه اجتماعی را به شدت کاهش می‌دهد و این حس و ظن باطل را ایجاد می کند که گویا شبکه‌های فساد آنقدر قوی هستند که رییس جمهور هم قدرت مقابله با آنها را ندارد.”
حال باید دید آیا برنامه‌ریزان تبلیغاتی احمدی‌نژاد قدرت عبور از این‌گونه انتقادها و طرح دوباره شعار انتخاباتی مبارزه با مافیای نفتی را در خود می‌بینند یا خیر.
