طرفداران رهبر جمهوری اسلامی، رسانه های حامی او و مقامات حکومتی با تمجید از سید علی خامنه ای می گویند این “مدیریت داهیانه، تدبیر، ایمان و دوربینی” وی بوده که باعث پایان بخشیدن به “فتنه 88” شد. خود خامنه ای می گوید علاوه بر لطف و فضل پیدا و پنهان الهی، جوانان، بسیجی ها و بصیرت مردم بود که در عین سکوت برخی خواص و نخبگان بی بصیرت، کار فتنه را تمام کرد. ولی مخالفان و منتقدان نظر دیگری دارند؛ آنها معتقدند که اصلی ترین عامل سکوت و نه پایان جنبش سبز، سرکوب گسترده و خشونت بار معترضان توسط نیروهای وفادار به رهبر جمهوری اسلامی و با مدیریت و مجوز شخص او بود.
تا پیش از برگزاری انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در روز جمعه 22 خرداد 1388 بسیاری از ناظران و فعالان سیاسی با بدبینی به نقش علی خامنه ای در انتخابات نگاه می کردند. آنها رهبر جمهوری اسلامی را متهم می کردند که بر خلاف وظایف و مسئولیت های قانونی خود از محمود احمدی نژاد حمایت می کند و حتی فراتر از این، تکلیف رئیس دولت دهم را از قبل مشخص کرده و برگزاری انتخابات تنها یک نمایش صوری است.
خامنه ای اما پیش از آن با آگاهی از این تردید در افکار عمومی و نیروهای سیاسی گفته بود که تنها یک رای دارد و کسی هم از آن رای خبر ندارد. او در سفر به استان کردستان پیش از انتخابات هم هرگونه دخالت یا اعمال نظر خود در انتخابات را رد کرد.
این بدبینی در میان افکار عمومی بسیار بیشتر بود. با وجود این طرفداران میرحسین موسوی، نامزد رقیب محمود احمدی نژاد اعتقاد و امید داشتند تا با قدرت نمایی های خیابانی، حضور پر تعداد در اماکن عمومی پیش از روز 22 خرداد، توانایی و شور خود را به رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مسئولان حکومتی نشان دهند و به این ترتیب راه را بر هرگونه تقلب احتمالی در شمارش آرا ببندند. آنها اعتقاد داشتند موسوی برنده قطعی انتخابات است و هرگونه نتیجه ای جز این، به معنی تقلب است.
میرحسین موسوی در کنفرانس خبری ناگهانی خود که شب برگزاری انتخابات برگزار شد بر این نکته تاکید کرد. او گفت که بنا بر اطلاعات واصله اش از ستادهای انتخاباتی و حوزه های رای گیری در سراسر کشور، برنده قطعی و نهایی انتخابات با فاصله زیاد است و هر نتیحه دیگری به جز این به معنای تقلب در انتخابات به حساب می آید.
اما نتیجه نهایی که از سوی وزارت کشور دولت محمود احمدی نژاد اعلام شد با آنچه موسوی و طرفدارانش تصور می کردند تفاوت زیادی داشت. در پس این نتایج مشخص شد که احمدی نژاد با بیش از 13 میلیون رای از نفر دوم که موسوی بود پیشی گرفته و به عنوان رئیس دولت دهم انتخاب شده است.
عجله برای تبریک
بخش عمده ای از جامعه ایران بخصوص در تهران هنوز در شوک این نتایج اعلام شده بودند که سید علی خامنه ای پیام تبریک خود به نامزد پیروز را صادر کرد. رهبر جمهوری اسلامی، در پیامی خطاب به مردم ایران، مشارکت بیش از 80 درصدی در انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب دوباره محمود احمدی‌نژاد را تبریک گفت.
خامنه‌ای در این پیام همچنین از مردم و به ویژه نامزدهای رقیب خواست که یکپارچه از احمدی نژاد حمایت و به او کمک کنند.
در پیام رهبر جمهوری اسلامی، با اشاره به میزان مشارکت مردم و رأی 24 میلیونی رئیس جمهور منتخب، از “آحاد مردم به ویژه جوانان” خواست که کاملاً هوشیار باشند و همچنین از هواداران نامزد منتخب و دیگر نامزدها خواست تا “از هرگونه رفتار و گفتار تحریک‌آمیز و بدگمانانه” پرهیز کنند.
متن این پیام به روشنی نشان می داد که رهبر جمهوری اسلامی تا چه اندازه از احتمال شکل گیری اعتراضات و ناآرامی های آتی احساس نگرانی می کرد. پیش بینی او درست بود. یک روز بعد از پیام تبریک خامنه ای به احمدی نژاد، چندین شهر بزرگ کشور و بخصوص تهران شاهد برگزاری نخستین تظاهرات های خیابانی طرفداران موسوی و کروبی به نتایج اعلام شده بودند.
این تظاهرات در بعد از ظهر روز یکشنبه 24 خرداد و در خیابان های مرکزی پایتخت برگزار شد. درهبر جمهوری اسلامی از نامزدهای معترض به نتیجه انتخابات خواست تا اعتراض خود را “از طریق مراجع قانونی” پیگیری کنند.
منظور خامنه ای از مراجع قانونی، شورای نگهبان بود. این شورا وظیفه بررسی شکایت ها از روند برگزاری انتخابات و شمارش آرا را بر عهده دارد. با وجود این رهبر جمهوری اسلامی هرگز توضیحی در این خصوص نداد که او خود چگونه پیش از تایید نتیجه انتخابات توسط شورای نگهبان و در شرایطی که بر مبنای متن پیام تبریکش به احمدی نژاد، از اعتراضات احتمالی بعدی آگاهی داشت، این پیام را صادر کرده بود.
میرحسین موسوی اما بر وقوع تقلب در انتخابات تاکید کرد و خواستار ابطال آن شد. در برابر آنگونه که دفتر رهبر جمهوری اسلامی گزارش داد، خامنه ای خواستار “حفظ آرامش و متانت” از سوی موسوی شد و با اشاره به آنچه “تحریکات دشمن و برخی طراحی های پشت صحنه برای به آشوب کشاندن خیابان ها” عنوان کرد، خطاب به موسوی گفت: “جنس شما با این گونه افراد متفاوت است.”
این سخنان، نخستین واکنش خامنه ای به اعتراضاتی بود که یک روز بعد به بزرگترین تظاهرات اعتراضی در پایتخت کشور از زمان پیروزی انقلاب 1357 منجر شد. تعداد معترضان در تظاهرات دوشنبه 25 خرداد 1388 که از اطراف میدان انقلاب تا میدان آزادی بود، در کمترین گمانه زنی ها صدها هزار نفر و حداکثر سه و نیم میلیون نفر برآورد می شود.
تلاش های نافرجام و آغاز سرکوب
دو روز بعد از این جلسه و در محل دفتر رهبر جمهوری اسلامی، وی از نمایندگان نامزدهای انتخابات، شورای نگهبان، وزارت اطلاعات، صدا و سیما و مشاوران خود خواست تا در نشستی به اعتراضات آنها گوش بدهد. آن جلسه بدون هیچ نتیجه مشخصی پایان یافت. نمایندگان هر سه نامزد معترض، میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محسن رضایی، خواستار ابطال انتخابات شدند و حتی داود دانش جعفری، نماینده و رئیس ستاد انتخاباتی رضایی، به صراحت شخص خامنه ای را به دلیل سخنانی که در سفر به استان کردستان بیان کرده بود، به عنوان مسبب تقلب در انتخابات معرفی کرد.
این جلسه در حالی برگزار شد که در هفته نخست بعد از انتخابات، هر روز تظاهرات و تجمعات متعددی در تهران و برخی دیگر از شهرها برگزار می شد، تعدادی از معترضان کشته و زخمی شده بودند و اخبار مربوط به اعتراضات در ایران به خبر نخست رسانه های بین المللی تبدیل شده بود.
دو روز بعد از آن و در حالیکه نه معترضان و نه حکومت هیچ کدام حاضر به کوتاه آمدن از مواضع خود نبودند، رهبر جمهوری اسلامی در نماز جمعه تهران فرمان علنی سرکوب اعتراضات را صادر کرد.
او گفت که از رئیس جمهور منتخب مردم حمایت می‌کند، تمام توانش را برای ممانعت از تغییر نتیجه اعلام شده انتخابات به کار خواهد گرفت و هشدار داد که “اگر چند نخبه سیاسی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند، یا برای اصلاح ابرو، چشم را کور کنند، چه بخواهند و چه نخواهند مسئول خون‌ها و خشونت‌ها و هرج‌ومرج‌ها، آن‌هایند.”
خامنه ای در آن نماز جمعه برای نخستین بار از واژه “فتنه” برای توصیف اعتراضات به نتایج انتخابات استفاده کرد و از آن پس فتنه به اسم رمز او برای اعتراضات و شرایط کشور تبدیل شد.
خامنه ای در آن مراسم گفت که کوتاه نخواهد آمد: “این تصور هم غلط است که بعضی خیال کنند با حرکات خیابانی، یک اهرم فشاری علیه نظام درست میکنند و مسئولین نظام را مجبور می کنند، وادار میکنند تا به عنوان مصلحت، زیر بار تحمیلات آنها بروند. نه، این هم غلط است. اولاً تن دادن به مطالبات غیر قانونی، زیر فشار، خود این، شروع دیکتاتوری است. بنده زیر بار بدعتهای غیرقانونی نخواهم رفت. امروز اگر چهارچوبهای قانونی شکسته شد، در آینده هیچ انتخاباتی دیگر مصونیت نخواهد داشت. بالاخره در هر انتخاباتی بعضی برنده‌اند، بعضی برنده نیستند؛ هیچ انتخاباتی دیگر مورد اعتماد قرار نخواهد گرفت و مصونیت پیدا نخواهد کرد.”
به جای احمدی نژاد
رهبر جمهوری اسلامی از 29 خرداد 1388 تاکنون در ده ها سخنرانی خود، صدها بار از واژه فتنه استفاده کرده و در عین حال گفته که حوادث پس از انتخابات، کشور را در برابر “میکروب های سیاسی واکسینه کرد.”
سید علی خامنه ای هم اکنون نه تنها در نزد افکار عمومی و طرفداران میرحسین موسوی بلکه در نزد رسانه ها، ناظران و نهادها و دولت های بین المللی نیز متهم نخست سرکوب جنبش سبز است.
این در حالی است که جنبش سبز، حرکتی اعتراضی علیه اعلام پیروزی محمود احمدی نژاد در انتخابات بود و بسیاری از ناظران و حتی فردی مانند علی مطهری، نماینده اصولگرای مجلس اعتقاد دارند که رئیس دولت زیرکانه توانست خود را از سیبل اعتراضات دور کند و خامنه ای را به جای خود بنشاند.
میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد، همراه با مهدی کروبی، دیگر نامزد معترض به نتایج انتخابات که رهبران جنبش سبز را تشکیل می دادند، هم اکنون نزدیک به یک سال و نیم است که با تاکید بر مواضع خود مبنی بر تقلب در انتخابات و ایستادگی در برابر نظرات رهبر جمهوری اسلامی، در حبس خانگی به سر می برند.
سید علی خامنه ای، بیستم مهر 1388 و در نماز جمعه تهران با مقایسه خود با امام علی، وعده داد که “فتنه را علاج” خواهد کرد. او و حامیانش امروز مدعی هستند که به این وعده عمل کرده اند.
برای این علاج، صدها نفر کشته و زخمی و هزاران نفر زندانی شدند.
