مگی فرلی
رییس آژانس بین المللی انرژی هسته ای سازمان ملل گفت انتظار دارد تا پایان سال جاری پاسخ برخی ابهامات راجع به تهیه تکنولوژی هسته ای، توسط ایران، از بازار سیاه را به دست آورد. او به مقامات ایرانی توصیه کرد برای از میان بردن نگرانی از تولید بمب هسته ای توسط کشورشان تلاش بیشتری کنند.
محمد البرادعی در سخنان افتتاحیه جلسه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای، کمتر به موضوع بهبود سطح همکاری ایران با بازرسان ظرف دو ماه گذشته پرداخت. او بیشتربه مسایلی پرداخت که لازم است ایران انجام دهد تا دنیا راجع به ماهیت صلح طلبانه برنامه هسته ای این کشور اطمینان پیدا کند.
انتظار می رود مجادلات در شورای امنیت سازمان ملل بر سر وضع دور سوم تحریم ها به خاطر خود داری ایران از توقف غنی سازی اورانیوم به زودی آغاز شود.
البرادعی گفت ایران باید سوء ظن های پدید آمده ناشی از 18 سال تدارک مخفیانه برنامه هسته ای خود و نیز ادامه جلوگیری از بازدید بازرسان از برخی مراکز هسته ای را از میان ببرد. او گفت برای دستیابی به این هدف، ایران باید غنی سازی را متوقف نموده و اطلاعات بیشتری از برنامه خود را در اختیار بگذارد. ایران همچنین باید اجازه دستیابی کامل بازرسان به همه مراکز و نیز به افراد مطلع از برنامه هسته ای را فراهم آورد.
او گفت در حالی که توانایی هسته ای ایران رو به رشد و توسعه بود، به دلیل ایجاد محدودیت توسط ایران برای بازرسان آژانس در سال2006 ، اطلاعات آژانس از برنامه هسته ای این کشور کم و کمتر شد.
البرادعی به 35 عضو شورا گفت ایران ظرف چهار ماه گذشته به سوالات موجود درباره نحوه دستیابی به تکنولوژی غنی سازی اورانیوم پاسخ داده است. این فرایند می تواند برای تولید برق و نیز تولید مواد لازم برای ساخت بمب به کار رود. تا چند هفته دیگر، مقامات آژانس قادر خواهند بود نتیجه کشفیات خود را اعلام کنند. نتیجه این تحقیقات می تواند بر تولید جنگ افزار هسته ای دلالت کند: تجهیزات آلوده به ذرات اورانیوم، مطالعات صورت گرفته برای راه اندازی بمب هسته ای، و اینکه آیا ایران برنامه هسته ای اش را به مقاصد نظامی آغاز کرده بوده یا نه.
رییس آژانس گفت ایران “پیشرفت مناسب” در پاسخگویی به سوالات درباره نحوه دریافت دستگاه های سانتریفوژ از شبکه عبدالقادر خان، داشته است؛ وی که پدر بمب هسته ای پاکستان نامیده می شود به فروش تکنولوژی کشورش پرداخته بود.
البرادعی همچنین مقامات ایرانی را به خاطر ارایه زودتر از موعد مجموعه 15 صفحه ای از مدارک قالب گیری فلز اورانیوم برای استفاده در یک وسیله هسته ای، تحسین کرد. ایران می گوید این نسخه از مدارک به طور اتفاقی توسط شبکه قادر خان به آنها تحویل شده و تاکنون در تولید هیچ ابزاری به کار نرفته است.
اطلاعات ارایه شده از سوی ایران در چهارچوب برنامه کاری توافق شده میان آژانس و مقامات ایران در ماه آگوست برای پاسخگویی به ابهامات موجود درباره تاریخچه برنامه هسته ای ایران انجام شده است. البرادعی با این اتهام از سوی ایالات متحده و متحدانش رو به رو شده که دستیابی به اطلاعات گذشته، چیزی را درباره نیات فعلی این کشور روشن نمی کند و فقط امکان دور زدن تحریم ها توسط ایران و توسعه بیشتر برنامه هسته ای را فراهم می سازد.
از سالی که شورای امنیت اولین دور تحریم ها را علیه ایران وضع کرد، این کشور تعداد دستگاه های سانتریفوژ را در تلاش برای دستیابی به قدرت تولید صنعتی اورانیوم، از 300 به 3000 رسانده است.
هدف از تهیه گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای، کمک به شورای امنیت سازمان ملل برای برآورد میزان همکاری ایران در پاسخگویی به درخواست های آژانس بوده است. اما اعضای شورای امنیت درباره استحقاق ایران برای تشویق یا تنبیه به ازای مختصر همکاری که کرده است، دچار اختلاف شده اند. بسیاری از اعضای 35 نفره شورای حکام هم، از جمله نمایندگان روسیه و چین، اصرار دارند ایران همکاری هایش را با بازرسان آژانس بیشتر کند و غنی سازی را به عنوان یک علامت خوب، متوقف سازد.
علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در این شورا هم روز پنجشنبه گفت مقامات ایرانی ظرف دو هفته آینده در تدارک برگزاری یک دیدار با آژانس هستند تا تهیه برنامه کاری حل و فصل مسایل باقیمانده را به انجام برسانند. او گفت انتظار دارد شورای امنیت دست از درخواست تعلیق غنی سازی اورانیوم بردارد.
اعضای شورای امنیت می گویند تا زمانیکه ایران غنی سازی را متوقف نکند و درهای کشور را برای انجام بازرسی های گسترده باز نگذارد، با خطر تحریم های جدید روبرو است.
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل – 23 نوامبر