کدام جهادی؟

مهدی افشارنیک
مهدی افشارنیک

دیروز در مراسمی در صداوسیما از محمود احمدی‌نژاد به خاطر هشت‌سال “مدیریت جهادی”‌اش توسط عزت‌الله ضرغامی، ریاست این سازمان تقدیر شد. هرچند این دولت، خدماتی هم داشته است اما به کاربردن صفت “مدیریت جهادی” برای آن ابهامات و سوالاتی را موجب می‌شود که این چه نوع مدیریت جهادی است که این دولت حایز آن شده است؟ بنا بر ادبیات عمومی کشور، “مدیریت جهادی” به دوران دفاع مقدس و رنج و مرارت‌های رزمندگان و فرماندهان آن هشت‌سال گفته می‌شود که با کمترین امکانات کارها و حماسه‌های بزرگی خلق کردند که همیشه در نظر مردم ایران ماندگار است. حافظه جمعی ملت ساخت “پل خیبر” عبور از اروندرود برای گرفتن جزیره فاو عراق، بازپس‌گیری خرمشهر و شکست حصرآبادان و نمونه‌های بسیار دیگر را به این سادگی‌ها از یاد نمی‌برد. به جهت اینکه در دفاع از میهن، کسانی با تمام وجود و با کمترین امکانات، تمام‌قد ایستادگی کردند. به معنای کامل کلمه این مدیریت جهادی است. حال با این صورت‌بندی در دولتی که ۷۲۰‌میلیارددلار درآمد نفتی داشته است که برابر با کل درآمد صدساله کشور از نفت است، آیا می‌توان سخن از کمبود امکانات داشت؟ بر فرض هم که این دولت بسیار پرکار و در چارچوب قوانین و برنامه‌های بالادستی کشور بوده باشد؛ اما از نظر امکانات مالی اصلا در مضیقه نبوده است که “عملکرد” در شرایطی خاص و سخت و طاقت‌فرسا رقم خورده باشد که مدیریت جهادی خطاب شود.

بلکه رونق درآمدهای نفتی، فرصتی نادر در اختیار این دولت قرار داده بود که پرکاربودن اتفاقا ساده‌ترین اتفاق باید باشد. رییس صداوسیما در حالی این عنوان را به رییس دولت می‌دهد که دیگر نهادهای نظارتی کشور، نظری مخالف با این موضوع و مساله دارند و حتی پرونده‌هایی در محاکم قضایی برای این دولت باز شده است. بدون شک آقای ضرغامی به‌عنوان رییس صداوسیما برای تمام نهادهای نظارتی کشور احترام لازم را قایل هست و تصور اینکه با این عنوان خواسته به مجلس یا دیوان محاسبات یا سازمان بازرسی یا قوه‌قضاییه، بی‌اعتنایی کند، تصوری بیراه است. اما به هررو گزارش‌های دیوان محاسبات کشور از بودجه کشور در سال‌های گذشته به این قرار است: سال ۸۵ تخلف یک‌میلیارددلاری که بخشی از درآمد نفت کشور به حساب خزانه ریخته نشده بود. سال ۸۶ این موضوع نه‌تنها متوقف نمی‌شود بلکه تخلف چهاربرابر می‌شود و گزارش دیوان محاسبات نشان می‌داد که دولت ۵۴‌درصد احکام بودجه را اجرا نکرده است. در سال ۸۷ رقم تخلف نفتی دولت در بودجه به هفت‌میلیارددلار می‌رسد، سال ۸۸ نیز تکرار می‌شود و ‌درصد انحراف از بودجه ۶۴‌درصد می‌شود. در سال ۸۹ میزان تخلف از مرز ۱۰‌میلیارد می‌گذرد و به ۱۱‌میلیارددلار می‌رسد؛ انحراف ۶۵‌درصدی از احکام بودجه. همین‌طور در این سال هدفمندی یارانه‌ها شروع شد که قرار بود ۳۰‌درصد از افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی به بخش تولید اختصاص یابد ولی گزارش دیوان محاسبات که متولی نظارت بر اجرای بودجه کشور است، نشان می‌داد که تنها سه‌درصد از این مبلغ اختصاص داده شده بود. از سوی دیگر، با پایان‌یافتن دوره برنامه چهارم توسعه گزارش تحقیق وتفحص مجلس نشان می‌داد که دولت در اجرای آن ۷۵‌درصد انحراف داشته است. به گفته یک ظریفی اگر دولت هیچ کاری نمی‌کرد، ‌درصد انحراف خیلی کمتر از این مقدار بود. در یکی از برنامه‌های همین صداوسیما توسط یک متخصص شناخته‌شده ثابت شد که دولت در این سال‌ها فقط ۱۴‌هزار شغل ایجاد کرده است در صورتی که احمدی‌نژاد شعار ایجاد شغل دوونیم‌میلیونی را می‌داد.

برنامه چهارم اولین گام مهم در رسیدن بر چشم‌انداز ۲۰ساله کشور بود که توسط بزرگان نظام تایید و تصویب شده بود و تخطی از آن هرچه هست، مدیریت جهادی نیست. بودجه ۹۰ نیز گزارش تفریغ بودجه‌اش بنا بر دلایلی در مجلس خوانده نشد اما به گفته نمایندگانی که در جریان آن گزارش قرار گرفته بودند، تقریبا تمام احکام بودجه ۹۰ اصلا رعایت نشده بود. بررسی عملکرد این دولت در این مقال نمی‌گنجد اما در حالی که به گفته رییس مجلس، رییس‌جمهور از رسیدگی به پرونده قضایی نزدیکان خود جلوگیری می‌کند، اطلاق “مدیریت جهادی” به این دولت دور از ذهن‌ترین صفتی است که یک منصف می‌تواند به این دولت دهد.  اینها گزارش نهادهایی است که اعتبار و مشروعیت خود را از همان قانون‌اساسی می‌گیرند که پشتوانه ریاست آقای ضرغامی بر صداوسیماست. پس اگر تقسیم کار قانونی کشور را بخواهیم رعایت کنیم، قضاوت در مورد عملکرد دولت را باید طبق قانون به نهاد نظارتی بسپریم و نهاد تبلیغی کشور بعد از آن قضاوت است که باید وارد عمل شود اما در عنوان “مدیریت جهادی” دادن توسط صداوسیما به احمدی‌نژاد، گویی، نهاد تبلیغی اصلا آن گزارش‌ها را ندیده یا برای خود نیز درخصوص عملکرد دولت حق نظارتی مانند آن نهادها قایل است. به هر رو آنچه دیروز در صداوسیما در تقدیر از احمدی‌نژاد رقم خورد، گشاده‌دستی آقای ضرغامی در خرج‌کردن از عنوانی است که در خاطره جمعی مردم بسیار محترم و عزیز است و چه حیف.

منبع: شرق