سفر رهبر جمهوری اسلامی به قم در حالی پس از 10 روز به پایان رسید که آقای خامنه ای مهمترین دغدغه هایش را در همان روز اول و در استقبال تدارک شده اش گفته بود. سخنرانی خامنه ای در قم و در صحن حرم معصومه با میکروب خواندن مخالفان و معترضان به انتخابات دوره دهم، ناخوانده ماند. این همان چیزی بود که خبرگزاری فارس در روزهای ابتدایی سفر و در تحلیلی به دشمنان نظام نسبت داد و تفسیر کرد که دشمنان نظام با بزرگ جلوه دادن یک توصیف، مانع توجه به گفته اصلی رهبر مبنی بر اسلام منهای روحانیت و اسلام بدون سیاست شدند. اما مگر رهبری چه گفته بود ؟
ترس از اسلام بدون رو حانیت
رهبر جمهوری اسلامی در اولین سخنرانیش در قم، روحانیان را با خطری بزرگ مواجه دانست که از نظر او دولتی بودن یا نبودن آنها نیست. او با بیان اینکه می پذیرد که “برخی از روحانیان با دغدغه خدا در حکومت خدمت کنند و برخی هم با همین انگیزه کناره بگیرند” نسبت به پدیده اسلام بدون روحانیت هشدار داد: “دشمنان دو نکتهی اساسی را در باب دین دارند دنبال میکنند؛ چون دیدهاند که این دو نقطه در زندگی مردم چقدر تأثیرگذار است: یکی مسئلهی اسلام منهای روحانیت است؛ چون دیدهاند که روحانیت در جامعهی ایرانی چه تأثیر شگرفی را به وجود آورد و بر حرکت مردم گذاشت. البته از قبل از انقلاب هم این زمزمهها را میکردند. حضور روحانیون در انقلاب و پیشروی آنها در انقلاب، موقتاً این معنا را از صحنه خارج کرد؛ اما باز شروع کردند. یکی هم اسلام منهای سیاست است، جدائی دین از سیاست است. اینها از جملهی چیزهائی است که امروز دارند با اصرار فراوان در مطبوعات، در نوشتهجات، در وسائل اینترنتی ترویج میکنند. مسئله برای آنها اهمیت دارد. این را توجه داشته باشیم.”
تز “اسلام بدون روحانیت”، عنوان آخرین گفته های دکتر علی شریعتی، از رهبران روشنفکری دینی است که در سال 55 عنوان شد و بیانگر این بود که شریعتی از روحانیان به عنوان یکی از پایه های مبارزه با رژیم شاه نا امید شده است؛ اما آیا رهبر جمهوری اسلامی پس از 30 سال به دوست دوران جوانیش، علی شریعتی پاسخ می داد؟ مواضعی که همفکران وی گرفته اند، نشان می دهد چنین نیست.
از آن جمله آیت الله کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری بود که گفته های خامنه ای را ناظر بر رواج اسلام التقاطی دانست و حتی روحانیت شیعه را در مواجهه با خطر تبلیغی مسیحیت ارزیابی کرد. کعبی کلیسای خانگی و تبلیغات ماهواره ای مسیحیت را کار صهیونیست ها دانست و آن را یک “کار حساب شده تیمی” ارزیابی کرد.
احمد کریمی اصفهانی، دبیر کل جامعه اصناف بازار هم که از تشکل های اقماری موتلفه اسلامی به حساب می آید، در تعبیری متفاوت به طور سربسته به نگرانی اصلی رهبر جمهوری اسلامی اشاره کرد و به ایلنا گفت: “از مدتها پیش شاهد این بودیم که چه از سوی کسانی که چندان علاقهمند به انقلاب نبودند و چه درون خود اصولگرایان، اسلام بی فقاهت و منهای روحانیت تبلیغ می شد، یعنی به دنبال جایگزین کردن خودشان به جای روحانیت بودند و در این رابطه هم چند سال است که بر این طبل میکوبند.”
تفسیری دیگر
اینکه مخاطب گفته های خامنه ای، اصولگرایانی هستند که در دولت احمدی نژاد حضور دارند و تلاش می کنند روحانیت شیعی را به عنوان شارحان اسلام ساقط کنند، تفسیری است که باید از مهدی هادوی تهرانی شنید؛او درباره آنچه رهبر جمهوری اسلامی را نگران کرده است به خبر آنلاین چنین توضیح می دهد: “ما میبینیم مسئول برجستهای به سفر میرود و هنگامی که در سفر است، نماز خود را کامل میخواند و وقتی از وی میپرسند که چرا نمازتان را در سفر تمام خوانده اید به جای اینکه استدلال کند که این رای فلان مجتهد است و من از وی تقلید میکنم در پاسخ به آن مصاحبه کننده میگوید شما به این مسایل کار نداشته باش، به چیزی عمل کن که درست است. این نوع تلقی که «به چیزی عمل کن که درست است و به این مسایل کار نداشته باش»، معنایش این است که ما به منبعی غیر از منبع شناخت متعارف دین که کتاب و سنت است و روشهای متعارف که اجتهاد است و در بین روحانیت این امور شناخته شده است و آنها متخصص آن هستند، منبع دیگری نیز داریم که ما میتوانیم از طریق آن حقایق دینی را به دست بیاوریم.”
هادوی با ابراز اینکه در چند سال گذشته گروهی با مهدویت ولایت فقیه را تضعیف کرده اند، تصریح می کند: “ما معتقدیم ولایت امام زمان در دوران غیبت در ولی فقیه تجلی پیدا میکند ولی هنگامی که مستقیم به ولایت امام زمان تمسک میکنیم و همواره از او مایه میگذاریم عملا ولایت فقیه را کمرنگ میکنیم و حتی در عمل با این جایگاه مخالفت میکنیم که طی سالهای اخیر شاهد این امر نیز بودیم. در مواردی مقام معظم رهبری منع شدید داشتند ولی شاهد بودیم که به این منعها توجه نشد و مکرر تکرار شد تا نهایتا تاثیر جزیی پیدا کرد.”
اشاره هادوی به محمود احمدی نژاد و یاران نزدیکش مانند مشایی، هاشمی ثمره و محمد علی رامین است که تاکید ویژه ای بر امام زمان و ظهور او دارند؛ تاکیدی که به قول هادوی “آهسته و پیوسته ولایت فقیه را از شانیت می اندازد”.
هادوی تهرانی در ادامه خطاب به مسوولین می گوید: “اگر امروز برخی از جریانات به نام حمایت از رهبری مطرح هستند و در پرتو حمایتهای رهبری قدرتی در اختیارشان است، حمایت مردم از آنها به خاطر این است که احساس میکنند نظر رهبری حمایت از آنها است. اگر روزی خدایی ناکرده این جریان از رهبری فاصله گرفته و مردم احساس کنند اینها در مسیر و خط رهبری و روحانیت نیستند، قطعا پشت خواهند کرد.”