اتهامات واشنگتن به ایران در مورد توطئه قتل سفیر عربستان سعودی در آمریکا، حتی برای سعودی ها، که ایران را به چشم دشمن خود می نگرند، کمی تعجب آور بود. اما دولت ریاض معتقد است تحقیقات واشنگتن که نشان از توطئه تهران دارد، یک قدم بزرگ برای منزوی کردن بیشتر ایران در منطقه به شمار می آید.
شاهزاده سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان سعودی روز پنج شنبه به جمع متهم کنندگان ایران پیوست و گفت دو ایرانی مرتبط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به کمک کارتل های مواد مخدر مکزیک، قصد داشتند عبدل جبیر، را با بمبگذاری در یک رستوران به قتل برسانند. او گفت: “عربستان سعودی قویا پاسخ خواهد” و اضافه کرد که پاسخ عربستان سعودی به “این عمل ایران که منعکس کننده خط مشی این کشور است” در چهار چوب “قوانین بین المللی خواهد بود.”
عربستان سعودی، که مرکز قدرت اسلام سنی در منطقه به شمار می آید، اغلب ایران شیعه را به ایجاد مساله در لبنان و فلسطین متهم کرده است.
ریاض در زمان روی کار آمدن باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، از دراز کردن دست دوستی آمریکا به سوی ایران، به امید آنکه ایران برنامه هسته ای خود را متوقف کند، نگران شده بود.
کشورهای غربی همچنین ادعاهای عربستان سعودی را مبنی بر دست داشتن ایران در اعتراضات شیعیان بحرین با تردید نگاه می کنند.
اتهام توطئه علیه آقای جبیر در زمانی مطرح می شود که تنش میان ایران و عربستان سعودی بر اثر تحولات و اعتراضات در کشورهای خاورمیانه رو به افزایش گذاشته است.
بهار عربی بر هر دو کشور تاثیر منفی داشته است. مردم کشورهای عربی بیشتر علیه دیکتاتورهای کشور خود بر خواستند تا نفوذ غرب در کشورشان؛ بر خلاف چیزی که آرزوی تهران بود. عربستان سعودی، از سوی دیگر در کشورهای مصر و تونس که حکومت های دیکتاتوری خود را سرنگون کردند، منزوی شده است.
ولی بیشترین رویارویی ایران و عربستان سعودی در مورد اعتراضات سوریه و بحرین اتفاق افتاده است. درگیری لفظی تهران و ریاض به دنبال اعزام نیروهای عربستان سعودی برای سرکوب اعتراضات مردم بحرین بالا گرفت.
به گفته یکی از دیپلمات های غربی، ملک عبدالله به طور خاص از حمایت ایران از رژیم بشار اسد در برابر اعتراضات مردمی سوریه خشمناک است.
پادشاه سعودی همواره روابط خوبی با سوریه داشته است و مادر وی از قبیله شمر بوده است که روابط نزدیکی با سوریه دارد. مادر نزدیک ترین فرزند او هم سوریه ای است.
تمام این عوامل باعث آن شده که خانواده حاکم بر عربستان سعودی خط مشی خصمانه تری بر علیه ایران در پیش بگیرند.
عبدالعزیز القاسم، تحلیلگر سیاسی سعودی می گوید: “وضعیت حساسی است. روابط پیچیده ای در منطقه بوجود آمده است و ایران روابط نزدیکی با عراق، فلسطین، حماس، اردن، یمن و لبنان دارد.”
اتهامات جدید در مورد توطئه قتل آقای جبیر پس از آن صورت می گیرد که سعودی ها ایران را به دامن زن به اعتراضات اقلیت شیعه مذهب این کشور متهم کرده اند. وزیر کشور عربستان سعودی هفته گذشته “یک نیروی خارجی” را، که معمولا نامی است که برای ایران بکار برده می شود، متهم کرد که باعث خشونت و درگیری معترضین و نیروهای امنیتی در نزدیک شهر قطیف شده است.
الشرق الاوسط، نشریه سعودی، هفته گذشته نوشت که مدارک ارائه شده در یک دادگاه مربوط به یک پرونده تروریستی، حاکی از رابطه متهمین با القاعده سوریه است که گروهی است که ارتباط نزدیکی با ایران و حزب الله لبنان دارد. متهمین این پرونده قصد داشتند تاسیسات نفتی عربستان را هدف گرفته و روحانی شیعه سعودی در استان شرقی عربستان سعودی را به قتل برسانند و به اختلافات فرقه ای دامن بزنند.
اتهام توطئه برای کشتن سفیر سعودی در آمریکا تیر خلاص در این سلسله از رویداد ها به شمار می آید.
ولی فعلا مشخص نیست که عربستان سعودی چه اقدام عملی به جز تهدید های ذکر شده می تواند انجام دهد؛ اقداماتی مانند فراخواندن سفیر خود از تهران. روز جمعه، نماینده عربستان سعودی در سازمان ملل طی نامه ای به بان کی مون، دبیر کلی این سازمان، خواستار رسیدگی شورای امنیتی به این توطئه شد.
فشار بیشتر عربستان همچنین می تواند از طریق اعمال فشار بیشتر بر سوریه صورت گیرد. روز پنج شنبه شورای همکاری کشورهای خلیج فارس خواستار جلسه فوری در مورد سوریه شد.
ولی مردم عربستان سعودی با مشکلات عدیده دیگری روبرو هستند و به نظر نمی رسد چندان از تهدید امنیتی ایران نگران باشند.
آقای جبیر بیشتر یک چهره غربی به حساب می آید و این هفته در شبکه های اجتماعی گفته شده که آمریکا توطئه قتل وی را برای فروش سلاح های بیشتر به عربستان سعودی مطرح کرده است.
آقای القاسم می گوید: “مردم سعودی فکر می کنند فقدان توسعه اقتصادی و اجتماعی بسیار جدی تر از خطر ایران است. مردم بیشتر به بهبود خدمات، مبارزه با فقر و گرفتن حق خود علاقمند هستند.”
منبع: فاینانشیال تایمز - 14 اکتبر
