توافق بر سر برچیدن سلاح های کشتارجمعی ‏

نویسنده

selahkoshtarjamii.jpg

راجر کوهن

ایران و آمریکا در حال مذاکره با یکدیگر دربارۀ برچیدن کلیۀ سلاح های کشتار جمعی هستند. این ‏اقدام مثبتی است و در آستانۀ مراسم معارفۀ رسمی باراک اوباما بعنوان رئیس جمهوری آمریکا نشان ‏می دهد که هیچ چیزی وجود ندارد که مانع از گفتگوی دو کشور شود.‏

این گفتگوها – که اغلب تند و خشن هستند اما هرگز متوقف نشده اند – در چارچوب سازمان منع سلاح ‏های شیمیایی (ا ُ پی سی دابلیو) صورت می گیرند. قرار است 185 کشور عضو این سازمان با ‏همکاری یکدیگر تا 29 آوریل 2012 کلیۀ سلاح های شیمیایی را نابود کنند. ‏

این کشورها که نمایندۀ 98 درصد کل جمعیت جهان هستند به کنوانسیون سلاح های شیمیایی که 11 ‏سال قبل اجرایی شد، پیوسته اند. بیش از 40 درصد از 71 هزار متریک تن از مواد شیمیایی، که ‏بیشتر آنها در آمریکا و روسیه هستند، نابود شده اند.‏

کشورهایی مانند آلبانی و کره جنوبی تاکنون کل ذخائر سلاح های شیمیایی خود را نابود کرده اند. در ‏سایت های شیمیایی آمریکا، روسیه و هند نیز، موادی مانند گاز خردل، گاز سارین ‏‎(Sarin)‎‏ و مواد ‏مختل کنندۀ اعصاب نه تنها نابود شده اند، بلکه هرگز تولید نشده و یا مورد استفاده قرار نگرفته اند.‏

رگلیو پفیرتر مدیر کل آرژانتینی این سازمان خاطر نشان کرد، “ما بر اساس اجماع کار می کنیم و ‏ایران و آمریکا اعضای اصلی این سازمان هستند. به رغم صحبت های تند رد و بدل شده، ما توانسته ‏ایم از طریق همکاری های نزدیک در خصوص موضوع اصلی خلع سلاح و منع گسترش (سلاح های ‏شیمیایی) پیشروی کنیم.“‏

سید محمد علی حسینی معاون وزیر امور خارجۀ ایران چند روز پیش در کنفرانس سالانۀ ا ُ پی سی ‏دابلیو با اشاره به حملات شیمیایی صدام حسین در طول جنگ ایران و عراق که بیش از 100 هزار ‏قربانی بر جای گذاشت، خاطر نشان کرد، “جمهوری اسلامی ایران بعنوان آخرین قربانی سلاح های ‏شیمیایی عمیقا ً معتقد است که ارتقای صلح و امنیت بین المللی در گروی شناخت جهانی عاری از ‏تهدید و وجود سلاح های کشتار جمعی است.“‏

سپس اریک جیویتس نمایندۀ آمریکا در این کنفرانس به توصیف رویکرد خود پرداخت و خاطر نشان ‏کرد، “من اینجا هستم تا همه را مجاب به مشارکت کنم. به رغم سختی مذاکرات، من با ایرانیان دوست ‏هستم. آنها بخاطر آنچه که در دورۀ صدام برایشان اتفاق افتاد، به این سازمان متعهدند. ببینید، ما در این ‏سازمان بواسطۀ دیپلماسی صبورانه به نتایجی رسیده ایم. من مسائل خارج از چارچوب این سازمان را ‏مطرح نمی کنم. یک درس بزرگ این سازمان این است که سایر کشورها می خواهند احساس کنند که ‏قدرت های بزرگ بر اساس یک مبنای یکسان با آنها رفتار می کنند. این امر نمونه ای از سیاست مؤثر ‏خلع سلاح چند جانبه است.“‏

اوایل سال جاری، جیویتس در دومین گردهمایی این سازمان، نقش مؤثری را در جلوگیری از شکست ‏این همایش ایفا کرد. در این همایش، تنش ها بر سر ادعای ایران مبنی بر اینکه آمریکا تلاش می کند ‏این سازمان را به یک سازمان ضدتروریستی تبدیل کند، به اوج خود رسید. ‏

علیرضا حاجی زاده مشاور سفارت ایران می گوید، “جیویتس یک شنوندۀ صبور است و این موضوع ‏بسیار مایۀ قدردانی است.” این کنفرانس درس هایی نیز دارد. از جمله اینکه گفتگو تنش ها را کاهش ‏داده است و بنابراین، می تواند در موضوع هسته ای نیز مثمر ثمر واقع شود. به علاوه، درک ‏روانشناسی ایرانیان بدون در نظر گرفتن سلاح های اتمی اسرائیل غیرممکن است.‏

منبع: نیویورک تایمز، 11 دسامبر‏