در مجلس چهارم جناح پیرو خط امام به دلیل رد صلاحیت و از سوی دیگر به دلیل یارگیری های اشتباهی که در جناح خود انجام داده بود نتوانست در انتخابات موفق شود. به این ترتیب مجلس چهارم به طور کلی از یک جناح آن هم جناح راست تشکیل شده بود. این پیروزی برای جناح راست بسیار غافلگیرکننده بود، به گونه یی که شعارهایی که در انتخابات با مضمون اطاعت از رهبری و حمایت از هاشمی دادند بخشی از آن را فراموش کردند یعنی اطاعت از رهبری همچنان حفظ شد اما حمایت از هاشمی که بخش دوم شعار آنها در انتخابات بود کاملاً فراموش شد. بنابراین مجلس نه تنها از ایشان حمایت نکرد بلکه راه تضعیف آقای هاشمی را پیش گرفت. این مساله برای دوستداران آقای هاشمی دردناک و غیرقابل پذیرش بود. همچنین برخی تغییرات در کابینه مانند جایگزینی آقای میرسلیم به جای سیدمحمد خاتمی و جایگزین کردن افراد دیگری به جای آقایان بشارتی و گلپایگانی از جمله اتفاقاتی بود که در مجلس پیگیری شد. مثل همیشه این جایگزینی ها مخالفان و موافقانی را داشت. بنابراین در دولت دوم آقای هاشمی تحولات به سمتی بود که جناح راست اوضاع را به دست گرفته بودند و تا حدود زیادی اکثر تحولات از سوی یک جناح صورت می گرفت.
در این شرایط برخی از دوستداران و حامیان آقای هاشمی که در قبال ایشان مسوولیت داشتند و جزء نیروهای تکنوکرات و فنی محسوب می شدند به فکر اقدامی برای تشکیل حزب یا تشکلی افتادند. در ابتدا سعی شد مجمع روحانیون مبارز به عنوان محور جناح چپ فعال شود اما رایزنی با روحانیون مبارز نتیجه یی نداد. البته شاید بتوان عدم فعالیت آنها را به خاطر دلخوری هایی که در آن زمان به دلیل برخی مسائل داشتند، دانست. بنابراین حزب کارگزاران سازندگی به عنوان همراهان و همکاران آقای هاشمی و مستقل از مجمع روحانیون مبارز وارد عرصه فعالیت سیاسی شد. 16 نفر هسته اولیه و مرکزی کارگزاران را شکل دادند که 10 تن از آنها از وزیران بودند که به همراه شهردار تهران و رئیس بانک مرکزی به علاوه چهار تن دیگر کارگزاران را پایه گذاری کردند. البته در ابتدا آقای هاشمی موافق فعالیت کارگزاران نبود چرا که ایشان عضو جامعه روحانیت مبارز محسوب می شدند و از طرف دیگر بخشی از دوستداران ایشان در جناح راست فعالیت می کردند که این باعث ایجاد نوعی اختلاف می شد. در ابتدای شکل گیری کارگزاران تصور اصلی بیشتر افراد این بود که امکان ندارد لیستی به حمایت از آقای هاشمی و با پشتیبانی ایشان در جامعه سیاسی مورد توجه قرار گیرد و بر این مبنا اصرار در تهیه این لیست بود. در آن شرایط هیچ کس به جز دست اندرکاران حزب کارگزاران فکر نمی کردند نوع نگرش و باورهای این حزب مورد توجه قرار بگیرد. با این حال کارگزاران فعالیتش را شروع کرد.
نکته یی که لازم به ذکر است این است که کارگزاران خلاف این را تصور می کرد چرا که مطمئن بود از طرف جریان های نوگرا حمایت خواهد شد و با این دیدگاه فعالیت های کارگزاران آغاز شد. البته هر حزب یا تشکلی طرفداران و منتقدان خاص خود را دارد. اما به عقیده من اگر سخن جدید و منطقی عرضه کند حتماً مورد توجه قرار خواهد گرفت. به این ترتیب سه روز قبل از بیانیه رسمی کارگزاران شعارهای این حزب که از جمله آنها نهضت اسلامی و آبادانی ایران بود برای اولین بار به سبک تبلیغات بیلبوردی منتشر شد. سه روز پس از این تبلیغات، بیانیه رسمی کارگزاران در دفاع از افکار میانه رو و اعتدالی آقای هاشمی رفسنجانی و در جهت سازندگی ایران منتشر شد. در این حال اما یک روز پس از انتشار این بیانیه 140 نفر از نمایندگان مجلس علیه کارگزاران اعلام موضع کردند. البته رهبر معظم انقلاب اسلامی همان هفته در پاسخ به حرکت وزیران گفت که چون وزرا خودشان از مجلس رای اعتماد می گیرند نباید بیانیه یی صادر یا لیستی را امضا کنند. پس از این اتفاقات برخلاف تصور برخی حرکت حزب کارگزاران مورد توجه قرار گرفت و بیانیه 16 نفر از حامیان آیت الله هاشمی بیش از تصور سایرین مورد توجه قرار گرفت. اما حزب کارگزاران برای ادامه فعالیت هایش در عرصه سیاسی کشور چند پیشنهاد را مطرح کرد؛ اول اینکه کارگزاران نیز همانند حزب موتلفه اسلامی دارای تشکیلات رسمی باشد و پیشنهاد دوم نیز این بود که بنده به همراه آقای کرباسچی و چهار نفر دیگر به استثنای وزیران از اعضای حزب هنگام انتخابات اجازه صدور بیانیه کلی داشته باشیم. چند نکته هم مورد توجه خودمان بود؛ اول اینکه برای پیروزی مبارزه می کنیم نه شکست و قصد مقابله با نظام یا حرکت در خارج از چارچوب ها را نداریم. نکته دیگر اینکه اگر کارگزاران اشتباهی مرتکب شد به جای اینکه در تریبون های رسمی مورد تهمت قرار بگیرد اشتباهاتش را گوشزد کنند و حق دفاع کردن به کارگزاران را بدهند. در صورتی هم که کارگزاران دفاعی نداشت باید جبران کند. این سخنان توسط آقای هاشمی به رهبر معظم انقلاب منتقل شد که نتیجه آن چنین بود که آقای حجازی به عنوان رابط کارگزاران و رهبر انقلاب تعیین شد و پاسخ ایشان نیز این بود که در صورت شکست مجمع روحانیون مبارز در انتخابات ایشان این مساله را خواهند پذیرفت. پس از گذشت مدت زمان نه چندان زیادی حزب کارگزاران به عنوان لیبرال های منحرف در رسانه های فراگیر مورد خطاب قرار گرفت و مدام از طرف برخی گوشزد می شد که مبادا این لیبرال های منحرف جریان سیاسی کشور را در دست بگیرند.
این مقطع زمانی بود که برخی نظامیان نیز برای اولین بار وارد عرصه مبارزات انتخاباتی شدند. با کارشکنی هایی که صورت گرفت و زمینه سازی هایی که شد، کارگزاران نتوانست اکثریت مجلس پنجم را به دست بگیرد اما اقلیت تاثیرگذاری را در مجلس تشکیل داد.
اولین و تاثیرگذارترین حرکتی که این اقلیت در مجلس انجام داد به وجود آوردن بستر مناسب برای شرکت در انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری و حضور آقای خاتمی در انتخابات بود که در نهایت به پیروزی ایشان انجامید. آنچه از گذشته تاکنون برعهده کارگزاران بوده است تا به حال در آن کوتاهی نکرده و همیشه در مسیر آبادانی ایران و سربلندی کشورش تلاش کرده است چراکه معتقد بوده است ایران توسعه یافته، ایرانی است که جمهوری اسلامی اش به توسعه آن بیندیشد. آنچه باید از حزب کارگزاران بیان کرد این است که کارگزاران بیش از آنکه یک حزب باشد یک نهضت اجتماعی- سیاسی است و از ابتدا نیز کارگزاران علاقه مند به ایجاد ساختار نیرومند تشکیلاتی و حزبی نبود و هنوز هم نیست و بیشتر از این به فکر تکثر در فضای سیاسی است.
این حزب همیشه عملکردهایش بر مبنای دستورات امام(ره) و مقید به اهداف بلند انقلاب بوده است. در همه مسائل نیز مواضع اش را به صراحت بیان کرده و در سیاست داخلی و خارجی نیز مواضع اش کاملاً مشخص است. البته در سیاست خارجی این نکته قابل ذکر است که حزب کارگزاران با هر چیزی که استقلال ایران را به خطر بیندازد مخالف است و همیشه در جهت حفظ تمامیت ارضی کشورش تلاش خواهد کرد. یکی از مهم ترین اهدافی که کارگزاران در رابطه با سیاست خارجی و داخلی همیشه دنبال کرده و اعلام موضع کرده حفظ تمامیت ارضی ایران بوده و در این راستا تمام تلاش اش را به کار بسته است. از سوی دیگر در مقابل تمام کشورهایی که تمامیت ارضی ایران را به خطر می اندازند ایستادگی می کند و به مقابله با آنها خواهد پرداخت. کارگزاران تاکنون ارتباطش را با اعضای این حزب حفظ کرده و از ابتدا نیز از بهترین و نوین ترین روش های تبلیغ و برقراری ارتباط استفاده کرده است. در شروع کار، کارگزاران به عنوان اولین حزبی بود که برای پیام رسانی از تبلیغات بیلبوردی استفاده کرد. اکنون نیز در حد امکان از تکنولوژی روز مانند اینترنت و سایر امکانات استفاده می کند.
منبع: روزنامه اعتماد