حسن روحانی، که این روزها سخت در گیر بستن کابینه دولت یازدهم است و ظاهرا بنا ندارد که خبری در این مورد از حلقه مشاورانش به بیرون درز کند، ضمن سخنانی در جمع برخی از کسانی که “پیشکسوتان جهاد و شهادت” معرفی شده اند و در بین شان سردار فضلی، فرمانده عملیات سرکوب اعتراضات سال ۸۸ در تهران نیز حضور داشت، به صورت تلویحی سخنانی درباره رهبران جنبش سبز بر زبان آورد که از یک سو مورد استقبال رسانه های محافظه قرار گرفت و از سوی دیگر رسانه های حامی وی را به “تحلیل” این اظهارات واداشت.
او در این سخنرانی از “اشتباه یک یا دو نفر”، “بخشش ابوسفیان با آنهمه فتنه گری از سوی پیامبر” و “باز بودن راه توبه” گفته است.
بنا به گزارش خبرگزاری های داخلی، حسن روحانی گفته است: “چرا اشتباه یک نفر، دو نفر و یا یک گروه را کش می‌دهیم؟ در حالی که پیامبر که همه چیز ما از اوست با همه رفتارهای برادرانه داشت و در حالی که منافقین را می‌شناخت در کنار سفره پیامبر می‌آمدند و حتی با ابوسفیان هم که همه فتنه‌ها از او بود رفتاری برادرانه داشت پس باید گذشت داشته باشیم و به فکر اهداف بلند آینده باشیم. پیام این انتخابات این بود که افراطی‌گری و شکاف و اختلاف ما را به جایی نمی‌رساند بلکه تعقل و وحدت ما را به پیروزی و هدف نهایی می‌رساند”.
او افزوده است: “ممکن است از همه ما خطایی سر زده باشد.گاهی شاهدیم که وقتی فردی می‌گوید طرفدار نظام و ولایت فقیه است عده‌ای به زور می گویند که تو این‌طور نیستی اما چرا این کار اتفاق می‌افتد در حالی که باید زمینه را برای اتحاد و وحدت آماده کنیم. امام می‌فرمود از دشمن خارجی نمی‌ترسم اما از اختلاف شما نگرانم پس باید کمک کنیم از مشکلات و اختلافات عبور کنیم و مشکل را افزون نکنیم یعنی آنها که آماده بازگشت هستند راهشان را تسهیل کنیم چون توبه برای همه است. کسی که می‌گوید توبه کرده است و برگشته و آماده فداکاری است برخی می‌گویند که تو آماده نیستی و این درست نیست چون اسلام ما همان است که می گفت اگر کسی گفت اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمد رسول الله او را به عنوان مسلمان و برادر قبول کنید. پیام انتخابات وحدت و همدلی و تعامل در داخل و تعامل با جهان البته با حفظ منافعمان بود”.
سخنان دوپهلوی حسن روحانی، با واکنش های گسترده ای در محافل سیاسی و رسانه ای مواجه شده و حتی محافظه کاران نیز دو رویکرد مختلف درباره آن داشته اند.
برخی از رسانه های محافظه کار از “نا امید کردن فتنه گران” از سوی او سخن گفته وبرخی دیگر نوشته اند که “روحانی رفته رفته به دامن فتنه گران می غلتد”.
موافقان محافظه کار اظهارات روحانی در تحلیل هایشان معتقدند که منظور روحانی از “ابوسفیان” میر حسین موسوی بوده و او بر مرزبندی با فتنه تاکید کرده است. با این حال این رسانه ها، از جمله پایگاه خبری ۵۹۸ هرگونه مماشات با “سران فتنه” را غیر ممکن دانسته وبر ضرورت محاکمه و مجازات فتنه گران تاکید کرده است.
در مقابل پایگاه خبری “صراط نیوز”، سخنان روحانی را چرخش آرام او به سمت “فتنه گران” دانسته و نوشته است: “رییس جمهور منتخب، در اولین نشست رسانه ای خود به پرسش های مربوط به تلاش او برای آزادی زندانیان سیاسی بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، پاسخ مشخصی نداده بود.از سوی دیگر، اظهارات او در خصوص «توبه» افراد نیز در حالی بیان می شود که با گذشت ۴ سال از رویدادهای تلخ مربوط به انتخابات ریاست جمهوری دهم، قریب به اتفاق کسانی که هزینه های فراوانی برای نظام ایجاد کردند، حرفی از پشیمانی و توبه به میان نیاورده اند.به نظر می رسد عدم موضع گیری شفاف روحانی در برخی موارد موجب برداشت های چندپهلو از سخنان او شده است. اشاره زیرکانه روحانی به واژه «فتنه»، احتمالا از سوی برخی حامیان فتنه به عنوان چراغ سبزی از او برای آزادی فتنه گران تعبیر خواهد شد”.
از سوی دیگر برخی از هواداران جنبش سبز، اظهارات او را عدول از مواضع قبلی اش دانسته و نوشته اند که وی با این اظهارات، به جمع جریان محافظه کار که میرحسین موسوی را فتنه گر می داند، پیوسته است.
برخی نیز در صفحات فیس بوک و دیگر شبکه های مجازی، از ادبیات روحانی در خصوص رهبران جنبش اعتراضی ۸۸ انتقاد و حتی برخی از رای دادن به وی ابراز پشیمانی کرده اند.
در این میان، سایت فرارو که نظرات مخاطبان خود را منتشر می کند، به نقل از یکی از آنها نوشته است: “آقای کلیددار! یعنی آقای هاشمی باید توبه کند؟ اگر هاشمی و خاتمی نبودند، تو چند رای داشتی؟”
در فیس بوک نیز بیشترین انتقادها از روحانی به دلیل استفاده از لفظ “ابوسفیان” و “توبه” درباره موسوی است چرا که آنان حمایت از روحانی در انتخابات را تنها با هدف آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی توجیه کرده اند.
در مقابل این انتقادها، برخی نیز که بیشتر به جناح اصلاح طلبان نزدیکی دارند، از “مشی اعتدال” روحانی و “تدبیر” او دفاع کرده و آن را تنها راه رفع حصر از سران جنبش سبز، دانسته اند.
در واکنش به این سخنان، سید محمود علوی از مشاوران روحانی به فارس گفته است: “من مطمئن هستم آقای روحانی از مسیر اعتدال جدا نمی‌شود و شخصیت شکل گرفته وی در چهارچوب اعتدال را به گونه‌ای می‌بینم که کمتر عاملی می‌تواند ایشان را از مسیر اعتدال دچار انزجاج و انحراف کند. از طرفی دیگر نیز کسانی که به ایشان رای داده‌اند شاکله و بافت‌شان به گونه‌ای است که ایشان را به حرکت در مسیر اعتدال کمک می‌کند چراکه رای‌دهندگان روسای جمهور گذشته یا جزو نیروهای اصلاح‌طلب بودند یا نیروهای اصولگرا درحالی که رای‌دهندگان به آقای روحانی ترکیبی از نیروهای اصولگرا و اصلاح‌طلب و معتدل هستند و طبیعی است که آقای روحانی برای اینکه نظر مجموعه کسانی که به ایشان رای دادند را لحاظ کنند این ترکیب رای‌دهندگان به ایشان کمک می‌کند تا در مسیر اعتدال باشند و با قاطعیت این مسیر را طی کنند.بنابراین همه شرایط در مسیر اعتدالی آقای روحانی به ایشان کمک می‌رساند و رئیس‌جمهور منتخب در این مسیر به مشکلی بر نخواهد خورد چراکه اصولا جریانات مختلف وقتی حرکت یک حرکت اعتدالی باشد به نوعی به یک رضایت نسبی دست می‌یابند چون هیچ جریانی به دنبال منکوب کردن جریان مقابل خود به عنوان یک هدف نهایی نیست بلکه به نوعی به دنبال رسیدن به بخشی از منافع، مصالح و مطالبات خود است و وقتی شرایط به گونه‌ای باشد که به صورت معتدل و عادلانه جریان‌های مختلف به نظرات خود دست پیدا کنند دیگر انگیزه‌ای برای مقابله با شرایط کمتر خواهد بود و به همین دلیل نیز بنده معتقدم که مواجهه با آقای روحانی از سوی جریانات سیاسی به دلیل مشی اعتدال‌گرایانه ایشان کمتر از مواجهه با روسای جمهور گذشته خواهد بود”.
از سوی دیگر رسول منتجب نیا، قائم مقام حزب تعطیل شده اعتماد ملی هم از آغاز زمینه سازی برای آزادی کروبی خبر داده و گفته است: “اقداماتی در راستای آزادی کروبی در حال صورت گرفتن است که قطعا به نتیجه خواهد رسید. به زودی تکلیف دبیرکل حزب اعتماد ملی(کروبی) مشخص خواهد شد و این حزب با اعضای شورای مرکزی خود آغاز به کار خواهد کرد.اقداماتی در راستای آزادی وی در حال صورت گرفتن است که قطعا به نتیجه خواهد رسید، پس از مشخص شدن نتیجه آن حزب اعتماد ملی به صورت رسمی آغاز به کار خواهد کرد”.
همزمانی سخنان منتجب نیا و سخنان روحانی درباره “باز بودن راه توبه”، برخی از تلاش برای وادار کردن مهدی کروبی به ابراز ندامت خبرداده و تاکید کرده اند که این اظهارات با هدف فشار بر وی برای عدول از مواضع اش صورت گرفته است.
گفتنی است، حسن روحانی روز گذشته در کنار مواضع دو پهلوی خود، به ایستادگی در برابر “دشمن خارجی” و “همراهی کامل ایران با ملت و دولت سوریه” تاکید کرده و پاسخ پیام های تبریک سید حسن نصر الله و بشار اسد را داده است.
او خطاب به اسد نوشته است: “بدون شک روابط عمیق و دیرینه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه، نشانگر عزم و اراده دو ملت برای همکاری گسترده در صحنه های مختلف سیاسی و اقتصادی و مقابله با توطئه دشمنان ملت های منطقه به ویژه رژیم صهیونیستی است”.
