تجربه مکرر: دخالت از بالا پس از تبرئه

شهرام رفیع زاده
شهرام رفیع زاده

دادگستری تهران دو روز پس از انتشار خبر تبرئه مجید توکلی، احسان منصوری و احمد قصابان سه دانشجوی ‏بازداشت شده دانشگاه امیر کبیر از سوی شعبه 1043 دادگاه عمومی تهران، طی اطلاعیه ای تبرئه دانشجویان از ‏اتهام انتشار نشریات توهین آمیز را تائید، اما همزمان اعلام کرد که برای این دانشجویان پرونده ای در دادگاه ‏انقلاب به اتهام‎ ‎‏”تبلیغ علیه نظام و جرائم امنیتی” تشکیل و هر یک از آنان به دو تا سه سال زندان محکوم شده اند.‏

daneshjoyantabrae.jpg

‎ ‎اطلاعیه سیاسی یا قضایی‎ ‎

محمد علی دادخواه وکیل مجید توکلی، احسان منصوری، و احمد قصابان روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد “شعبه ‏‏1043 دادگاه عمومی تهران” حکم احسان منصوری، مجید توکلی و احمد قصابان سه دانشجوی بازداشتی در ‏رابطه با انتشار مطالب موهن در برخی نشریات دانشجویی دانشگاه امیرکبیر را صادر کرده و “این سه دانشجو از ‏اتهامات توهین به مقدسات دینی و مذهبی، توهین به حرم اهل بیت مطهر، توهین به مردم شهرستان قم و شهر قم، ‏توهین به مراجع عظام، توهین به عموم جوانان متشرع و زنان محجبه و توهین به مسوولان برائت حاصل کردند”.‏

او باهم چنین خبر داد که “حکم شعبه 1043 دادگاه عمومی تهران مبنی بر برائت دانشجویان از احکام انتسابی در ‏‏18 صفحه روز چهارشنبه به وی ابلاغ شده است”.‏

وکیل مجید توکلی، احمد قصابان و احان منصوری همچنین گفت “بر اساس رأی صادره آنان در رابطه با‎ ‎اتهام ‏نشر اکاذیب علیه نیروهای بسیجی و امنیتی در دانشگاه تهران به 4 ماه حبس‏‎ ‎تعزیری با احتساب و کسر ایام ‏بازداشت‌های قبلی محکوم شدند که با توجه به این‌که بیش‎ ‎از 8 ماه است در زندان به سر می‌برند، اکنون آزاد تلقی ‏می‌شوند”.‏

دادخواه در عین حال به خبرنگاران گفت که به دلیل تعطیلی دادستانی در روز پنج شنبه آزادی دانشجویان به روز ‏شنبه موکول شده است.‏

اما دادگستری تهران یک روز بعد، اطلاعیه ای را به خبرگزاری ها ارسال کرد که عنوان “توضیحات دادگستری ‏تهران‎ ‎درباره‌ی برخی ابهامات پرونده دانشجویان دانشگاه امیرکبیر” را بر خود داشت.‏

در این توضیحات تائید شده بود که دانشجویان از اتهام الی و اولیه ای که منجر به بازداشت آن ها شده بود، یعنی ‏اتهام انتشار نشریات توهین آمیز تبرئه شده اند اما همین اطلاعیه در بخش دیگری از “مفتوح بودن پرونده ‏دانشجویان در دادگاه انقلاب” خبر داد و اعلام کرد که “افراد مذکور سابقا از‎ ‎طریق شعبه‌ی ششم دادگاه انقلاب ‏اسلامی تهران نیز در خصوص اتهام تبلیغ علیه نظام و‎ ‎جرایم امنیتی پس از رسیدگی به مجازات‌های حبس ‏تعزیری از دو الی سه سال متناسب با‎ ‎جرایم ارتکابی محکوم گردیدند که متعاقب اعتراض محکوم علیهم به رای ‏صادره مراتب به‎ ‎جهت رسیدگی به محاکم تجدیدنظر استان تهران ارسال شده است”.‏

دادگستری تهران در حالی اتهام “تبلیغ علیه نظام و‎ ‎جرایم امنیتی” را به دانشجویان نسبت داده که این دانشجویان از ‏‏10 اردیبهشت 86 تاکنون در بازداشت به سر می برند و احتمال “تبلیغ علیه نظام” به دلیل نگهداری آنان در سلول ‏های انفرادی ممکن نبوده است.‏

تاکید دادگستری تهران بر این که “جرائم امنیتی” علت مفتوح ماندن پرونده دیگری بر علیه دانشجویان در دادگاه ‏انقلاب است، به گفته کارشناسان حقوقی حاکی از اراده ای غیر قضائی در انتشار این اطلاعیه است، چرا که ‏براساس قوانین جاری در کشور تا اثبات مجرمیت در تمام مراحل دادرسی می بایست از عناوین کلی “متهم” و ‏‏”اتهام” استفاده کرد و این درحالی است که براساس اطلاعیه دادگستری تهران پرونده مفتوح در دادگاه انقلاب بر ‏علیه این 3 دانشجو به دنبال اعتراض آن ها و وکیل شان به دادگاه تجدید نظر ارسال شده است.‏

‎‎دانشجویان آزاد نشدند، متهم شدند‎‎

با آن که محمد علی دادخواه وکیل مجید توکلی، احمد قصابان و احسان منصوری روز چهارشنبه و همزمان با ‏اعلام خبر تبرئه این 3 دانشجو از “اتهامات توهین به مقدسات دینی و مذهبی، توهین به حرم اهل بیت مطهر، ‏توهین به مردم شهرستان قم و شهر قم، توهین به مراجع عظام، توهین به عموم جوانان متشرع و زنان محجبه و ‏توهین به مسوولان” از آزادی آن ها در روز شنبه خبر داده بود اما روز شنبه نیز دانشجویان آزاد نشدند. در ‏عوض خبرگزاری ایسنا اعلام کرد که این 3 دانشجو به رغم تبرئه از اتهامات منجر به بازداشت از سوی “ششم ‏دادگاه‎ ‎انقلاب تهران در خصوص اتهام تبلیغ علیه نظام مجید توکلی، احمد قصابان و احسان‎ ‎منصوری را به سه، ‏‏‌2.5 و دو سال حبس تعزیری محکوم شده اند”.‏

وکیل مدافع احسان منصوری، مجید توکلی و احمد قصابان دیروز علت تاخیر در آزادی این 3 دانشجو را تعیین ‏وثیقه 80 میلیون تومانی برای هر یک از دانشجویان و تلاش برای تهیه آن عنوان کرد. او در عین گفت “در تلاش ‏هستیم تا با تامین این مبلغ، زمینه‌ی آزادی موکلانم را فراهم کنیم”. این خبرگزاری همزمان از “ارجاع پرونده ‏توکلی، قصابان‎ ‎ومنصوری به شعبه 44دادگاه تجدیدنظر” خبر داد و نوشت “پرونده‌ی مجید‎ ‎توکلی، احمد قصابان و ‏احسان منصوری با اتهام اقدام علیه امنیت ملی که پیش از این از‎ ‎سوی شعبه‌ی ششم دادگاه انقلاب، رسیدگی و ‏محکومیت حبس آنها صادر شده بود، پس از‎ ‎تجدیدنظرخواهی، برای رسیدگی به شعبه‌ی ‌۴۴ دادگاه تجدیدنظر استان ‏تهران ارجاع شد”.‏

بنا بر همین گزارش “با ارجاع این پرونده، قاضی ساعدی رییس شعبه ‌44‏‎ ‎دادگاه تجدیدنظر استان تهران به‌زودی ‏رسیدگی به آن را آغاز خواهد کرد”.‏

سایت رجا نیوز وابسته به دولت، که پیش و پس از بازداشت این 3 دانشجو اتهامات سنگینی را به انان وارد کرده ‏و تلاش کرده بود تا انتشار نشریات دانشجوئی جعلی را به دانشجویان نسبت دهد، با وجود سکوت در مورد اعلام ‏تبرئه دانشجویان روز گذشته و پس از انتشار اطلاعیه دادگستری تهران، به انتقاد از صدور حکم تبرئه از سوی ‏دادگاه عمومی تهران پرداخت و قوه قضائیه متهم کرد که با بازداشت دانشجویان و سپس تبرئه، از آنها قهرمان ‏ساخته است.‏

‎ ‎اراده غیر قضایی در پرونده های قضائی‎ ‎

مواردی مشابه پرونده 3 دانشجوی بازداشت شده دانشگاه امیر کبیر که در بخشی از روند دادرسی متهمان از ‏اتهامات وارده تبرئه و به محض انتشار خبر آن اتهامات دیگری به آنان وارد شده و یا با فشار بیرونی تغییرات ‏دیگری در روند دادرسی به وجود آمده است.‏

نزدیک ترین مورد مشابه پرونده حسین موسویان عضو ارشد تیم سابق مذاکره کننده در مورد بحران هسته ای ‏جمهوری اسلامی است.‏

موسویان 10 اردبهشت در تهران بازداشت شد.همزمان رسانه های نزدیک به دولت اتهامات سنگینی را به او وارد ‏کردند و از جمله او را متهم به “جاسوسی هسته ای” کردند.‏

پس 10 روز قرار این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی با تعیین وثیقه به طور موقت آزاد شد.اما چندی پیش و در ‏آستانه اعلام نتیجه تحقیقات محمود احمدی نژاد طی سخنانی در دانشگاه علم و صنعت قاضی پرونده وی را متهم ‏کرد که تحت فشار برخی از رقبای سیاسی دولت قرار گرفته است. وزیر اطلاعات نیز ساعتی بعد به خبرگزاریها ‏اعلام کرد که “جرم موسویان از نظر وزارت اطلاعات محرز است”. این اظهار نظر در حالی صورت گرفت که ‏محسنی اژه ای که سابقه قضاوت را نیز دارد ضمن آشنایی با قوانین حقوقی بی شک مطلع بوده که وزرا نمی ‏توانند بر علیه متهمان هیچ پرونده ای “احراز جرم” کنند.‏

به رغم همه این ها سخنگوی قوه قضاییه چند روز بعد اعلام کرد که بازپرس پرونده موسویان وی را در دو اتهام ‏بی گناه دانسته و در یک مورد هم قرار تعلیق تعقیب صادر کرده است.‏

تنها یک روز کافی بود تا دادستان تهران با نظر بازپرس مخالفت کرده و همسخن با دولت ضمن مخالفت با نظر ‏بازپرس پرونده را به بازپرسی دیگر ارجاع دهد.‏

در مورد مشابه دیگر اکبر گنجی روزنامه نگار ایرانی در 2 اردیبهشت سال 79 به اتهام شرکت در کنفرالنس ‏برلین و سخنرانی در آن بازداشت شد.پس از رسیدگی طولانی توام با بازداشت گنجی دادگاه که ریاست احمدی ‏مقدس برگزار شد، او را به 10 سال زندان و 5 سال تبعید به بشاگرد محکوم کرد.‏

پس از اعتراض گنجی به این حکم دادگاه تجدید نظر به ریاست قاضی علی بخشی اکبر گنجی را از اغلب اتهامات ‏وارده تبرئه کرد و تها وی را به 6 ماه زندان محکوم کرد.‏

یک روز بعد از اعلام این خبر، عباسعلی علیزاده رئیس وقت دادگستری استان‏‎ ‎تهران به عنوان مدعی العموم به ‏رای صادره اعتراض کرد و خود نیز به عنوان رئیس شعبه‎ ‎یک دادگاه تجدید نظر تهران اقدام به نقض حکم قاضی ‏بخشی کرد.علیزاده اکبر گنجی را به اتهام در اختیار داشت بریده جراید به 6 سال زندان محکوم کرد تا گنجی تا ‏آخرین روزهای اسفند سال 84 در زندان باقی بماند.‏

اکنون به احمد قصابان، احسان منصوری و مجید توکلی نیز پس از ماه ها بازداشت موقت، با اتهامات جدیدی ‏مواجه شده اند، اتهاماتی که به نظر می رسد ناشی از دادخواهی آنان و انتشار نامه هایی است که در ان به مقامات ‏ارشذد قضایی اعلام کرده بودند که در زندان تحت شکنجه قرار گرفته اند.‏