روحانی: درباره اینترنت ملی٬ گام‌های بزرگ بردارید

نویسنده
حسین محمدی

» در نشست شورای منصوب رهبری

حسن روحانی٬ رییس دولت یازدهم٬ در نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی در دولت خود٬ خواستار پیگیری و انجام مطالعات دقیق در زمینه شبکه ملی اطلاعات شد.

آن‌گونه که خبرگزاری‌ها نوشته‌اند٬ حسن روحانی در این جلسه - که برای نخستین بار در دولت وی تشکیل شده است - با اشاره به دستوری که پیش از این توسط آیت‌الله خامنه‌ای صادر شده٬ با تاکید بر لزوم ایجاد و بنیان‌گذاری شبکه ملی اطلاعات و بومی‌سازی این فناوری درباره اینترنت ملی چنین گفت: “باید در این راستا گام‌های بزرگی برداریم تا بتوانیم با بهره‌گیری از این شبکه ملی توانایی تعامل با شبکه جهانی و شرکت‌های بزرگ دنیا را در کشور ایجاد کنیم. الزامات و حساسیت‌های موجود در این حوزه و بسیاری از اقتضائات زندگی امروز ملت‌ها ایجاب می‌کند تا با هماهنگی، تصمیم‌سازی و راهبری مناسب از فرصت‌های موجود استفاده بهینه را ببریم؛ به همین دلیل مقام معظم رهبری تمامی دستگاه‌های موثر در این موضوع را در تصمیم‌سازی در قالب این شورا گردهم آورده‌اند”.

پیش از این واعظی -ـ وزیر ارتباطات -ـ درباره اینترنت ملی گفته بود: “شبکه ملی اطلاعات یکی از پروژه‌های بزرگی است که هم در برنامه پنجم به وزارت ارتباطات و دولت تفهیم شده و هم در حکم مقام معظم رهبری به شورای عالی مجازی جزو اولویت ها قرار گرفته که ما در اولین جلسه این شورای عالی مجازی که با حضور سران سه قوه و تعدادی از وزرا و اعضای حقیقی تشکیل شد، اولین موضوعی که در برنامه مطرح شد آن بود که وزارت ارتباطات مدل مفهومی شبکه را آماده کند”.

آیت‌الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، اسفند ماه سال ۹۰ دستور تشکیل شورای عالی فضای مجازی را صادر کرد و وظیفه آن را راه اندازی مرکز ملی فضای مجازی کشور دانست. وی از این شورا خواسته بود که نسبت به فضای مجازی در داخل و خارج از ایران “اشراف کامل” داشته باشد و نسبت به “مواجهه فعال” با فضای مجازی “از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی” تصمیم گیری کند.

رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صدا و سیما، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده نیروی انتظامی، اعضای حقوقی این شورا به شمار می آیند و و حمید شهریاری، سیدجواد مظلومی، مسعود ابوطالبی، کامیار ثقفی، رسول جلیلی، محمد سرافراز و علیرضا شاه‌میرزایی، اعضای حقوقی شورای عالی فضای مجازی هستند که به مدت سه سال از سوی آیت الله خامنه ای منصوب شده اند.

بهار گذشته محمد سلیمانی٬ وزیر ارتباطات دولت اول محمود احمدی‌نژاد٬ که بعدها نماینده مجلس شد٬ درباره این شورا گفته بود: “شورای عالی فضای مجازی کشور دارد یکسری کارها را خودش به تنهایی انجام می دهد و معلوم نیست با چه کسی هماهنگ است. آیا با دولت هماهنگ است یا با وزارت ارتباطات هماهنگ است یا به طور مستقل عمل می کند؟”

بحث اینترنت ملی٬ از جمله بحث‌هایی است که عمر مطرح شدن آن در جمهور‌ی‌اسلامی به چند سال می‌رسد. مسوولان جمهوری‌اسلامی از مدت‌ها پیش از اینترنت و برخی سایت‌های اینترنتی به عنوان خطری برای جمهوری‌اسلامی یاد کرده بودند و از چند سال پیش به دنبال آن هستند با ایجاد شبکه‌ای٬ دسترسی کاربران به سایت‌های مختلف اینترنتی را محدود کنند.

حسن روحانی که در نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی خواستار پیگیری طرح اینترنت ملی شده است٬ در ایام تبلیغات انتخاباتی عنوان کرده بود که “این سرعت اینترنت در شان مردم ما نیست”.

ماه گذشته اما واعظی٬ وزیر ارتباطات دولت روحانی٬ درباره اینترنت ملی گفته بود: “پیش‌بینی می‌کنیم شبکه ملی اطلاعات در سال ۹۴ راه‌اندازی شود… مخالفان راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از قطع اینترنت پس از راه‌اندازی این شبکه نگرانند که اطمینان می‌دهم این موضوع هرگز اتفاق نخواهد افتاد. با شبکه ملی اطلاعات دسترسی پرسرعت داخلی ۲ مگابیت بر ثانیه فراهم می‌شود، علاوه بر اینکه دسترسی خارج به مراتب پرسرعت‌تر خواهد شد”.

با این حال، مخالفان طرح بر این عقیده‌اند که مسوولان جمهوری‌اسلامی قصد دارند با این طرح هر زمان که تمایل داشتند از دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت و یا سایت‌هایی که از نظر آن‌ها مضر است٬ جلوگیری کنند. آن‌گونه که وزیر دولت دهم، پیش از این تاکید کرده بود٬ حتی در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری هم با توجیه “ حفظ آرامش کشور” سرعت را کاهش داده بودند.

سال گذشته اما مهدی اخوان بهابادی، دبیر شورای عالی مجازی درباره شکست این پروژه گفته بود: “ما حرف‌هایی مانند آنچه درباره اینترنت ملی مطرح می‌شود و حرف‌های غیرکارشناسی و غیرتخصصی را خیلی جدی فرض نمی‌کنیم… این را ما اصلا افتخار بالایی نمی‌دانستیم که گفته شود می‌خواهیم اینترنت ملی ایجاد کنیم چرا که این حرف اشتباه است. قرار هم نیست چنین شبکه‌ای ایجاد کنیم و من حداقل از جایگاه دبیر شورای عالی می‌گویم که هیچ‌گونه تصمیمی برای ایجاد اینترنت ملی نداریم. آنچه ایجاد می‌شود همان اینترنت است اما تاکنون اینترنت در داخل کشور توسعه پیدا نکرده و کار زیرساختی قوی‌ روی آن صورت نگرفته که ما می‌خواهیم این کار زیرساختی را انجام دهیم”.