توماس اردبرینک و ریک گلدستون
ایرانی‌ها روز سه‌شنبه برای خرید روغن، گوشت قرمز و دیگر چیزها به سوپرمارکت‌ها هجوم بردند و از ترس گرانی ناشی از تغییر رسمی نرخ ارز که می‌تواند قدرت خرید را باز هم پایین تر آورد به انبار کردن مایحتاج روی آوردند.
این تغییر که کمتر از دو ماه پیش از انتخابات ایران رخ می‌دهد، نگرانی زیادی را بین ایرانیان ایجاد کرده است؛ حتی برای ایرانیانی که به تورم ناشی از تحریم‌های غرب و به عقیده برخی سوءمدیریت اقتصادی دولت عادت دارند.
تغییر نرخ ارز برای واردات اقلامی نظیر دارو، مرغ و شکر و قطعات ماشین‌آلات و برخی مواد شیمیایی باعث می‌شود که قیمت آنها تا 60 درصد افزایش یابد.
رسانه‌های ایران گفته‌اند یک هفته طول می‌کشد تا مصرف‌کنندگان تغییر را احساس کنند؛خبری که به نظر می‌رسد باعث شده مردم تلاش کنند مایحتاج خود را سریعتر خریداری کنند.
یک شهروند ایرانی می‌گوید: “اکنون در حال انبار کردنم تا بعدا پول بیشتری ندهم. یک بار دیگر قیمت همه چیز بالا می‌رود.”
حسن داوری نماینده یک شرکت توزیع روغن نباتی که به مغازه ای در نزدیکی میدان فلسطین رفته بود متوجه می‌شود که محصولش از طبقات پاک شده است. می‌گوید، هرچه امروز صبح به مغازه‌ها دادیم ظرف چند ساعت ناپدید شده است.
پول ملی ایران در چند سال اخیر نیمی از ارزش خود را از دست داده است. دلیل عمده آن تحریم‌های غرب است که توانایی‌های بانکی کشور، فروش نفت و بخش اعظم صادرات و واردات را شدیدا تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از اقتصاددانان مشکلات ریال را بخشی از دلیل تورم می‌دانند که رسما حدود 30 درصد اعلام شده اما این باور وجود دارد که میزان آن بسیار بالاتر است.
شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد ایران روز سه‌شنبه تصدیق کرد که تورم یک مشکل است و تحریم‌ها در ایجاد آن نقش داشته است. اما همچنین عنوان کرده است که تحریم‌ها نقش مثبتی هم داشته و باعث شده کشور اتکای کمتری به واردات داشته باشد.
وی گفت: “ما شکی نداریم که نرخ رشد ما مثبت است. تحریم‌ها باعث شده راه‌های جدیدی برای خلاقیت پیدا کنیم.”
وزیر اقتصاد همچنین گفت ایرانیان کاملا از پایداری دولت در مقابل تحریم‌های غرب حمایت می‌کنند. او می‌افزاید تحریم‌ها به این دلیل است که ایران در برخی از صنایع که غرب می‌خواهد آنها را در انحصار خود داشته باشد پیشرفت نکند.
تصمیم برای پایان دادن به نرخ ارز دولتی برای محصولات، هفته گذشته توسط دولت محمود احمدی‌نژاد گرفته شد. دولت تصمیم دارد ارز را تک‌نرخی کند.
متخصصان می‌گویند تصمیم دولت به احتمال زیاد ریال را در مقابل دلار ضعیف‌تر می‌کند. اما به نظر می‌رسد انگیزه‌های سیاسی داخلی هم دارد.
آقای احمدی‌نژاد به مجلس فشار می‌آورد که میزان یارانه‌های پرداختی ماهیانه به شهروندان را افزایش دهد اما مجلس مخالف است و می‌گوید تنها پس از انتخابات حاضر به انجام این کار است. رئیس‌جمهور برنامه حذف سوبسیدها را موفقترین برنامه اقتصادی در تاریخ ایران می‌داند.
منبع: نیویورک تایمز، 23 آوریل 2013
