ونسان اوگو
شورای امنیت سازمان ملل به دنبال مقاومت ایران در برابر تعلیق فعالیت های حساس اتمی خود، به تشدید تحریم علیه جمهوری اسلامی اقدام کرده و این عملی است که علی آهنی، سفیر ایران در پاریس به هفته نامه اکسپرس گفته کلا عملی است بی اساس و بی معنا.
تهران آخرین گزارش آژانس اتمی را به مثابه یک “پیروزی بزرگ” می داند. در حالی که در این گزارش به “نگرانی های جدی” و “عدم اعتماد” درخصوص ماهیت واقعی برنامه هسته ای ایران اشاره شده. همچنین در این گزارش آمده که اطلاعات تأمین شده توسط ایران “نه کامل بوده و نه منسجم”. شما این تناقض ها را چگونه توضیح می دهید؟
البته ما از کلیه مفاد این سند رضایت کامل نداریم، ولی باید مجموع آن را به حساب آورد. همچنین بسیار لازم است که به طور دقیق به توافق انجام شده بین ایران و آژانس اتمی در اوت 2007 توجه کنیم. ما در آن زمان متعهد شدیم که به شش سؤال باقیمانده درخصوص برنامه هسته ای مان پاسخ دهیم. این سؤالات، با توجه به اقدامات کارشناسانه آژانس و دقت عمل آن، بیشتر به جنبه های پیچیده برنامه هسته ای ما می پرداخت، به طوری که ما زمان کمی برای پاسخگویی به این سؤالات داشتیم. در گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس اتمی، آمده است که اطلاعات جمع آوری شده توسط آژانس با پاسخ ها و اطلاعاتی که جمهوری اسلامی ایران ارائه کرده مطابقت دارد و این مسأله به خوبی شفافیت، صداقت، جدیت و مسؤولیت پذیری ایران در انجام تعهدات خود را نشان می دهد.
در عین حال نباید فراموش کرد که در توافق امضاء شده بین ایران و آژانس در اوت 2007 آمده: به محض آن که ایران به شش سؤال آژانس پاسخ دهد، پرونده هسته ای بر اساس معیارهای آژانس به حالت عادی خود بازخواهد گشت.
با این حال، شورای امنیت سازمان ملل خود را برای اعمال مجازات های جدید آماده می سازد…
در گزارش البرادعی آمده است که تأسیسات هسته ای ایران، فعالیت های غنی سازی اورانیوم و مواد هسته ای ایران تحت کنترل و نظارت دقیق آژانس قرار گرفته اند. طبیعتاً این مسأله باید به نگرانی های مربوط به این فعالیت ها پایان دهد.
با این حال، ماهیت این سند به گونه ای است که اساس قطعنامه های تصویب شده قبلی را به هم می ریزد. هدف قطعنامه های قبلی چه بود؟ گرفتن ضمانت در مورد صلح آمیز بودن ماهیت برنامه هسته ای ایران و همچنین تعلیق فعالیت های غنی سازی که به نظر مشکوک می آیند. چه تحریم های گذشته و چه آنهایی که اخیراً تصویب شده اند، همگی بی اساس و بی معنا هستند.
توجه داشته باشید که در این مرحله، آژانس تنها به 30 کشور جهان، از جمله واتیکان، “گواهی عدم ابهام کامل” در فعالیت های هسته ای ما را داده است. این بدین معناست که آژانس امکان صدور این گواهی برای بیش از 100 کشور دیگر، از جمله کشورهای اروپایی را نداشته است.
آیا شما قصد دارید همکاری های خود با آژانس اتمی را قطع کنید؟
حتی قبل از انتشار این گزارش، آژانس اتمی و شخص محمد البرادعی، هدف حملات متعدد و همچنین فشارهای زیادی بودند. ما از این بابت متأسفیم، زیرا این سند بیش از هر چیز امکان خروج از بن بست را به وجود می آورد، تا اینکه کارها را پیچیده تر کند. ایران از این که آژانس به عنوان یک مرجع صلاحیت دار به رسمیت شناخته شود حمایت می کند. نباید فراموش کنیم که آژانس تا به امروز یک نقش اساسی در زمینه منع گسترش سلاح های اتمی داشته و ایران معتقد است که باید اجازه داد تا این نهاد بین المللی به همین منوال پیش برود. حمله به این سازمان و تضعیف آن می تواند تهدیدی برای صلح جهانی باشد. ما امیدواریم که آژانس بتواند در برابر فشارهای بیرونی مقاومت کند.
این گزارش در بین موضوعات مسأله دار، به پژوهش های انجام شده در زمینه تبدیل دی اکسید اورانیوم، مواد منفجره با قدرت بالا و موشک های چند کلاهکی نیز اشاره می کند…
البته این سه مورد را باید از هم متمایز کرد. مورد اول تحت نظارت دقیق آژانس بوده و با همکاری آن نیز صورت گرفته. ولی دو مورد دیگر در دامنه صلاحیت آژانس نیست و به علاوه، آژانس کارشناس متخصص در این زمینه در اختیار ندارد. این گونه فعالیت ها در هیچ کنوانسیون بین المللی ممنوع اعلام نشده است.
نظر شما درخصوص موضع روسیه که این بار نیز به مجازات های سازمان ملل رأی مثبت داده چیست؟
ما متأسفیم که می بینیم روسیه بر اساس خواسته های امریکا عمل می کند. مسکو تاکنون بسیار خویشتن داری کرده و نقش مهمی در به تأخیر انداختن اهداف تهاجمی امریکا ایفا کرده است. ولی این مسأله برای ما رضایت بخش نیست، زیرا ما از روسیه خویشتن داری و واقع بینی بیشتری انتظار داریم تا بتواند به کمک چین مانع تسلط امریکا بر شورای امنیت شود.
“مقابله به مثل قاطعانه” که توسط محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، بیان شده، به چه صورتی خواهد بود؟
هنوز در این مورد تصمیمی اتخاذ نشده و اینکه قبل از مصوبه شورای امنیت، آن را اعلام کنیم کاملاً غیرمنطقی است. ولی همین کافی است که به نتیجه دو قطعنامه قبلی که باعث از دست رفتن بخشی از قدرت مانور آژانس شد اشاره کنیم. پس از تصویب قطعنامه اول، دولت ایران بنا به درخواست مجلس ملزم به تعلیق اجرای پروتکل الحاقی شد و این مسأله کار آژانس را پیچیده تر کرد. پس از تصویب قطعنامه دوم، ما در خصوص اجرای یک مورد دیگر نیز تجدید نظر کردیم و این بار نیز به ظرفیت و توان آژانس ضربه وارد شد.
با این حال، ما معتقدیم پیمان منع گسترش سلاح های اتمی مهم و مفید است و لزوم اجرای آن برای صلح و امنیت جهانی کاملاً احساس می شود. ولی باید کلیه کشورهایی که این پیمان را امضاء نکرده اند نیز به آن ملحق شوند، مانند رژیم اسراییل که همه می دانند بمب اتمی دراختیار دارد. شما این تناقض را ببینید: کسانی که به پیمان منع گسترش نپیوسته اند دست شان باز است و از پژوهش ها و فن آوری شرکای هسته ای خود سود می برند، در حالی که ایران باید مورد تحریم و مجازات قرار گیرد. ما مصمم هستیم که به همکاری های خود با آژانس ادامه دهیم، گرچه برخی محافل در ایران کاملاً با این مسأله مخالف اند و بر دولت و مجلس فشار می آورند. آنها می پرسند نتیجه این همکاری با آژانس چیست، وقتی هیچ سودی برای ما ندارد؟
ایران شایسته این است که تشویق شود نه تنبیه. کاملاً مشخص است مردم ما که تبعات این تحریم ها و مجازات ها را تحمل می کنند نمی توانند از کشورهایی که به نفع این مجازات ها رأی داده اند، تشکر کنند. به همین دلیل، مردم ایران از دولت انتظار یک واکنش جدی را دارند.
نیکولا سرکوزی، رئیس جمهور فرانسه، در زمان سفر خود به آفریقای جنوبی تلاش کرد همتای آفریقایی خود را به همراهی در تصویب قطعنامه پیشنهادی فرانسه و انگلیس تشویق کند…
این اقدام او نیز قابل تأسف است. چنین اقدامی این احساس را تقویت می کند که فرانسه از سیاست های ناپسند امریکا، به ویژه در خاورمیانه و جهان اسلام، پیروی می کند. چنین اقدامی می تواند به وجهه نیکولا سرکوزی در این مناطق خدشه وارد سازد. مردم فرانسه از فاصله گیری دولتمردان خود از سیاست های واشنگتن در ماجرای عراق به خود می بالند. برعکس، دنباله روی آقای سرکوزی اگر صورت جدی به خود گیرد، موجب تفاخر افکار عمومی در فرانسه نخواهد شد. روابط بین ایران و فرانسه از گذشته های دور در زمینه های مختلف برقرار بوده. خود من در زمان اولین دوره سفارتم در فرانسه در دهه 90 و همچنین از زمانی که دوباره به پاریس آمده ام یا حتی زمانی که در تهران روی موضوعات مختلف اروپایی کار می کردم، برای توسعه این مناسبات سهم زیادی داشتم.
من همچنان معتقدم که پتانسیل عظیمی در تبادلات بین دو کشور، چه در زمینه منافع دو جانبه و چه درخصوص تلاش های مشترک در جهت کاهش بحران های منطقه ای، وجود دارد. باید از این فرصت استفاده کرد و نباید پل ها را خراب کرد.
اگر چنین نشود وضعیت سرمایه گذاران فرانسوی در تهران چه خواهد شد؟
من با شرکت های فرانسوی، به ویژه آن هایی که در بازار ایران حضور دارند، به طور مستقیم در تماس هستم. آنها برنامه های بزرگی دارند و مسؤولان این شرکت ها از این که مسائل سیاسی نسبت به همکاری های اقتصادی و بازرگانی اولویت یافته، متأسف اند. نباید آنها را از بازار ایران محروم کرد.
آیا ایجاد پایگاه نظامی فرانسه در ابوظبی موجب نگرانی شما می شود؟
ما با حضور نظامی بیگانگان در منطقه ای با این حساسیت مخالفیم. به اندازه کافی در این منطقه ناو جنگی و تجهیزات نظامی وجود دارد. تقویت نظامی در منطقه نمی تواند به امنیت و صلح آن کمکی کند. اگر چنین بود استقرار ناتو می بایست آرامش را به افغانستان باز می گرداند. همکاری نظامی یک چیز است ولی حضور دائمی چیز دیگری است. این مسأله می تواند تحریکاتی را به دنبال داشته باشد که نه در راستای منافع کشورمیزبان و نه به سود طرف دیگر آن است.
برخی شخصیت ها در رأس حکومت ایران حملات لفظی رئیس جمهور احمدی نژاد، به ویژه در قبال اسراییل را برای جمهوری اسلامی زیانبار می دانند. آیا در این مورد بحث و گفتگویی صورت می گیرد؟
این موضوع قابل بحثی است. چنین اظهاراتی می تواند با انتقادات ضمنی و حتی صریح مواجه شود. اما باید به یک نکته اساسی توجه داشت. زمانی که مقامات اسراییلی از کلمات توهین آمیز و تهدید علیه ایران استفاده می کنند، این مسأله هرگز واکنشی در جهان به همراه ندارد. چندی پیش شیمون پرز گفته بود که باید ملت ایران را ریشه کن کرد. اما همین که مطلبی در مورد اسراییل مطرح شود، واکنش بسیار شدیدی، به ویژه در فرانسه که لابی صهیونیست ها در آن قوی می باشد، به راه می افتد. اگر نسبت به این نوع تعابیر حساسیت وجود دارد باید برای همه و در همه شرایط وجود داشته باشد. از نظر ما این نوع رفتار دوگانه قابل درک نیست. اظهارات اخیر رئیس جمهور سرکوزی در خلال بازدید وی از نمایشگاه کشاورزی در پاریس نیز واکنش ها و تفسیرهای متعددی به دنبال داشت. خیلی ها در اینجا و جاهای دیگر از خارج شدن چنین اظهاراتی از دهان رئیس جمهوری فرانسه متعجب شدند.
منبع: اکسپرس، 21 ژوئیه