سپیده عبدی
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، در مصاحبه ای با روز از وضعیت پرونده موکل خود هاله اسفندیاری سخن می گوید. وی با اشاره به اتهام وارده بر خانم اسفندیاری مبنی بر همکاری با طرح های ضد امنیت ملی از طریق همکاری با بنیاد اوپن سوسایتی، تاکید دارد: “اوپن سوسایتی طبق اعلامیه خود که در واشنگتن پست نیز منتشر شده است، تاکید دارد که از سال ها قبل با کسب موافقت دولت ایران به این دولت کمک مالی می کرده است.” عبادی در ادامه از اوپن سوسایتی می خواهد برای اینکه موکلش را از زیر بار اتهام سنگینی که متوجه او کرده اند بیرون بیاورد، صراحتاً اعلام بکند “چه مبلغی را با مجوز رسمی در ایران خرج کرده و به چه مصرفی رسانده است، و این پول از چه طریق در ایران پخش شده است.”
در حالی که اعلام شده بود شما وکالت هاله اسفندیاری را به عهده گرفته اید، خبری منتشر شد که حکایت داشت مسوولان قضایی از انجام مقدمات این کار جلوگیری کرده اند. این جلوگیری با استناد به چه دلیلی صورت گرفته است؟
من طبق درخواست مادر، دختر و همسر خانم هاله اسفندیاری وکالت ایشان را به عهده گرفتم و چون در آن هنگام در آمریکا بودم، کالت نامه به اتفاق همکارانم آقایان سیف زاده و سلطانی تنظیم شد. خانواده خانم اسفندیاری این وکالت نامه را به شعبه 14 بازپرسی مستقر در دادگاه انقلاب که پرونده آنجا بوده برده و خواسته اند که هاله اسفندیاری را ببینند تا این وکالت نامه را امضا کند. ولی مسوولان دادگاه با این درخواست موافقت نکرده اند. سپس، خانواده درخواست کرده اند که این وکالت نامه در زندان به ایشان ارائه بشود تا امضا کنند. بازپرس این را هم اجازه نداده و ادعا کرده که خانم اسفندیاری اظهار می دارد که احتیاج به وکیل ندارد.
آیا ممکن است که این ادعا صحت داشته باشد؟
نه. اساسا به گفته خانواده اسفندیاری، زندانیشان در تماس تلفنی که با مادر پیرش داشته و می خواسته خبر بازداشت خود را بدهد، اعلام کرده است که احتیاج به وکیل دارد و تاکید کرده که عبادی را به عنوان وکیل برای من بگیرید. اما آقای بازپرس گفته اند این حرف صحت ندارد. حال آنکه که موکل من یعنی مادر خانم هاله اسفندیاری مصرا می گویند که دخترم درخواست داشته که من وکالت او را قبول کنم. به هر حال طبق قانون بازپرس حق ندارد به متهم تحمیل بکند که چه وکیلی بگیرد یا نگیرد. من خودم را وکیل خانواده خانم اسفندیاری می دانم و بر همین مبنا هم به وظایف قانونی خودم عمل کرده و خواهم کرد.
آیا گذشته از آنچه در رسانه ها منتشر شده، از موارد مشخص تر اتهامی ایشان اطلاعی دارید؟
موارد حقوقی اتهام ایشان را ما هم نمی دانیم چیست. فقط از طریق بیانیه وزارت اطلاعات که چند روز قبل منتشر شد، متوجه شدیم که ایشان متهم اند به اقدام علیه امنیت ملی و ضدیت با حکومت و در این ارتباط با بنیاد “اوپن سوسایتی” معلق به جروج سروس میلیاردر معرفی آمریکایی هم ارتباط داشته اند.
آیا این نحوه اعلام اتهامات، قانونی است؟
کار وزارت اطلاعات کاملا مخالف قوانین ایران است. تا متهمی محاکمه نشود و اتهامش ثابت نشود، حق ندارند که اتهامات او را به صورت علنی اعلام بکنند. حتی صبر نکرده اند تا کیفر خواست صادر بشود و بعد وزارت اطلاعات وارد این بحث بشود که کیفر خواست بر چه مبنایی صادر شده است.
تصور می کنید به چه علت وزارت اطلاعات اتهام ارتباط با اوپن سوسایتی را مستندی برای اقدام علیه امنیت ملی اعلام کرده است؟
این سوالی است که دولت ایران باید خود پاسخگوی آن باشد. بنیاد اوپن سوسایتی طبق اعلامیه های خود که در واشنگتن پست نیز منتشر شده است، تاکید دارد که از سال های قبل با کسب موافقت دولت ایران به این دولت کمک مالی می کرده است…
در چه زمینه هایی؟
در زمینه مبارزه با اعتیاد و ایدز و همچنین کمک های خیریه به زلزله زدگان بم. بخشی از این کمک ها که ناظر به مسائل بهداشتی از قبیل مبارزه با ایدز بوده از قبل از زمان زلزله بم شروع شده است. دولت ایران کاملا در جریان این کمک ها بوده، چون خودش دریافت کننده آن ها بوده است. انتقال پول از آمریکا به ایران هم با مجوز دولت ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است (چون به خاطر قوانین ناظر بر تحریم جمهوری اسلامی، انتقال پول به ایران احتیاج به مجوز ویژه دولتی داشته است). در حقیقت همکاری اوپن سوسایتی با ایران، هم از سوی مقامات ایرانی و هم از سوی مقامات آمریکایی به صورت قانونی بوده است و نه به صورت محرمانه.
آیا حجم مالی این همکاری مشخص است؟
برای ما مشخص نیست. من مایلم از اوپن سوسایتی بخواهم برای اینکه موکل من را از زیر بار اتهام سنگینی که به نا حق متوجه او کرده اند بیرون بیاورد، صراحتاً اعلام بکند که چه مبلغی را با مجوز رسمی در ایران خرج کرده و به چه مصرفی رسانده است، و این پول از چه طریق در ایران پخش شده است. من تصور می کنم هیچ چیزی بهتر از شفافیت نمی تواند در اجرای عدالت موثر باشد. علتی ندارد که اوپن سوسایتی بخواهد چیزی را در این میان به اطلاع عموم نرساند.