سرنوشت های متفاوت تهران و پیونگ یانگ

نویسنده

koreshomali.jpg

‏ دانیل دامبی


شش سال پیش جورج بوش از سه کشور ایران، عراق و کره شمالی به عنوان اجزای اصلی ‏یک گروه بیادماندنی، «محور شرارت» نام برد.


امروز دو کشور بازمانده از این محور دچار سرنوشت های متفاوتی شده اند. سیاست ایالات ‏متحده در قبال ایران هنوز به برقراری مذاکره یا کاستن از سرعت برنامه هسته ای منجر نشده ‏است. اما رویکرد واشنگتن به کره شمالی هم به گفتگو منجر شده و هم به توقف فعالیت ‏رآکتوراتمی دوره استالین در یونگ بیون- که تاکنون در آن پلوتونیوم به اندازه کافی برای ‏تولید چندین بمب هسته ای تولید شده است.


خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ماه جاری برای ارائه پیشنهاد تنظیم شده ‏از سوی آمریکا و سایر کشورهای بزرگ به ایران سفر کرد. این درحالی است که تقریبا ‏همگان انتظارگشایشی در مناقشه با ایران را ندارند.‏

از سوی دیگر، کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا این هفته به امید بهبود همکاری با پیونگ ‏یانگ، مشغول دیدار از کره جنوبی، چین و ژاپن شده است. وی هفته پیش گفت شفاف سازی ‏فعالیت های کره شمالی که مدت زیادی انتظار آنرا می کشیدند به زودی به مرحله عمل خواهد ‏رسید. کاخ سفید هم دیروز از مهلت درنظر گرفته شده در روز پنجشنبه خبر داد. در همین ‏حال، خانم رایس گفته است واشنگتن «به دلیل اطلاعات دیگری که از قابلیت های غنی سازی ‏اورانیوم کره شمالی دریافت کرده، با مشکلاتی روبرو شده است.»


سیاستگذاران و سیاستمداران آمریکایی بر اساس همین اختلاف نظرات به مناظره ای وارد شده ‏اند که آیا می بایست سیاست اعمال شده درقبال کره شمالی را با رویکردی انعطاف پذیرتر به ‏ایران نیز تعمیم داد یا خیر.


بسیاری از دموکرات ها می گویند پیشرفت های حاصل شده تا همین جای کار در گفتگو با ‏پیونگ یانگ، ثمربخش بودن گفتگوی آمریکا با دشمنانش را روشن می سازد. این چیزی است ‏که سناتور باراک اوباما نیز از آن سخن گفته است.


آقای بوش یکسان بودن رویکرد واشنگتن درقبال کره شمالی و ایران را رد می کند زیرا ‏سیاست موجود برای این دو کشور تحت تاثیر مذاکرات چندجانبه سایر کشورها نظیر روسیه و ‏چین نیز هست. ‏

بسیاری از کارشناسان نسبت به عمیق بودن تفاوت های موجود میان کره شمالی و ایران ‏هشدار می دهند. کره شمالی همین حالا هم توانسته ذخیره پلوتونیوم دراختیار داشته باشد و به ‏یک آزمایش هسته ای دست زده است، درحالیکه ایران با این ادعا که برنامه هسته ای اش ‏صلح آمیز است هنوز راه طولانی را در پیش دارد. واشنگتن اصرار دارد ایران غنی سازی ‏را متوقف سازد تا امکان آغاز مذاکرات فراهم آید، اما طرفداران اوباما این عقیده را رد می ‏کنند.


ایالات متحده پس از آزمایش هسته ای سال 2006 از سوی پیونگ یانگ، به مناظرات شدت ‏بخشید. رابرت اینهورن، مقام اسبق دولت کلینتون که اکنون در مرکز مطالعات استراتژیک و ‏بین المللی مشغول به کار است، اعتقاد دارد می توان به دنبال توافقی با کره شمالی بود تا ‏برنامه هسته ای خود رامتوقف کند اما تسلیحات هسته ای که اینک دراختیار دارد را نابود ‏نکند. این موضعی است که از نظر ایالات متحده غیرقابل پذیرش است.


کره شمالی هم از سوی دیگر نسبت به دو کشور دیگر (در محور شرارت) فقیر تر و منزوی ‏تر است. آقای اینهورن می گوید: «موضع ما دربرابرکره شمالی نسبت به ایران قدرتمندتر ‏است.»


جوزف سیرینسیون رئیس سازمان عدم اشاعه تسلیحات پلافشیرز که مشاور اوباما نیز هست، ‏می گوید ایالات متحده هم به هویج های بزرگتر و هم به چماق های قوی تر نیاز دارد. «حلقه ‏گمشده با ایران، اطمینان بخشیدن امنیتی است (ضمانت اینکه حمله ای علیه آن کشور درکار ‏نخواهد بود). این چیزی بود که لیبی احتیاج داشت، چیزی که کره شمالی می خواست و ایران ‏نیز می خواهد.»‏

پیشنهاد آقای سولانا به ایران وقتی با چنین ضمانت هایی همراه خواهد شد که تعهد اعضای ‏سازمان ملل بر «خودداری از استفاده از زور علیه تمامیت ارضی سایر کشورها» را ‏دربربگیرد.‏

اما متنفدان آقای بوش در حزب جمهوری خواه خود او نیز از این نگرانند که بوش تا اینجای ‏کار هم امتیازات زیادی به کره شمالی داده است.


پیتر هوکسترا نماینده عالیرتبه جمهوری خواه در کمیسیون امنیتی مجلس نمایندگان آمریکا گفته ‏است تأخیر دولت در روشن ساختن کنگره نسبت به اتهامات وارده به پیونگ یانگ در کمک ‏به ساخت یک رآکتور برای سوریه، باعث آسیب وارد آمدن به هرگونه توافقی با کره شمالی ‏شده است. او گفت: «اینطور به نظر می رسد که هرچه رفتار بدتری با این دولت داشته باشید، ‏آنها برخورد بهتری با شما خواهند داشت. الگوئی که از مذاکرات با پیونگ یانگ استنباط می ‏شود این است که از مدل کره شمالی پیروی کنید.»‏

منبع: فایننشیال تایمز- 24 ژوئن ‏