“در گذشته پدران و مادران ما 5 فرزند داشتند. البته فقر در بخش‌های کشور وسیع بود اما حاصل کار آنها نبود”، “برخی خیال می‌کنند روزی فرزندان را ما می‌دهیم اما اشتباه است. من تعجب می‌کنم چرا علما ساکت‌اند. خدای متعال می‌فرماید، فرزندانتان را از ترس فقر نکشید ما شما و فرزندانتان را روزی می‌دهیم”، “چرا برخی فکر می‌کنند اگر 30میلیون نفر مانده بودیم اکنون وضع‌مان مطلوب بود؟ اکنون از بین رفته بودیم همه 80-90 ساله بودیم؛ و جمعیت تمام می‌شد.”
اینها بخشی از سخنان رئیس‌جمهورکشوری است که امروز با داشتن جمعیتی بالغ بر هفتاد میلیون وگسترش خط فقر درجامعه خود درباره افزایش جمعیت گفته است.
فقر و نداری در میان مردم، در طی چند سال اخیر، با شتاب فزاینده‌ای گسترش یافته است. با افزایش مداوم قیمت‌ها و بالا رفتن سرسام آور هزینه‌های زندگی و کاهش فاحش و مداوم قدرت خرید کارگران و دیگر اقشار مردم زحمتکش، برتعداد مردمی که قادر نیستند حداقل‌های یک زندگی معمولی و متوسط را تامین کنند، پیوسته افزوده می شود. بحران و رکود اقتصادی، تعطیل و توقف کارخانه‌ها، اخراج و بیکارسازی وسیع کارگران، انبوه پر شمار کارگران فقر زده را، فقیرتر ساخته و پیوسته شمار هر چه بیشتری از مردم را به دامان فقر و گرسنگی و تباهی سوق داده است.
مشکلات اقتصادی طبقات مختلف اجتماعی ایران دراین روزها حال وهوای تلخی را با خود به ماه رمضان آورده است. حال وهوایی که تا دهه های پیشین با شیرینی و لذت خاصی برای ایرانیان مرور می شد و از آن لحظات به عنوان روزهای طلایی زندگی خود یاد می کردند. با روی کارآمدن دولت کودتایی، اعلام میزان خط فقر درکشور متوقف شده و بحث های مختلف و غیررسمی درباره تورم وگرانی درکشور، پرداختن به این موضوع و مشکلات را به حاشیه های دیگری کشانده است. اخباری که شاید با اعلام دقیق آن، هرکارگر، هر معلم، هر کارمند و هر حقوق بگیری و اصولاً هر کسی می‌تواند میزان دستمزد، حقوق و درآمد را با خط فقر قیاس کند و تصویری واقعی از وضعیت خود و از وضعیت جامعه ای که در آن زندگی می‌کند، به دست آورد و مستندتر و آسان‌تر به طرح مطالبات اقتصادی خود بپردازد.
قیمت اجناس مصرفی
با آغاز ماه رمضان و افزایش تقاضای برخی از کالاها و علیرغم وعده و وعیدهای داده شده از سوی دولت مبنی بر تنظیم بازار، بهای کالاهای مصرفی خانوارها از قبیل گوشت، مرغ، شکر و… به بالاترین نرخ خود در چند ساله اخیر رسیده است.
وزارت بازرگانی چندی پیش و در آستانه ماه رمضان از اجرای طرحی خبر داد که بر اساس آن بازار کالاهای ضروری ماه رمضان تحت کنترل در آمده و قیمت این کالاها افزایش نخواهد یافت. این طرح سراسری “ضیافت الله” نام گذاری شد. وزیر بازرگانی، با تاکید بر حضور موثر اصناف در تنظیم بازار ماه رمضان، افزود: “با اجرای این طرح قضاوت درباره تنظیم بازار ماه مبارک رمضان را به مردم واگذار خواهیم کرد.”
حمیدرضا شافعی، مدیرکل بازرگانی وزارت جهادکشاورزی نیز در گفت و گو با ایلنا، اظهار داشت: ”وزارت جهاد کشاورزی با همکاری وزارت بازرگانی در قالب طرح ضیافت برای تامین پروتئین مورد نیاز مردم در ماه مبارک رمضان، 10 هزار تن گوشت مرغ منجمد را با قیمت 1300 تومان برای فروشندگان و 1340 تومان برای مصرف کنندگان توزیع می‌کند.” اماعلیرغم شعارهای مسوولان وزارت بازرگانی، کسانی که در روزهای اخیر برای تهیه گوشت و مرغ و سایر اقلام مورد نیاز خود به بازار مراجعه کرده اند نه تنها اثری از اجرای طرح ضیافت و کنترل قیمت ها مشاهده ننموده، بلکه برعکس با افزایش سطح عمومی قیمت ها هم روبه رو شده اند.
در روز اول ماه رمضان مرغ با قیمت کیلویی 1900 تا 2100 تومان به خریداران عرضه شد؛ قیمت گوشت قرمز هم در سطح شهر با گفتههای مسوولان وزارت بازرگانی و وزارت جهادکشاورزی در تناقض است؛ زیرا مقرر بود 10 هزار تن گوشت قرمز منجمد با نرخ 3600 تومان از طریق شرکت پشتیبانی امور دام در اختیار فروشندگان و با قیمت 3800 تا 3950 تومان در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد. همچنین مقرر شده بود از سوی وزارت جهادکشاورزی 2 هزار تن گوشت قرمز منجمد وارداتی و در صورت کشش بازار تا 12 هزار تن در مرحله اول توزیع شود. اما در حال حاضر قیمت گوشت قرمز گوساله و گوسفندی از 8100 تومان تا 9700 تومان در قصابی های سطح شهر در نوسان است.
در سطح شهر تهران برای نمونه قیمت کاهو که دو هفته قبل 300 تومان عرضه می شد به 550 تومان افزایش یافته و قیمت هلوی انجیری از 400 تومان به 1400 تومان رسیده است، قیمت شلیل که در برخی از مناطق تهران 200 تومان بود به 1200 تومان و پرتقال از 500 تومان به هزار تومان رسیده است. البته بسیاری از این مبالغ قیمت های عمده فروشی در میدان تره بار مرکزی است.
از سوی دیگر، در حالی که قیمت هرکیلو زولبیا و بامیه در قالب طرح ضیافت از سوی اتحادیه قنادان 1200 تومان قیمت گذاری شده است و تمامی واحدهای توزیعی در سراسر کشور باید به این قیمت آنرا عرضه کنند، تهرانی ها شاهد عرضه هر کیلو زولبیا و بامیه به قیمت 2000 تومان است.
افزایش قیمت رسمی و غیررسمی نان سنتی و فانتزی هم موجب شده است تا علاوه بر افزایش قیمت، این روزها نان با نرخ‌های چندگانه به مصرف‌کنندگان عرضه شود.
چالش‌های اخیر بازار نان موجب شده تا قیمت انواع نان سنتی در نانوایی‌هایی که از آرد دولتی استفاده می کنند یا حتی نانوایی‌های آزاد پز، افزایش پیدا کند. با این روند در نقاط مختلف شهر نان بربری با آرد یارانه‌ای به نرخ 150 تا 250تومان، بربری آرد آزاد 300 تا 400 تومان و سنگک آرد یارانه‌ای به قیمت‌های متفاوت 200 تا 300 و با آرد آزاد تا بیش از هزار تومان به مردم عرضه می‌شود. همچنین قیمت نان لواش با آرد یارانه‌ای به بیش از 35 تومان، تافتون تنوری با آرد یارانه‌ای 40 تا 50تومان و تافتون تنوری با آرد آزاد به قیمت 90 تا بیش از 100 تومان افزایش یافته است.
آلودگی آب تهران
آن سوتر، درحالی که چند روز از فرارسیدن رمضان و ماه ها از آلودگی آب آشامیدنی پایتخت می گذرد، این موضوع همچنان برای تهرانی ها دردسر سازاست. درحالی که وزیر بهداشت درسخنرانی هفته گذشته خوداعلام کرد که آلودگی آب تهران به نیترات به سطح بالایی رسیده و از زنان باردار، کودکان و سالخوردگان خواست تا از مصرف این آب خودداری کنند، “محمد پرورش” مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب تهران درمصاحبه های روز بعد در جمع خبرنگاران با تکذیب خبر آلودگی آب تهران گفت که مردم تهران می توانند با اتکا به سخنان او با خیالی آسوده آب تهران را بنوشند. با وجود این اظهارات اما گزارش هایی نیز درباره آلودگی آب تهران منتشر می شود که مردم را نگران ساخته است، از جمله صحبت های صریح روزشنبه وزیر بهداشت و نیز نتایج تحقیقات عده ای از اساتید دانشگاه های تهران در این زمینه که همگی موید آلوده بودن بیش از حد مجاز آب بخش هایی از تهران به نیترات است.
قطعی برق
موضوع تامین برق مصرفی مورد نیاز خانوارهای ایرانی و بخصوص کلان شهر تهران هم هر سال با اوج گیری گرما درتابستان به یکی از معضلات اصلی مردم ایران تبدیل می شود. موضوعی که تاکنون دولت امنیتی محمود احمدی نژاد و همکارانش نتوانسته اند راه حلی برای آن بیندیشند.
درکنار سکوت وزیر ومسئولان وزارت نیرو، قطع طولانی مدت و از پیش اعلام نشده برق درمناطق مختلف تهران موجب سردرگمی، کلافگی وعصبانیت مردم شده است. قطع طولانی مدت برق درگرمای بی سابقه تهران وتکرار آن در شب های ماه رمضان خسارات زیادی وارد ساخته است. این مساله درحالی تکرار می شود که پیش از فرارسیدن تابستان مجید نامجو، وزیر نیرو، درکنفرانس خبری خود گفته بودامسال با مدیریت صحیح قطع آب وبرق در تهران نداریم.
صف های بنزین
اما حضور در صف های طولانی وطاقت فرسای بنزین وگاز برای تامین سوخت مصرفی اتومبیل ها از دیگر نکات تامل انگیز زندگی مردم شده است. درهمین رابطه و با توجه به مشاهدات خیابان های تهران رئیس اتحادیه جایگاه‌داران از رشد 200 درصدی ترافیک مقابل جایگاه‌های سوخت بنزین خبر می دهد.
گریز راهی به نام “یارانه”؟
اینک با توجه به چالش عمیق اقتصادی به وجود آمده میان جامعه و حکومت درایران باید منتظرعملی شدن طرح هدفمندشدن یارانه ها بود که رییس دولت کودتا، بارها از آن به عنوان عمل جراحی اقتصاد ایرانی نام برده است. این طرح براساس قانون بودجه سال 89، باید از ابتدای سال از سوی دولت اجرا می‌شد که ابتدا به خردادماه و سپس به مهرماه و اخیرا نیز از سوی سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی به زمانی نامعلوم در نیمه دوم سال‌جاری موکول شده است. از زمان اعلام اجرای طرح تحول اقتصادی در نوروز 86، دولت بارها برای اجرای این قانون اعلام آمادگی کرده اما به‌دلیل نبودن زیرساخت‌های لازم تاکنون اجرای آن به تأخیر افتاده است.
و با همه این مشکلات، قرئیس دولت کودتا می گوید: “برخی خیال می‌کنند روزی فرزندان را ما می‌دهیم اما اشتباه است. من تعجب می‌کنم چرا علما ساکت‌اند. خدای متعال می‌فرماید، فرزندانتان را از ترس فقر نکشید ما شما و فرزندانتان را روزی می‌دهیم.”