ماکس فیشر
اسرائیل نوعی تمرین نظامی را، با مقیاس بسیار کوچک، با توجه به تهدیدهایی که علیه تاسیسات هستهای ایران کرده است انجام داد. نیروی هوایی اسرائیل سوریه را هدف قرار داد که سبب موجی از محکومیت (از جانب کشورهایی نظیر سوریه، ایران، روسیه و حزبالله لبنان) شده است و نگرانیهایی را از بابت اقدامات تلافیجویانه بوجود آورده است.
ایران و اسرائیل به احتمال زیاد، با دقت سر و صداهای پس از این حمله را دنبال میکنند، چراکه میتواند سرنخی از واکنشهای حمله اسرائیل به ایران به دست دهد. بسیار زود است که بگوییم دو کشور چه چیزی از این حادثه فرا خواهند گرفت. اما درسهایی که میتوان از این واقعه برای پیش بینی درگیری احتمالی ایران و اسرائیل در آینده گرفت، به تکتک رفتارهای ساعات و روزهای آینده اهمیت ویژهای می دهد.
اسرائیل به این دلیل که نمیداند تهران و رهبران منطقه نسبت به حمله به ایران چه واکنشی نشان خواهند داد، داشتن تصویری از واکنشهای احتمالی میتواند نقش مهمی در تصمیمگیری آن در این رابطه بازی کند. احتمالا تهران برنامه هستهای خود را ادامه خواهد داد چرا که اعتقاد دارد میتواند پیش از حمله اسرائیل یا آمریکا کار خود را انجام دهد. حمله اسرائیل به سوریه به دو کشور این فرصت را میدهد که اراده طرف مقابل را امتحان کنند و اینکه آیا میتوانند محاسبات خود را تغییر دهند یا خیر.
بین اسرائیل و ایران نوعی درگیری روانی ایجاد شده است: جنگ نشانهها. تهران میخواهد به اسرائیل بفهماند که حمله به تاسیسات ایران بسیار پرهزینه خواهد بود. اسرائیل هم میخواهد نشان دهد اراده و توان دفاعیش تزلزلناپذیر است.
حمله اسرائیل به سوریه این فرصت را به دو کشور میدهد تا این موارد را باری دیگر مورد تاکید قرار دهند، حتی اگر لفظی و تهدید صرف باشد. آیا اسرائیل در مورد حمله یکجانبه به ایران لاف میزند یا اینکه واقعا این کار را خواهد کرد؟ ایران برای برنامه هستهای خود حاضر است چقدر ریسک کند؟
این بازی تهدید بسیار پیچیده و طولانی شده است. عاملی که موضوع را پیچیده تر می کند علاقه دو طرف است که اولا به طرف مقابل ثابت کند به تهدیدهای خود ادامه میدهد و دوم اینکه بفهمند طرف دیگر لاف میزند یا نه. به همین دلیل است که هر دو طرف، واکنش دیگری به حمله را به دقت زیر نظر دارند.
اما همینجاست که موضوع پیچیده میشود. بخشی از حرکات اسرائیل و ایران حاکی از این بوده است که از جنگ اجتناب کنند. برخی از خطراتی که احتمالا مانع از آن شده که اسرائیل و ایران به تهدیدهایشان جامه عمل بپوشانند (نظیر تلفات جانی وسیع و قدرت گرفتن تندرو ها در دو کشور)، در حمله به سوریه هم به نمایش گذاشته شده است. هر دو طرف میخواهند به یکدیگر دندان تیز نشان دهند تا طرف مقابل را بترسانند و در ضمن مراقب هستند طرف مقابل را بیجهت تحریک به خشونت نکنند.
تفاوت بین حمله چهارشنبه و حمله فرضی به تاسیسات هستهای ایران بسیار است. جتهای اسرائیلی برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران باید مسافت بسیار بیشتری را بپیمایند و احتمالا نیازمند حمایت کشورهایی هستند که باید از فراز آنها عبور کنند، مثل عربستان سعودی. مقیاس حمله نیز میبایست خیلی بزرگ تر باشد. نمایندگان ایران در منطقه مثل حزبالله و حماس نیز ضعیف شدهاند.
برای رهبران خاورمیانه سخت است شباهتهای حمله چهارشنبه و حمله احتمالی اسرائیل به ایران را نبینند، چیزی که سالهاست در مورد آن گمانهزنی میکنند.
منبع: واشنگتن پست - 31 ژانویه