ایران، اسرائیل و فیل هسته ای

نویسنده

نادیا حجاب ‏

مسأله هسته ای ایران هر چه باشد،پر از صحنه های نمایشی درام است. اسرائیل و ایران به تازگی قدرت ‏نظامی خود را در تمرینات و آزمایش های پر سر و صدا به نمایش گذاشتند. گروه ‏‎5+1‎‏ هم اخیراً بسته تازه ‏ای از هویج و چماق را رهسپار ایران کرد. این گروه شامل آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه و چین به ‏عنوان پنج عضو دائم شورای امنیت و نیز آلمان است. ‏

قطعنامه اعمال محاصره دریایی به همراه سایر تنبیهات علیه ایران نیز در کنگره آمریکا از پشتیبانی نزدیک ‏به نیمی از نمایندگان مجلس و یک سوم سنا برخوردار شد، که این خود در تعارض با برآوردهای سازمان ‏امنیت ملی آن کشوراست. بر اساس آن برآورد، ایران دیگر برنامه فعال تسلیحات هسته ای در دست ندارد. ‏

این کشمکش ها، فیل را در اتاق پنهان کرده است. درواقع، تعداد زیادی از این جانورعظیم عاج دار در این ‏معرکه وجود دارد که کسی اساسا به آن توجه نمی کند. برای مثال، سه تا از این فیل ها را درنظر بگیرید: ‏زرادخانه عظیم هسته ای اسرائیل، و توان هسته ای متوسط هند و پاکستان.‏

به گفته اتحادیه دانشمندان آمریکا، انبار هسته ای اسرائیل شامل 100 تا 200 عدد تجهیزات هسته ای است. ‏این تعداد بر اساس منابع دیگر تا 400 عدد هم بالا می رود. اعتقاد بر این است که هند و پاکستان نیز، هریک ‏صاحب 35 عدد از این تجهیزات هستند. در عین حال هیچکدام از این سه کشور، معاهده پیمان منع اشاعه ‏جنگ افزار هسته ای (ان پی تی) را امضاء نکرده اند. ‏

معذالک، آمریکا و اروپا کوچکترین اقدامی در این مورد نکرده اند. مثلاً اسرائیل به طور آشکاراز گزارش ‏شش ماهه سازمان های اطلاعاتی آمریکا برای تعیین کشورهای خارجی که دانش فنی تولید تسلیحات کشتار ‏جمعی در اختیاردارند، کنار گذاشته شده است. ‏

حتی زمانیکه اصطکاک با ایران در سال 2006 بالا گرفته بود، دولت آمریکا برای جلب موافقت همکاری ‏هسته ای با هند در حال مذاکره با کنگره بود. این برخلاف قوانین آمریکا است که انجام همکاری هایی از این ‏دست را با کشورهایی که پیمان ان پی تی را امضاء نکرده اند، منع می کند. ‏

البته ممکن است این معامله که موافقت مقدماتی کنگره را نیز بدست آورده، به دلیل زمان کوتاه باقیمانده برای ‏کسب موافقت نهایی تا پایان سال 2008 به اجرا درنیاید. اما اگر اجرایی شود، به هند این اختیار را خواهد داد ‏که درهای تأسیست هسته ای صلح آمیز خود را به روی بازرسان باز کند، درحالیکه درهای تأسیسات نظامی ‏را همچنان بسته نگاه می دارد. هرچند درخواست پاکستان نیز برای رسیدن به توافق مشابه مورد پذیرش قرار ‏نگرفت، اما هرگز مانند ایران با آن کشور رفتار نشد.‏

این قدرت های هسته ای در همسایگی ایران موضع گرفته اند. همانطور که مؤسسه کاتو در گزارش سال ‏‏2006 بدرستی اشاره کرده است، “ایران در منطقه ای ناپایدار و درمحاصره همسایگان متخاصم واقع شده ‏است. روسیه، اسرائیل، پاکستان و هند همگی مجهز به سلاح هسته ای هستند، بنابراین مسائل تهدیدآمیز منطقه ‏ای سایه بزرگی بر سر ایران پهن کرده است.“‏

با درنظر گرفتن این حقیقت، بهترین راه برای توقف بلندپروازی های هسته ای ایران، پرداختن به موضوع ‏اسرائیل، هند و پاکستان برای کنار گذاشتن توان هسته ای خود و تبدیل خاورمیانه به منطقه عاری از سلاح ‏است. ‏

حقیقت این است که پنج عضو شورای امنیت در سال 1991 به چنین رویکردی رأی داده بودند. ماده 14 از ‏قطعنامه 687 شورای امنیت سازمان ملل به عنوان بخشی از توافق آتش بس در پایان عملیات طوفان صحرا ‏و بیرون انداختن عراق از کویت، رسماً هدف را “ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح کشتار جمعی” تعیین کرده ‏بود. ‏

علیرغم درخواست های متعدد کشورهای عربی، ماده 14 هرگز به مرحله عمل درنیامد. چرا به آن عمل نشد؟ ‏دراینجا، خود ان پی تی به عنوان بزرگترین فیل سر از اتاق درآورد. تحت معاهده ان پی تی که از سال 1970 ‏به مرحله اجراء درآمده، پنج عضو اصلی صاحب قدرت هسته ای- معروف به پی5 قرار بر کاهش و انهدام ‏زرادخانه های هسته ای خود گذاشتند. درمقابل، کشورهای دیگر نیز تعهد دادند که هرگز این تسلیحات را تهیه ‏نکنند. ‏

ازآنجا که پی 5 هرگز تن به چنین کاری نداد، 182 امضاء کننده دیگر ان پی تی مجبور به زندگی زیر سایه ‏قدرت هسته ای آنها و تلاش برای تولید سلح هسته ای شدند. کشورهایی که سعی در فرستادن ایران به جهنم ‏دارند، همان کشورهای مسؤول تخطئه پیمانی هستند که می توانست جلوی تلاش برای کسب این تسلیحات را ‏بگیرد. درواقع، فرانسه و روسیه پشت سر آمریکا صف کشیده اند تا بر سر دانش فنی هند معامله کنند.‏

بعضی ها می گویند ایران بیشتر تحت تاثیر ایدئولوژی است تا منافع کشورش، و نمی توان با آن کشور معامله ‏‏”عقلانی” کرد. ایران گذشته از اظهارات ستیزه جویانه رئیس جمهورش، ظرف 30 سال گذشته رفتار خیلی ‏خشونت آمیزی را از خود نشان نداده است. برای مثال برای تصرف خاک، آب و منابع نفتی کشور دیگری به ‏جایی حمله نکرده است. بلکه خودش در سال 1980 مورد حمله عراق صدام حسین و تحت حمایت دولت ‏آمریکا قرار گرفت.‏

بهترین راه برای متوقف کردن برنامه جاری هسته ای ایران، درپیش گرفتن کاهش و انهدام تسلیحات هسته ‏ای است. اما حتی برای آغاز چنین اقدامی، احتیاج به انداختن نور بیشتری بر روی فیل های داخل اتاق هست. ‏

منبع: میدل ایست آنلاین- 14 ژوئیه ‏