امید معماریان
info
نرگس محمدی، رییس هیات اجرایی شورای ملی صلح، در گفت وگو با روز به تشریح دلایل تشکیل این شورا و دورنمای فعالیت های آن پرداخته است. محمدی که خود یکی ازفعالان حوزه حقوق بشراست می گوید شورای ملی صلح هیچ گرایش سیاسی ندارد و تلاش می کند درداخل وخارج کشور، صدای خود را به گوش جهانیان و تصمیم گیران برساند. این گفت وگو را می خوانید.
هیات اجرایی شورای ملی صلح چگونه شکل گرفت، و چه ترکیب و هدفی دارد؟
از آبان ماه سال ۱۳۸۶ یعنی زمانی که موضوع جنگ علیه ایران در عرصه بین المللی بیش از هرزمان دیگری به گوش می خورد، خانم شیرین عبادی طی فراخوانی خواستار آن شدند که برای مقابله با جنگ وتحقق صلح وحقوق بشر در ایران، جامعه مدنی ایران پیش بیفتد. با این تاکید که مساله صلح تنها درمحدوده حکومت ها نیست، بلکه این مردم هستند که باید صدایشان را به گوش جهانیان برسانند. پیشنهاد خانم عبادی این بود که در همین راستا، شورای ملی صلح متشکل از تمام گرایش های سیاسی واجتماعی وفرهنگی تشکیل شود. البته طبیعی است که حضور ۷۰ میلیون نفر در شورا امکان پذیرنیست. اما حضور نمایندگانی از گروه های مختلف می توانست این نماد ملی را در داخل وخارج کشور به نمایش بگذارد. از همان موقع یک کمیته موقت تشکیل شد واین کمیته موفق شد بعد از چند ماه تلاش، گفت وگو ورایزنی با گروه و احزاب مختلف و نهادهای مدنی گوناگون، با حضور ۸۳ نفر اولین نشست کمیته ملی صلح را برگزار کند.
چون شورای ملی صلح مجموعه ای ازگروه های مختلف است، اعضای آن یک هیات اجرایی را از میان خودشان انتخاب کردند که موظف است همه مصوبات شورا را جنبه عملی ببخشد و کارهای اجرایی را پی گیری کند. این هیات اجرایی متشکل از ۱۵ نفر است. در رای گیری این ۱۵ نفر، رییس، نایب رییس سخنگو وخزانه دار هیات اجرایی شورای ملی صلح انتخاب شدند. رییس هیات اجرایی شورای ملی صلح من هستم، نایب رییس هیات اجرایی آقای عیسی سحرخیز وخزانه دار و سخنگو آقایان شاه حسینی و سلطانی هستند.
چرا در این زمان به عملیاتی کردن ایده ذکر شده پرداختید؟
تجربه کشورهایی مانند افغانستان وعراق نشان داد که در موقع بروز بحران هیچ صدای صلح خواهی شنیده نمی شود. در جریان دو جنگ مزبور، اساسا صدای ملت ها شنیده نشد. اما درایران مساله کاملا متفاوت است. جامعه مدنی ایران و فعالان عرصه های مختلف- از هنرمندان وکارگردانان بگیرید تا فعالان سیاسی -درمورد مساله ای تحت عنوان جنگ یک صدای واحد دارند که پژواک آن در داخل وخارج کشور مفهوم و معنای خاص خود را دارد. این صدا غیرسیاسی و به دور از مرزبندی هایی است که تا کنون وجود داشته وگرایش های مختلف را درخود جای می دهد.
چه فعالیت هایی را پوشش خواهید داد؟
یکی از فعالیت های مهم ما اشاعه وترویج صلح است. یک شاعر با شعر گفتنِ، یک نویسنده با تولید آثاری دراین زمینه و یک روزنامه نگار با نوشتن مقالاتی دراین حوزه می تواند چنین ایده ای را ترویج کند. در واقع آموزش یکی ازحلقه های مفقوده در این بحث در ایران به شمار می رود که ما کوشیده ایم توجه ویژه ای به آن داشته باشیم. درمسیر صلح پایدار مانند دیگر کشورهای جهان نیاز داریم که گفت وگو و فرهنگ آن را در کشور تقویت کنیم. بنابراین گفت وگو چه در سطح نیروها وجریانات داخل کشور وچه در سطح گفت وگو با خارج ازکشور، به منظور تقویت فرهنگ صلح و جلوگیری از وقوع جنگ، جزو برنامه های ما خواهد بود.
موضوع دیگر تحقق حقوق بشر است. چون شعار ما صلح وحقوق بشر است. از نظر شورای ملی صلح، این دومقوله همنشین هستند. به ویژه، در شرایط کنونی ایران که تحت تحریم های مختلف هستیم وقطعنامه های مختلف علیه کشور صادر شده و بیم آن می رود که قطعنامه های دیگری هم صادر شود، و هنوز درمحافل گوناگون در خصوص جنگ علیه ایران صحبت های می شود و سیاستمداران درمورد آن حرف می زنند.
مخالفت با جنگ و رفع مبانی تحریم ها علیه ایران- یعنی هر آنچه منجر به تشدید فشار علیه ایران شود - نیز بخشی دیگر از برنامه های ما را به خود اختصاص خواهد داد. امیدوارم هستیم صدای صلح خواهی ملت ایران، در قالب یک جنبش اجتماعی، برای کشورعزیزمان مفید فایده واقع شود.
اولویت شما آن است که مقامات ایرانی رویکردهای متعادل تری را درعرصه خارجی به پیش بگیرند، یا اولویت را تاثیرگذاری بر کشورهایی می دانید که کمر بسته اند تا به هرترتیب شده - حتی ازطریق حمله نظامی- به حل مسائل خود با ایران اقدام کنند؟
مساله جنگ مساله ای نیست که فقط تحت اراده حکومت ها باشد. ملت ها نیز باید دراین خصوص ابراز نظر کنند و رای بدهند. این ملت ها هستند که می توانند با حرکت به موقع خود جلوی برخی تهاجمات را بگیرند. به همین جهت این حرکت هر دو طرف را نشانه می گیرد. رویکرد ما، هم به مسوولان و گروه های داخلی است که به بحث های تنش زا در عرصه بین المللی دامن می زنند، و هم به قدرت های خارج از کشور است که که از دامن زدن به این بحث ها برای جنگ علیه ایران استقبال می کنند. هر بهانه ای از هر طرف که می تواند موجب چنین اتفاقی شود باید ازبین برده شود.
هرحرکت مدنی و کمپین اجتماعی هزینه های خاص خودش را دارد. هزینه کمپین شما را چه گروه ها ویا افرادی تامین می کنند؟ به هرحال ممکن است سفر داشته باشید، مکاتبات وجلساتی داشته باشید.
این حرکت هیچ وابستگی به داخل وخارج کشور، دولت ها و جریانات سیاسی ندارد. این ۸۳ نفر دست خود را روی زانوهای خود گذاشته اند وهر گونه هزینه ای را همین ۸۳ نفر تامین خواهند کرد.
آیا در نظر گرفته اید که برخی از اعضای این دیدارهای سمبلیکی را با جامعه مدنی جهانی وفعالان کشورهای های بهانه جو داشته باشند؟
جنبش ضدجنگ مرزی نمی شناسد. هر کسی در آفریقا و ایران واروپا باشد می تواند جزو آن باشد. صلح خواهان جهان، چه سیاه و سفید و چه مسلمان و یهودی همه برای یک هدف فعالیت می کنند و آن هم تحقق صلح است. اما اینکه برای تماس با سایر فعالان صلح طلب جهان، مشخصا چه برنامه کاری داریم، اکنون مشخص نیست. چون هیات اجرایی تازه تشکیل شده این موضوعات را هنوز عملیاتی نکرده ایم. به هرحال، ما به دنبال یک فعالیت جزیره ای نیسیتم. نگاه ما ترویج فرهنگ صلح درجهان امروز است.
حکومت به صورت سنتی به حرکت هایی که توسط جامعه مدنی انجام می گیرد بدبین است. شاید به این دلیل که معمولا همه کارها توسط دستگاه های دولتی انجام می شود وفعالیت هایی از این دست در کشور ما چندان سابقه طولانی ندارد. با توجه به اینکه حرکت شما ملی است و همه از آن منتفع خواهند شد - ازجمله حکومت -چه کاری خواهید کرد که این فراگیری وبی طرفی را به گوش آنها برسانید تا بدین وسیله محدودیت هایی را که آن بدبینی می تواند به وجود بیاورد کاهش دهید؟
اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران، نسبت به یک حرکت صلح خواهی چه نگاهی خواهد داشت، و اینکه آیا با آن مقابله خواهد کرد و یا آنکه اجازه خواهد داد فعالیت خود را انجام بدهد، در آینده مشخص خواهد شد و نمی توان پیش بینی دقیقی در این زمینه داشت. درحرکت های مربوط به زنان - که درجهت احقاق حقوق زنان ورفع تضییع از آنها انجام می شدت - تاکنون شاهد نوعی رویارویی بوده ایم. اما اینکه واکنش حکومت به حرکت ما که در راستای نه گفتن به جنگ وتلاش برای تحقق صلح در ایران است و حکومت نیز خود از آن منتفع خواهد بود، چه خواهد بود، قابل پیش بینی نیست. به هر ترتیب، ما یک حرکت کاملا غیر سیاسی انجام می دهیم، شعارمان هم تحقق صلح وحقوق بشر است و موضوع مخالفتمان هم مشخص است. بنابراین فکر نمی کنم که حکومت هیچ توجیهی برای مقابله با حرکت ما داشته باشد.