امیدمعماریان
عبدالفتاح سلطانی یکی از وکلای شیرین عبادی در پرونده شکایت از ایرنا و روزنامه هایی که به انتشار اکاذیب علیه وی و دخترش پرداخته اند، درگفت وگو با روز تاکید دارد کسانی که عامدانه علیه برنده جایزه صلح نوبل دروغ پردازی کرده اند، باید از کار خود عذرخواهی کنند. به گفته این وکیل دادگستری و عضو کانون مدافعان حقوق بشر، مسوولین باید نظارت بیشتری بررسانه های دولتی داشته باشند تا گمان نکنند هر کاری که انجام بدهند کسی آنها را مواخذه نخواهد کرد. این گفت و گو را می خوانید.
نظرتان درخصوص اتهام هایی که علیه خانم عبادی زده می شود و اهداف احتمالی که پشت چنین جریانی وجود دارد چیست؟
بخشی از مساپلی که مطرح می کنند اتهام نیست، بلکه صراحتا نشر اکاذیب است .اینکه مثلا گفتند دختر خانم عبادی بهایی شده دروغ است. البته درست است که تغییر دین از نظر برخی از مقررات فقهی ممکن است جرم تلقی شود، اما در قوانین ما جرم تلقی نمی شود. با توجه به موازین حقوق بشر هم تغییر دین جرم نیست. اما علت اینکه خانم عبادی موضع گرفتند این بود که نشر اکاذیب بود. یعنی موضوع از اساس دروغ بود. موضوع دیگر اینکه هدف این نبود که بگویند دختر خانم عبادی بهایی شده، بلکه هدف این بود که زمینه چینی کنند برای اینکه شخصیت خانم عبادی را تخریب کنند و این کار را هم با استفاده از احساسات مذهبی مردم انجام دهند. والا این که بگویند فلان شخص دین خود را تغییر داده است به نظر من جنبه مجرمانه ندارد. اینها با توجه به اینکه خانم عبادی وکالت چندین تن از شخصیت های بهایی را به عهده گرفتند می خواستند اعمال فشار کنند تا وی از این وکالت صرف نظر کند و به این ترتیب آنها از داشتن وکیل محروم بشوند که با موضع گیری های خانم عبادی فعلا یک مقداری عقب نشینی کرده اند.
اینکه هنوز برخی از روزنامه ها این ادعاهای کذب را مطرح می کنند، از نظر قانونی چه وضعیتی دارد؟
یرخی اوقات در روزنامه ها اکاذیبی مطرح می شود که می توان گفت مثلا در چارچوب قواعد ونحوه کار روزنامه نگاری به نوعی اشتباه بوده و اشتباه هم در این حرفه اجتناب ناپذیر است. اما حتی در منابعی که خبرگزاری ایرنا از آنها نقل قول کرده بود، که در کنفرانس مطبوعاتی اخیر هم به آن اشاره شد، مطالبی که ادعا می کردند وجود نداشته است. بنابراین معلوم بود که عامدا و عالما مساپل دروغی را در روزنامه ها و خبرگزاری مطرح می کنند.
چه کسانی به نظر شما ازچنین دروغ پراکنی هایی حمایت می کنند؟
اینها یک جریان تندرویی هستند که حتی خیلی از اشخاص داخل حکومت هم با آنها مخالف هستند. این جریان تندرو وقتی در برخی حوزه ها با شکست مواجه می شود در مقابل سعی می کند هرصدای منتقد یا مخالفی را به نحوی سرکوب کند. اینها نشات گرفته از سیاست های جناح تندرو است. خانم عبادی و بنده به عنوان وکیل ایشان به دادسرای کارکنان دولت شکایت کرده ایم. پرونده هنوز در حال رسیدگی دردادسراست و امیدواریم مقامات دادسرا هرچه سریعتر به این پرونده رسیدگی کنند و با متخلفان برخورد قانونی شود.
با توجه به ارتباط نزدیک دادسرا، وزارت ارشاد وخبرگزاری، آیا امیدوار هستید به نتیجه ای برسید؟
ما معتقد هستیم این عمل جرم است. اگر کسانی که دست به انتشار دروغ هایی زده اند، معذرت خواهی کنند و بپذیرند که اشتباه کرده اند، ما از سرتقصیرشان می گذریم. چون قصد انتقام جویی نداریم. بلکه معتقدیم که آنها باید متنبه شوند تا آگاهانه دروغ منتشر نکنند. می خواهیم جلوی این روند گرفته شود.
تاکید می کنم گاهی ممکن است انتشار یک خبر دروغ ناشی از اشتباه باشد . اما مطالب اخیر منتشر شده علیه خانم عبادی این طور نبودند. یعنی استناد کرده بودند به منابعی که اصلا چنین مطلبی وجود نداشت. این موضوع نشان می داد که آنها با برنامه ریزی چنین دروغ هایی را منتشر کرده بودند. اگر قاضی پرونده با رعایت بی طرفی و بدون در نظر گرفتن گرایشات جناحی این طرف وآن طرف قضیه برخورد قانونی کند، مسوولین ماجرا متوجه خواهدشد کارشان مجرمانه بوده است. اگر عذرخواهی کردند که هیچ، ولی اگر قبول نکردند باید مطابق قانون با آنها برخورد شود.
از نظر قانونی مدت زمانی که به یک شکایت رسیدگی می شود چقدر است؟
متاسفانه در قانون مشخص نشده که چه زمانی برای رسیدگی به پرونده ها باید سپری شود. اما به صورت متعارف ظرف سه - چهار ماه باید چنین پرونده ای را تعیین تکلیف کنند. حتی اگر شعبه محل رسیدگی خیلی شلوغ باشد، ظرف سه - چهار ماه باید پرونده تعیین تکلیف شود. اگر قاضی بخواهد حتی می توانند در ظرف یک یا دو ماه هم رسیدگی کنند.
ازمسپولین چه انتظاری دارید؟
مسوولین باید نظارت بیشتری بر رسانه ها و خبرگزاری های دولتی داشته باشند. مثلا روزنامه کیهان زیر نظر مقام رهبری است و بودجه بیت المال را مصرف می کند. نباید اینطور باشد که نشریات دولتی هر چه خواستند بکنند و کسی آنها را مواخذه نکند. اگر در چند مورد با مدیر مسوولانی که عمده تخلف ها و ترورشخصیت ها را انجام می دهند برخورد شود واحساس نکنند که هرکاری کنند کسی از آنها مواخذه نمی کند، باعث خواهد شد دیگر تخلف نکنند. الان کار برعکس شده؛ در مقابل نشریات معتدل شدت عمل به خرج می دهند و خبرگزاری ها ونشریات دولتی ورسانه های حکومتی با دستانی گشاده هرچه خواستند انجام می دهند. این موضوع باعث شده که این نشریات گستاخ شوند و متاسفانه هر جور که می خواهند دروغ پردازی و تهمت زنی و آبروریزی انجام می دهند و کسی نیست جلوی آنها را بگیرد. امیدوارم مسوولین جلوی این روند را بگیرند.