دانیل پایپز
توافقنامه هسته ای که روز 24 نوامبر بین ایران و شش قدرت جهان در ژنو بسته شد، موجب خوشحالی کشور های مسلمان شیعه شد که نگرانی سنی ها بودند و از سعودی ها می ترسیدند. واکنش عربستان عواقب زیاد و غیر قابل پیش بینی دارد. به محض اینکه جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران و مذاکره کننده این کشور چند میلیارد دلار و یک تواقفنامه را به کشورش بازگرداند، ملاقات کشورهای شیعه آغاز شد.
نوری المالکی، نخست وزیر عراق حمایت کامل خود را از از این توافقنامه اعلام کرد. بشاراسد، رئیس جمهور سوریه رسیدن به چنین توافقی را بهترین راه برای تضمین ثبات منطقه نامید. رئیس پارلمان لبنان، نبیل بری، صفت “قطعنامه قرن” را به آن داد. حزب الله لبنان هم آن را یک پیروزی بزرگ برای ایران خواند. برعکس،واکنش سنی های عرب زبان به این توافق با ابراز تاسف و هشدار دهنده بود. شاید هیجان انگیز واکنش را الاهرام نشان داد. روزنامه مصری نزدیک به دولت که این توافقنامه را “تاریخی” توصیف کرد، سایر کشورها سکوت کردند.
عربستان بشدت ابراز نگرانی کرد. درست است که شورای وزیران عربستان بطور رسمی اعلام کرد که اگر حسن نیت در این توافقنامه باشد، می تواند اولین قدم به سمت یافتن یک راه حال باورپذیر و موثر در مورد برنامه های ایران باشد. اما شک و تردید از همان سه چهار کلمه اول مشهود است. شاید صادقانه ترین نظر را الولید بن طلال، شاهزاده سعودی که غالبا نظرات خاندان سلطنتی را بیان می کند، بازگو کرد. او گفت که ایران یک تهدید بزرگ است و اگر از لحاظ تاریخی هم بگوییم، امپراطوری ایران همیشه علیه امپراطوری عرب مسلمان و بطور خاص سنی ها بوده است. تهدید از سمت پرشیا است نه اسرائیل. این اظهار نظر تاریخی و مبتکرانه بود.
الولید وارد جزئیات شد و توضیح داد که چطور ایرانی ها به بحرین و عراق و سوریه و لبنان و حزب الله نفوذ کردند و در کنار حماس که سنی است قرار گرفتند. عربستان سعودی احساس خطر می کند زیرا بین عوامل ایران محاصره شده است. گرگوری گاوس، از دانشگان ورمانت می گوید که عربستان از این می ترسد که این توافق همه موانع را از سر راه ایران بردارد و ایران بدون هیچ مشکلی بدل به قدرت منطقه شود.
عبدالله العسکر، رئیس کمیسیون خارجی مجلس عربستان می گوید اینکه ایران فضای خالی و دستی آزاد در منطقه داشته باشد، موجب ترس او می شود. دولت ایران، ماه ها پشت ماه نشان دادند که نقشه های شومی برای منطقه دارند و این نباید موجب راحتی سنی ها بشود. مردم منطقه می دانند که ایران در سیاست داخلی خیلی از کشور ها مداخله کرده است.
رسانه های سعودی آن را تایید کردند. الوطن، روزنامه نزدیک به دولت اعلام کرد که حکومت ایران که این روزهای فرستادگانش را به کشورهای منطقه می فرستد یا تلاش می کند با هر وسیله ای بجز این توافقنامه موفق به این کار نمی شد. روزنامه الشرق، در سرمقاله خود در مورد ترس از ایران نوشت که با چنین قرار دادی می تواند آزادانه در منطقه جولان بدهد. برخی از تحلیلگران، بخصوص جابر محمد، از تحلیلگران سیاسی بحرین پیش بینی کرده اند که ایران و غرب به این توافق رسیده اند که چطور برکشورهای خلیج فارس، نفوذ کنند. روزنامه القدس العربی، روزنامه دولتی از اتحاد بین ایران و آمریکا با حمایت روسیه ابراز نگرانی کرد.
این شایعه که اوباما قصد دارد از ایران بازدید کند، تاییدی بر این گمانه زنی هاست. سفیر عربستان در لندن، شاهزاده محمد بن نواف بن عبدالعزیز، تهدید کرد: “ما در برابر چنین تهدیدی دست روی دست نمی گذاریم و منتظر نمی مانیم تا به این فکر کنیم که چطور از کشور و منطقه دفاع کنیم.” دیپلمات های سعودی بیش از پیش در مورد برادران مسلمان خود حرف می زنند. این را چطور می شود تفسیر کرد؟ نزدیک شدن ایران و سیاست های طرفدار ایران دولت اوباما، به ده ها سال استقلال استراتژیک عربستان و واشنگتن پایان داده است و برای شروع باید فکر کنند که چطور از خودشان دفاع کنند.
این مهم است، زیرا عربستان رهبر کشورهای عرب است و وزنه بزرگی از لحاظ بین المللی، منطقه ای، فرهنگی و مذهبی محسوب می شود. اثرات این را می شود چنین دید: مبارزه با برادران مسلمانشان، متحد شدن با اسرائیل، خرید سلاح اتمی از پاکستان و درنهایت بازگشایی دیپلماتیک با ایران که یکی دیگر از سیاست های خارجی فاجعه آمیز باراک اوباما خواهد بود.
منبع:اوپینیونه، 10 دسامبر
