دیگر شاید هیچ کاری نباشد که محمود احمدی نژاد برای اثبات اینکه مرغاش فقط و فقط یک پا دارد انجام نداده باشد. مخصوصا حالا که برای اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه‌ها مقابل مجلس و کارشناسان اقتصادی و حتی بانک مرکزی که اخیرا با انتشار آمارهایی از ویرانی اقتصاد ایران پرده برداری کرده، ایستاده است. هر چند دیروز به دلایل نا معلومی مصاحبه تلویزیونی وی برای اعلام اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها منتفی شد، اما آنها که احمدی نژاد را می شناسد می دانند این پایان ماجرا نخواهد بود. حتی شاید اعلام جنگی جدیتر باشد میان احمدی نژاد و منتقدانش.
قرار بود محمود احمدی نژاد شب گذشته پس از خبر ساعت 21 شبکه اول سیما، در یک برنامه زنده تلویزیونی با مردم گفتگو کند؛ گفتگویی که به گفته معاون اول او قرار بود در جریان آن “دستور رسمی اجرا فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را” صادر کند. بلافاصله بعد از انتشار این خبر توسط خبرگزاری مهر در ساعت 13 و 30 دقیقه دیروز موجی از اظهار نظرهای مخالفان اجرای فاز دوم این طرح شروع شد، از نمایندگان مجلس گرفته تا کارشناسان اقتصادی و فعالان صنفی. تا اینکه در ساعت 19 اعلام شد که “بنا به دلایلی، این برنامه منتفی و به زمان دیگری موکول شد”.
مصاحبه انجام نشده بازار را به هم ریخت
حالا گر چه این مصاحبه لغو شده و سرنوشت فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها هم دوباره در هالهای از ابهام فرو رفته، اما انتشار خبرش تاثیر خود را برخی حوزههای اقتصادی گذاشته است. چنانچه روز گذشته اعلام شد شاخص بورس امروز تحت تاثیر آینده مبهم قیمت ارز و زمان اجرای مرحله دوم هدفمند سازی یارانه قرار گرفت و با 60 واحد هفتمین روز منفی خود در سال جدید را به ثبت رساند. آن هم درست در زمانی که تحت تاثیر مثبت ارزیابی شدن مذاکرات کشورهای 1+5 با ایران، شاخص بورس رکورد 45 ساله ایران را می شکند. اکنون این نگرانی مطرح است که در پی شرایط نامشخص داخلی این دست تحولات منفی به دیگر حوزههای اقتصادی نیز سرایت کند و بازار ارز و سکه را نیز به تلاطم روزهای 3 ماه پیش برگرداند. چرا که علی‌رغم کاهش قیمت‌هادر چند روز گذشته، دیروز در پی اعلام خبر تصمیم رئیس جمهور قیمت دلار با 150 تومان افزایش به 1800 تومان رسید و سکه طرح جدید نیز با جهشی 45 هزار تومانی به 700 هزار تومان رسید.
همین مساله نشان میدهد این گفته علی لاریجانی که اجرای دور دوم هدفمندی یارانه‌ها “طوفان تورم” به پا خواهد کرد چقدر میتواند در عمل صحت داشته باشد. هر چه تاکید محمود احمدی نژاد بر اجرای دور دوم این قانون بیشتر می‌شود موضعگیریها و انتقادات مجلس نشینان نیز در قبال آن شدت مییابد. دیروز احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس بعد از اعلام خبر حضور احمدی نژاد در تلویزیون از او خواست مواضع خود را روشن کند و تاکید کرد “اگر هم احمدی نژاد بخواهد امشب اجرای مرحله دوم قانون هدفمند کردن یارانه ها را اعلام و از اواخر خرداد آن را اجرا کند” مجلس این اجازه را به وی نخواهد داد.
احمدی نژاد غیر قابل پیش بینی است
همزمان، محمدرضا باهنر، نائب رئیس مجلس نیز گفته است: “باید منبع مبلغی که دولت به حساب مردم ریخته، مشخص شود که از منابع غیرقانونی تامین نشده باشد”.
به جز این روز گذشته قبل از رسیدن خبر لغو گفتگوی تلویزیونی احمدی نژاد، خبرآنلاین در گزارشی اقدام به انتشار نظر 23 نفر از نمایندگان مجلس درباره احتمال آنچه احمدی نژاد در این مصاحبه خواهد گفت کرد. بیشتر این نمایندگان بر این نظر بودند که احمدی نژاد “غیر قابل پیش بینی است”. برخی از این نمایندگان چون جواد ابطحی و سید مصطفی طباطبایی نژاد هم از اینکه وی دوباره با سخنانی “تنش زا” به تلویزیون بیاید اظهار نگرانی کرده بودند.
در همین حال عباسعلی نورا نماینده زابل و عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به اظهارات رحیمی معاون اول احمدی نژاد مبنی بر صدور مجوز اجرای دور دوم هدفمندی یارانه‌ها، این موضوع را در شرایط کنونی “امکان پذیر” ندانست و خبر داد که دولت مجلس را تحت فشار گذاشته تا “مجوز پرداخت 135 هزار تومان یارانه را بدهد و آنها قیمت را واقعی کنند”.
منتقدان محمود احمدی نژاد معتقدند، دلیل “سراسیمگی” در اجرای فاز دوم یارانه‌ها را کسری بودجه دولت دهم است. آنها می گویند، دولت می‌‌خواهد، با آزادسازی قیمت‌ها، در کوتاه مدت، این کسری را جبران کند و بار بدهی ها خود را به دوش دولت بعدی بیندازد.
افشای آمارهای نگران کننده
این دست اظهار نظرها اما در روزهای اخیر با افشاگریهایی درباره وضعیت اقتصادی کشور همراه بوده است تا دست منتقدان و مخالفان دولت در این خصوص چندان هم خالی نباشد. همین هفته گذشته رئیس کمیسیون طرح تحول اقتصادی مجلس از اقدام دولت در فروش 53 میلیارد دلار ارز در بازار برای تامین مالی منابع پرداخت نقدی یارانه‌ها به مردم خبر داد. مصباحی مقدم در این باره توضیح داده بود: “این 53 میلیارد دلار متعلق به کل سال 90 بوده است، باید پرسید اصلاً به این میزان دلار داریم؟ معنای اینکه بانک مرکزی چنین مبلغی را به حساب خزانه واریز کند چیزی جز خلق پول و اسکناس نیست. معتقدم با ایجاد پول پرقدرت هیچ مشکلی حل نمی‌شود بلکه بر مشکلات افزوده می‌شود”.
این در حالی بود که مرکز آمار ایران اعلام کرد دولت در سال گذشته نزدیک به 20 هزار میلیارد تومان بیش از رقم پیش بینی شده در قانون لایحه از محل افزایش قیمت سوخت درآمد داشته است؛ درآمدی که هنوز هم سرنوشت آن همچنان نا معلوم است. علاوه براین علت برداشتهای شبانه بانک مرکزی ایران از حساب بانکها نیز ناشی از فشار دولت برای پرداختن یارانههای نقدی عنوان شده است.
همزمان با این خبر، بانک مرکزی جمهوری اسلامی نیز آمارهایی را منتشر کرد که همگی نشان از بدتر شدن اوضاع اقتصادی در سال گذشته دارند. در آخرین دست از این آمارها روز 27 فروردین بانک مرکزی از تورم 36 درصدی در بخش تولید و همچنین جهش 54 درصدی هزینه تولید صنعتی خبر داد. دو روز پیش از آن نیز همین بانک گزارشهای دیگری را منتشر کرد که از گرانی 35 درصدی مواد غذایی در فروردین ماه، افزایش 25 درصدی ارزش چک های برگشتی، کسری 4 میلیون تومانی درآمد پولی خانوار شهری در تامین هزینه‌ها و نبود حتی یک فرد شاغل در بیش از 22 درصد خانوارهای ایرانی حکایت داشت.
در این شرایط گر چه لغو مصاحبه زنده تلویزیونی محمود احمدی نژاد میتواند نشانهای باشد از افزایش درگیری او با منتقدانش اما همین مساله است که اوضاع را با ابهام جدیتری مواجه میکند. چه آنکه نه در منتقدان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها نشانهای از کوتاه آمدن دیده می‌شود و نه در احمدی نژاد و اطرافیان او. اصرار دولت بر اجرای فاز دوم این طرح آنقدرست که علی لاریجانی رئیس مجلس را مجبور کرد تا برای جلوگیری از این کار با نوشتن نامهای دست به دامان رهبر جمهوری اسلامی شود. اما این حرکت نیز نه تنها موثر نیفتاد بلکه به دنبال آن محمود احمدی‌نژاد در دیدار اعضای دولت، استانداران و مسئولان دستگاه های اجرایی سراسر کشور با بیان اینکه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها باید با همان شیوه و به طور جدی در کشور ادامه یابد، گفت: “گام دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها برای اجرا آماده است و همه مسئولان و استانداران باید برای اجرای هر چه بهتر این مرحله آمادگی کامل داشته باشند”، بی آنکه اشارهای به نیاز به صدور مجوز این کار توسط مجلس بکند. در این میان دلیل مخالفت منتقدان دولت تا حدود زیادی روشن است، اما آنچه که میتواند نگران کننده باشد دلیل اصرار دولت و برنامههای بعدی دولتی ها برای به کرسی نشاندن حرفشان است.
