باید با واسطه‌های محلی مذاکره شود

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» گروگان‌گیری مرزبانان در مصاحبه با عبدالستار دوشوکی

دولت پاکستان با صدور بیانیه‌ای در واکنش به اظهارات وزیر کشور جمهوری اسلامی در مورد احتمال ورود نیروهای نظامی ایران به این کشور، هشدار داده و این اقدام را نقض قوانین بین المللی خوانده است. عبدالستار دوشوکی، تحلیلگر مسائل سیستان و بلوچستان به روز می‌گوید مقامات جمهوری اسلامی با متهم کردن پاکستان در موضوع گروگان گیری مرزبانان، به فرافکنی مسائل داخلی خود می‌پردازند.

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور جمهوری اسلامی، روز دوشنبه، ۲۸ بهمن ماه، با اشاره به پیگیری‌های انجام شده در خصوص سرنوشت پنج گروگان نظامی ایرانی در دست گروه جیش العدل اعلام کرد: “اگر پاکستان اقدامی انجام ندهد، ایران حق خود می‌داند که در این زمینه مداخله کند.”

اسلام آباد با ابراز تاسف از این گونه اظهارات در بیانیه خود که روز سه شنبه، ۲۹ بهمن ماه منتشر شد، گفته است که پاکستان به طور فشرده همه مناطق مرزی را جستجو کرده و با این حال نمی‌تواند ورود پنج مرزبان ایرانی به خاک پاکستان را تائید کند و ممکن است اشرار و گروگان‌ها، هنوز در خاک ایران باشند.

 

“با این اظهارات فرافکنی می‌کنند”

پنج نیروی نظامی ایران از جمله چهار سرباز و یک گروهبان، روز ۱۷ بهمن ماه، توسط گروه مسلح و تندروی جیش العدل در نوار مرزی ربوده شدند.

مسئولین در جمهوری اسلامی معتقدند مرزبانان ایرانی به داخل خاک پاکستان انتقال یافته و به همین علت دو بار سفیر این کشور در تهران را احضار و مراتب نگرانی خود را به پاکستان اعلام کرده اند.

روز دوشنبه، رحمان فضلی وزیر کشور جمهوری اسلامی در اظهاراتی جنجالی گفته بود که اگر پاکستان نتواند در مرزهای خود امنیت ایجاد کند، ایران اجازه دارد با نفوذ به خاک این کشور امنیت را برقرار سازد. وزارت امور خارجه پاکستان هم در جواب گفته ایران از اقدامات فعالانه پاکستان در مبارزه علیه “گروه‌های تروریستی” آگاه است و این موضوع را نیز تائید کرده است.

عبدالستار دوشوکی، تحلیلگر مسائل اهل سنت ایران و رئیس مرکز مطالعات بلوچستان در لندن در این مورد به روز می‌گوید: “پاکستان به صورت رسمی بار‌ها اعلام کرده که با فعالیت این گروه‌ها مخالف است و هیچ گونه ارتباطی با آن‌ها ندارد. پاکستان در گذشته عبدالحمید ریگی، برادر رهبر اعدام شده گروه جندالله، عبدالمالک ریگی را به همراه ۱۳ نفر دیگر به ایران تحویل داده و در دستگیری عبدالمالک ریگی نیز با ایران همکاری کرده است.”

وی در عین گفته‌های وزیر کشور را “ بی‌مورد و اقتدارگرایانه” می‌خواند و می‌گوید وارد کردن پاکستان به این موضوع “عملا فرافکنی مشکلات به کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای” است و ایران “به جای این رفتار‌ها باید به بررسی دلایلی بپردازد که بر اساس آن جوانان بلوچ جذب گروه‌های تروریستی و تکفیری می‌شوند.”

 

مذاکره مستقیم با جیش‌العدل؟

گروه جیش‌العدل که مسئولیت ربودن این پنج نظامی در مرز پاکستان را به عهده گرفته اخیرا ویدیویی از آنها پخش کرده که در آن یکی از سربازان با اعلام سلامتی و رضایت از برخورد جیش‌العدل،از مقامات جمهوری اسلامی خواسته با پذیرفتن مطالبات این گروه، زمینه آزادی آن‌ها را فراهم سازند.

جیش‌العدل چند روز پس از ربودن مرزبانان ایرانی با انتشار بیانیه‌ای در وبلاگ خود از جمهوری اسلامی خواسته بود در مقابل آزادی پنج نیروی نظامی ربوده شده، ۳۰۰ زندانی سنی را آزاد کند. از این تعداد ۵۰ نفر عضو جیش العدل، ۲۰۰ نفر از شهروندان زندانی اهل سنت در ایران و ۵۰ نفر از زنان سنی مذهبی هستند که به گفته جیش‌العدل در سوریه تحت بازداشت سپاه پاسداران به سر می برند.

ایران جیش العدل را گروهی تروریستی می‌داند و هر گونه مذاکره با این گروه را رد و تاکید کرده که طرف ایران در این مناقشه دولت پاکستان است.

اما عبدالستار دوشوکی معتقدست این موضوع ارتباطی با پاکستان ندارد، چون این پنج مرزبان در خاک ایران ربوده شده‌اند و هنوز هم مشخص نیست در کجا نگهداری می‌شوند.

به اعتقاد او جمهوری اسلامی اگر دلسوز سربازان ربوده است باید علیرغم میل باطنی به صورت مستقیم یا از طریق “واسطه‌های محلی” با جیش العدل وارد مذاکره شود.

اما این واسطه‌های محلی چه کسانی هستند، مولوی‌ها و علمای اهل سنت: “نه مشخصا مولوی‌ها و علمای شناخته‌شده اهل سنت نیستند، بلکه کدخداهای محل، معتمدین قبایل در دو سوی مرز و واسطه‌های شناخته‌شده اطلاعات و جیش‌العدل. واسطه با آنچه که جیش‌العدل جاسوس می‌خواند فرق می‌کند.”

او با اشاره به سابقه چنین مذاکراتی می‌گوید: “در گذشته هم با جندالله این مذاکرات صورت ‌گرفته و بعضی از زندانیان جندالله آزاد شده اند.در نتیجه با توجه به این سابقه چنین مذاکره‌ای غیر ممکن نیست.”

به گفته آقای دوشوکی جمهوری اسلامی در موارد مختلف همواره “کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای” را مسئول مشکلات داخلی عنوان کرده و در این مورد هم نمی‌خواهد یک گروه کوچک مسلح را به عنوان طرف مقابل نشان دهد و به همین جهت بر نقش پاکستان در این قضیه تاکید دارد.”

 

نگرانی برای سربازان و ظلم به مردم

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی اخیرا در جمع شماری از نمایندگان استان سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه “برقراری امنیت کامل در استان سیستان و بلوچستان شرط لازم توسعه این استان” است، گفته که “همه مردم، قبایل و طوایف خوب و وطن دوست استان باید با در نظر گرفتن این مهم که امنیت، بستر توسعه است، دولت را در برقراری امنیت کامل و توسعه استان یاری کنند.”

روحانی همچنین استان سیستان و بلوچستان را به لحاظ استراتژیک “مهم” توصیف کرده و گفته است: “این استان به تعبیری پیشانی امنیت ملّی ایران است چرا که تماس ایران با آب‌های آزاد از این استان آغاز می‌شود.”

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و از روحانیون برجسته اهل سنت ایران نیز در خطبه‌های نماز جمعه هفته گذشته زاهدان، ضمن محکومیت این گروگانگیری گفت ایجاد ناامنی با هر انگیزه‌ای “ظلم بزرگی به جامعه اهل سنت” و “به ضرر ملت ایران” است.

 امام جمعه زاهدان گفته بود که “توصیه خیرخواهانه” او به گروگان‌گیر‌ها این است که “دست از این کار‌ها بردارند و گروگان‌ها را آزاد کنند. این‌ها سربازان و مرزبانان جمهوری اسلامی بوده و خانواده آن‌ها و همه ملت نگران آن‌ها هستند.”

پس از این گروگان گیری ، کمپین های متعددی برای آزادی آنها در فضای مجازی شکل گرفته و کاربران ضمن محکومیت عمل گروگان گیری ،خواستار آزادی آنها شده اند.