سخنان هاشمی رفسنجانی در نمازجمعه تاریخی این هفته تهران که از سوی مردم و احزاب و چهره های شاخص اصلاح طلب مورد استقبال قرار گرفت و به همراهی با “جنبش سبز” تعبیر شد،خشم رسانه های حامی دولت کودتا و همفکران حام احمدی نژاد را برانگیخت تا آنجا که از این سخنان با عنوان “حمایت از قانون شکنان” یاد شد.
جمعه بی نظیر
جبهه مشارکت ایران اسلامی با صور بیانیه ای با بی نظیر خواندن این نماز جمعه اعلام کرد: آنچه از زبان خطیب محترم جمعه آیت الله هاشمی رفسنجانی جاری شد و راهکارهای ایشان میتواند نقطه شروعی باشد که حاکمیت با اجابت آنها گامی به سوی بازسازی اعتماد از دست رفته بردارد. مردمی که در جریان انتخابات به جای صداقت و امانتداری مسئولان با کودتا روبرو شدند اکنون جز آرای خود چیزی طلب نمیکنند. مردم انتظاری جز این ندارند که مشروعیت دولت برآمده از تقلب در ارکان نظام به رسمیت شناخته نشود و اجازه داده نشود تا عدم مشروعیت این دولت به ارکان دیگر نظام نیز سرایت کند.
این حزب اصلاح طلب تاکید کرده است که “مردم در جریان انتخابات به جای صداقت و امانتداری، با کودتا روبرو شدند اما اکنون آرای خود را طلب می کنند، مردم انتظاری ندارند جز انکه مشروعت دولت برآمده از تقلب در ارکان نظام برسمیت شناخته نشود.”
غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی و از حامیان شاخص مهدی کروبی در انتخابات اخیر نیز اعلام کرد که “هاشمی طرف مردم ایستاد و سعی کرد حلقه واسطه باشد میان آنها و حکومت.”
وی در سرمقاله روزنامه اعتماد ملی ، نماز جمعه تهران را نقطه عطفی در تاریخ کشور و انقلاب دانسته و نوشته است: حاشیه‌های قبل و بعد از مراسم، از توهین به مردم، شخصیت‌ها، فحاشی‌ها و درگیری‌ها گرفته تا برنامه‌های از پیش تعیین شده برخی گروه‌ها که کوشیدند زمینه‌ای فراهم کنند تا سخنان آقای‌هاشمی از تریبون نماز جمعه تحت تاثیر خبرهای دیگر قرار گرفته و انعکاس کمتری داشته باشد، همه گویای اهمیت این نماز جمعه است.
کرباسچی تاکید کرده است که “هاشمی رفسنجانی با سخنانش نشان داده که مردم در میان مسئولان عالی رتبه نظام تنها نیستند و در شرایطی که به نظر می رسد دیگر گوشی از مسئولان، شنیدار پیام مردم نیست، راهکار حل بحران را ارائه داده است.”
مراجع از سخنان هاشمی حمایت کنند
اعظم طالقانی، دختر آیت الله طالقانی و دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی ضمن استقبال از سخنان هاشمی رفسنجانی، از علما و مراجع تقلید خواست از این سخنان حمایت و برای راهکارهای ارائه شده از طرف وی برای برون رفت از وضعیت فعلی چاره اندیشی کنند.
به گزارش سایت نوروز، طالقانی با بیان اینکه “سخنان هاشمی رفسنجانی بی شباهت با اولین نماز جمعه تهران به امامت آیت الله طالقانی نیست” گفته : آقای هاشمی با توجه جایگاهی که در نظام دارند و با توجه به اشراف کاملشان به مسائل اخیر دلسوزانه راهکارهایی را ارائه دادند که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
از سوی دیگر ناصر قوامی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، سخنان هاشمی را بسیار اهگشا و مهم خوانده و تاکید کرده است که باید گوش شنوایی برای این حرفها وجود داشته باشد.
وی با اشاره به بخشی از سخنان هاشمی رفسنجانی مبنی بر بحرانی خواندن اوضاع کشور، افزوده است: این امری بدیهی است و همه مردم کوچه و بازار نیز از آشفتگی وضع کشور باخبرند.
رئیس کمیسیون قضایی مجلس ششم تاکید کرده: البته برای برون رفت از وضعیت بحران باید کار اساسی صورت بگیرد و فقط دعوت به وحدت موثر نخواهد بود چرا که تمام اهرم های قدرت در اختیار جریان محافظ کار حاکم قرار دارد و وحدت نیز با ارعاب لباس شخصی‌ها و زندانی کردن ممکن نیست.
صادق زیبا کلام، استاد دانشگاه نیز در روزنامه اعتماد ملی نوشته است: هاشمی در روز جمعه نشان داد که توانایی‌های وی در مقوله مهم و استراتژیک یک مدیریت بحران کم نیست و در شرایط بحرانی این توانایی را دارد که کشتی نظام را از میان امواج و صخره‌ها به سلامتی عبور دهد.
وی با تاکید بر اینکه “نباید غافل بود که هاشمی زیر فشار سنگین نیز قرار داشت” اضافه کرده است: در قریب به 50 سال زندگی سیاسی‌اش او کمتر در یک چنین وضعیت دشواری قرار گرفته بود و شاید هاشمی هنوز متوجه نشده باشد که دست سرنوشت‌ساز تاریخ پرتب‌وتاب و غرورآفرین انقلاب اسلامی، هنوز او را رها نکرده است.
نماز جمعه ای منحصر به فرد
مرتضی الویری شهردار سابق تهران و از حامیان کروبی در انتخابات اخیر نماز جمعه 26 تیرماه را منحصر به فرد دانسته و در عین حال تاکید کرده است که انتظارات اصلاح‌طلبان بیشتر از مطالبی است که آقای هاشمی گفتند.
وی به رادیو فردا گفته است: با توجه به جایگاه ویژه‌ای که آقای هاشمی رفسنجانی میان روحانیت دارد و ارتباطی که با مراجع تقلید دارند و همچنین به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس مجلس خبرگان، مطالبی که از طرف ایشان مطرح می‌شود، مطالب یک فرد عادی نیست. بنابراین با یک ملاحظات خاصی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
الویری افزوده: ایشان به عنوان خطیب نماز جمعه و کسی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است و پشت تریبون نماز جمعه می‌ایستد، مطالبی بیان کردند که بسیار جامع و کامل و مبسوط بود. بُعد قانونگرایی هم بسیار ارزشمند بود. مسئله آزادی زندانیان انتخاباتی برای ما بسیار حیاتی است .
ناراحتی رهبر
محسن مخملباف با بیان اینکه “هاشمی فضا را به نفع جنبش مردم تغییر داد” به رادیو فردا گفته است: وقتی او به نفع جنبش صحبت کرد و بر خلاف همیشه که از منافع نظام و رهبری دفاع می کرد، این بار با زیرکی برخی از خواست های جنبش را مطرح کرد.
وی اظهارات هاشمی را خلاف انتظار خود دانسته و گفته: آقای هاشمی با توصیف وضعیت نا امید کننده ای که در ماه های آخر عمر پیامبر حاکم بود، تصویر پاره پاره شدن جامعه اسلامی را به مردم نشان داد.ه
مخملباف تصریح کرد: آقای هاشمی فضا را به نفع جنبش مردم تغییر داد و به نظر من تمام اینها نشانه قدرت جنبش سبز مردم است و این را باید یک پیروزی دیگر برای جنبش محسوب کرد.
وی در عین حال یادآور شده که “گروه هایی که تندتر فکر می کنند و مثلا توقع داشتند آقای هاشمی یک پارچه سبز رنگ به دست بگیرد و در نماز جمعه فریاد مرگ بر دیکتاتور و یا حسین میر حسین سر دهد؛ خوب صحبت های آقای هاشمی این افراد را راضی نمی کند، اما کسانی که جدی تر فکر می کنند و با ادبیات سیاسی آشنا هستند، می دانند مواضع آقای هاشمی مواضع آدمی است که در میانه ایستاد اما از جنبش مردم جانبداری کرد.”
این فیلمساز با بیان اینکه این مساله به نفع جنبش است،افزوده: آقای خامنه ای بیش از هر کسی می تواند از این صحبت ها ناراحت باشد، چون نه تنها چیزی از این صحبت ها به دست نیاورد بلکه در مقابل یک سری سؤال هم قرار داده شد.
مخملباف سپس عنوان کرده که عده ای هم که میانه رو هستند ممکن است با شنیدن حرف های آقای هاشمی به سمت جنبش مردم ریزش کنند.
واکنش مخالفان و حامیان دولت کودتا
اما واکنش های رسانه ها و شخصیت های حامی دولت کودتا حکایت دیگری دارد؛ آنها علنا رئیس مجلس خبرگان رهبری را متهم به حمایت از اغتشاشگران کرده و به شدت از اظهارات او در نمازجمعه و عدم تشکر او از رهبری انتقاد کرده اند . شدیدترین انتقادات از هاشمی از سوی عضو فقهای شورای نگهبان و رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم صورت گرفته که خطاب به وی گفته است: شما چه کاره هستید که می گویید باید بازداشت شدگان آزاد شوند؟
محمد یزدی با بیان اینکه “هاشمی در باره نقش مردم و میزان رضایت آنها از حکومت اشتباه می کند” گفته است که “مشروعیت با مقبولیت تفاوت دارد و مشروعیت حاکمیت در اسلام از طرف خداوند است و درست است که بدون همراهی مردم هیچ حاکم اسلامی نمی‌تواند کاری انجام دهد اما همراهی مردم، مشروعیت حکومت را ایجاد نمی‌کند.”
براساس این گزارش که خبرگزاری ایسنا مخابره کرده، محمد یزدی گفته است: اصل مهمی که زیر بنای حکومت اسلامی است مورد توجه آقای هاشمی قرار نگرفت؛ اینکه اگر مردم باشند حکومت هست و اگر نباشند، نیست. این غلط است.
به گفته این عضو مجلس خبرگان رهبری، “امام علی به عنوان اول امام شیعیان بعد از وفات پیامبر اسلام، اگر چه مردم با وی همراهی نکردند اما امیر المومنین در 25 سال خلیفه مسلمین بودند به عبارت دیگر ایشان مشروعیت داشتند اما مقبولیت نبود بعد از مرگ عثمان می بینیم که مردم همراهی کردند و امام علی خلیفه شد.”
یزدی با بیان اینکه یک روز قبل از نماز جمعه با هاشمی رفسنجانی دیدار داشته است گفته “به ایشان توصیه شده بود که این نماز باید ایجاد وحدت کند اما شما آمدید ایجاد اختلاف کردید و آن حرف ها و حدیث ها را برگرداندید.”
وی افزوده: ما با ایشان صحبت کردیم و گفتیم که در نماز دنبال چیزهایی که برخی مسایل را زنده می‌کند نباشید. رهبری خطر را رفع کردند. شما مجددا در صدد بودید که خطر را برگردانید اما این خطر دامن شما را می‌گیرد.
یزدی در ادامه به بخش دیگری از سخنان هاشمی رفسنجانی مبنی بر اینکه بذر تردید در این انتخابات افشانده شد اشاره و این سوال را مطرح کرده که “چه کسی که اولین بذر تردید را افشاند. قبل از انتخابات چه کسی به مقام معظم رهبری نامه نوشت و گفت که در خیابان‌ها آتش فتنه ایجاد شده و دود آن به چشم این و آن می‌رود. چه کسی جز خود ایشان (رفسنجانی) بذر تردید را افشاند.”
وی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص علت بازداشت کسانی که در بازداشت هستند نیزگفته: کسانی که در بازداشت هستند پول‌هایی گرفته‌اند، کارهایی کرده‌اند و در متن تحریک مردم گرفته شده‌اند لذا نباید آزاد شوند. اگر کشور قانون دارد و لازم است قانون حاکم باشد اگر از من پرسیده شود من می‌گویم نباید آزاد شوند.
مسول دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری خطاب به رئیس این مجلس می گوید: شما چه کاره هستید که می‌گویید باید بازداشت شدگان آزاد شوند؟ اگر شما خیرخواه مردم هستید که مطمئنا همین طور است باید بگویید به مساله آنها دقیقا رسیدگی شود. در این فتنه آدم‌ها کشته شده‌اند چه کسی باید جواب آنها را بدهد.
وی سکوت هاشمی پس از انتخابات را نوعی حمایت و طرفداری از جبهه مخالف و تایید صحنه‌های خیابانی دانسته و خطاب به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته است: همه توصیه کردند این نماز باید ایجاد وحدت کند اما شما آمدید ایجاد اختلاف کردید و آن حرفها و حدیث‌ها را برگرداندید. این جریانات روشن کرد که جریان چیز دیگری بود که از قبل از انتخابات طرح آن ریخته شده بود. جریانی که با حمایت انگلیس بود و به دنبال ساقط کردن رهبری، واژگون کردن نظام و انقلابی به قول برخی مخملی بود.
وی از عدم تشکر هاشمی از رهبری به شدت انتقاد کرد و گفت: حداقل به اندازه حمایت رهبری از شما، شما از رهبر حمایت می‌کردید. متاسفانه این روش‌ها و برخوردها از شما خلاف انتظار بود.
یزدی با بیان اینکه تمام سخنان آقای هاشمی ظاهرا بی‌سند بوده و تنها ادعاست، تصریح کرده اگر در چهار سال آینده در شورای نگهبان باشد هرگز صلاحیت میرحسین موسوی را تائید نخواهد کرد چون به گفته وی موسوی تا الان تن به هیچ قانون و حرف منطقی نداده است.
حمایت از قانون شکنان
روزنامه کیهان نیز هاشمی رفسنجانی را به علت اینکه در خطبه های نماز جمعه، اوضاع کشور را بحرانی توصیف کرد،مورد حمله قرارداد. این روزنامه در سرمقاله اش به قلم حسین شریعتمداری، سخنان هاشمی رفسنجانی را جانبداری از یک جناح سیاسی خاص دانسته و او را متهم کرده است که آشکارا از قانون شکنان حمایت کرده است.
شریعتمداری نوشته است: آقای هاشمی رفسنجانی اگرچه به عنوان یک سیاستمدار هوشمند شناخته می شوند ولی متاسفانه و با عرض پوزش در خطبه های دیروز نمازجمعه ایشان برخلاف انتظار، از این ویژگی آقای رفسنجانی نشانه چندانی دیده نمی شد! ایشان تقریباً هرجا سخن از انتخابات اخیر بر زبان آوردند، همان ادعاهای بی دلیل و غیرمنطقی کسانی را تکرار کردند که نه فقط هیچ نشانه، شاهد، قرینه و سندی برای اثبات آن ندارند، بلکه به شدت از هرگونه بحث منطقی و مستند فرار می کنند و به هیچیک از درخواست ها و دعوت های رسمی مراکز مسئول برای ارائه دلایل و اسناد خود مبنی بر تقلب در انتخابات پاسخ نداده و نمی دهند. چرا؟!… پاسخ روشن است، چون دلیل و سندی ندارند و از این روی نمی توانند بیرون از دایره «ادعا» قدمی بردارند
حسین شریعتمداری افزوده است که هاشمی با سخنان خود، ترجمۀ دیگری از شعارهای هنجارشکنان در نمازجمعۀ دیروز را ارائه کرده است.
مدیر مسول روزنامه کیهان با اشاره به اینکه هاشمی شرایط فعلی را بحران نامیده، نوشته است: آقای هاشمی رفسنجانی از تعریف واژۀ بحران باخبرند، بین بحران و فتنه تفاوت های فراوانی هست و با مسماترین واژه برای توصیف شرایط کنونی فتنه است و نه بحران.
هاشمی از رهبری تشکر نکرد
روزنامه دولتی ایران نیز با انتقاد شدید از هاشمی نوشته است: تمام پیشنهاداتی را که هاشمی رفسنجانی برای برون رفت از این بن بست سیاسی ارائه کرده است، پیشنهاداتی صرفاً مفید برای برون رفت خود هاشمی و اطرافیانش از بن بست سیاسی است وگرنه مردم می دانند که انتخابات تمام شده است.
در مقاله روزنامه ایران که به قلم مسعود ابراهیمی نوشته شده، با اشاره به پیشنهاد هاشمی رفسنجانی برای آزاد کردن بازداشت شدگان حوادث اخیر آمده است: اگر بعضی مسئولان صدا و سیما با بهانه جویی های خود مانع از پخش اعترافات برخی از این زندانیان نشده بودند، جناب هاشمی نمی توانست این گونه خواهان آزادی زندانیانی شود که خودشان نیز به دسیسه و فتنه و ارتباط با محافل بیگانه اعتراف کرده اند.
او نیز از هاشمی انتقاد کرده که چرا از حمایت آیت الله علی خامنه ای از خود تشکر نکرده است.
مجتبی شاکری، عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی نیز در گفتگویی با خبرگزاری فارس، گفته است که هاشمی به تکلیف تاریخی خود عمل نکرد و انتظار می رفت که وی از آیت الله خامنه ای تشکر کند که این کار را هم نکرد!
ازسوی دیگر استاندار تهران در واکنش به درخواست هاشمی رفسنجانی مبنی بر آزادی زندانیان گفت:درخواست آقای هاشمی برای آزادی زندانیان نقض قانون است مگر اینکه ایشان منظورشان کسانی باشند که به دلیل عدم ارتکاب جرم زندانی شده باشند.
