یک نقص فنی و کراواتی شدن متهم اسیدپاش

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» عکسی که تکذیب شد اما جنجال آفرید

معاون اول قوه قضاییه می‌گوید امیدوارست با “تشدید اقدامات در آینده نزدیک”، “مجرم”ِ پرونده اسیدپاشی‌های اصفهان را دستگیر کنند. فرمانده نیروی انتظامی هم از چهره‌نگاری متهم احتمالی اسیدپاشی خبر داده که جدی‌ترین پیشرفت پرونده در روزهای گذشته است. اما انتشار عکسی که ظاهرا به دنبال این چهره‌نگاری حاصل آمده، به سرعت خبرساز شد. این عکس که ابتدا توسط خبرگزاری مهر منتشر شد، فردی با کراوات را باعنوان«تصویر متهم احتمالی اسیدپاشی» نشان می‌داد اما ساعتی بعد اعلام شد که به اشتباه انتشار یافته؛ توضیح مبهمی که کارساز نشد و دستمایه برخی گمانه‌زنی‌ها و هجو و شوخی در فضای مجازی قرار گرفت.

 

اقدام عجیب خبرگزاری مهر

صبح روز چهارشنبه، هفتم آبان ماه، خبرگزاری مهر به همراه خبر “تصویرنگاری متهم احتمالی اسیدپاشی” تصویری ضمیمه کرد که شباهتی با چهره‌نگاری‌های مرسوم پلیس نداشت و مشابه عکس پرسنلی فردی با کت و شلوار و کراوات، اما سیاه و سفید و با ‌کیفیت ضعیف بود. ساعتی بعد مشخص شد که عکس منتشر شده به علی جلالی، عضو هیات مدیره انجمن علمی استاندارد ایران تعلق دارد.

بیش از ۷ ساعت بعد، خبرگزاری مهر، مصاحبه ۶ روز قبل جام‌جم‌آنلاین را با همان عکس سیاه و سفید و بی‌کیفیت منتشر کرد. دقایقی بعد هم این رسانه متعلق به سازمان تبلیغات اسلامی ضمن عذرخواهی عنوان کرد که عکس علی جلالی، “ به دلیل نقص فنی” به اشتباه در خبر “ تصویرنگاری متهم پرونده اسید پاشی اصفهان” منتشر شده است. خبرگزاری مهر توضیح نداد که چرا قبل از اعلام اشتباه بودن عکس، یک مصاحبه قدیمی را از یک رسانه دیگر با عکس سیاه و سفید و بی‌کیفیت منتشر کرده در حالی که عکس‌های بسیاری از مصاحبه شونده در اختیار است.  

انتشار این عکس ابتدا این گونه تفسیر شد که با توجه به اظهارات قبلی برخی مقامات مبنی بر انتساب این حملات به خارج از کشور و افراد مخالف نظام، درصدد معرفی فردی غیرمذهبی به عنوان متهم اصلی هستند. برخی هم ایراد گرفتند که وقتی قربانیان عنوان می‌کنند فرد اسیدپاش کاسکت به سر داشته و نتوانسته‌اند چهره او را به خوبی ببینند، چگونه تصویری به این واضحی، آن هم با کت و شلوار و کراوات چهره‌نگاری شده است؟ بازار شوخی و هجو هم در بین کاربران فضای مجازی، گرم بود.

پیش از این سردار اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده ناجا درباره انتشار تصویری از متهم احتمالی اسیدپاشی گفته بود: “با مشخصاتی که قربانیان و یا آنهایی که در معرض تهدید قرار گرفته بودند، از متهم تصویری ترسیم و تصویر نگاری کرده و آن را بررسی می کنیم. این عکس‌ها تنها به عنوان سرنخ‌ هستند و ما فعلا نمی‌توانیم در این خصوص مطلبی را قطعی اعلام کنیم چرا که متهم در همه جا با چهره باز دیده نشده است و ما تمام سرنخ‌ها را دنبال می‌کنیم و امیدواریم به زودی به نتیجه برسیم.”

اما در همین روز، غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، معاون اول قوه قضاییه که با دستور رییس اول این قوه مامور رسیدگی به پرونده شده و سفری هم به اصفهان داشته، در جلسه مسئولان عالی قضایی گزارشی ارائه کرد. جزییات این گزارش رسانه‌ای نشده اما روابط عمومی قوه قضاییه خبر داده که اژه‌ای در این جلسه گفته است: “همه دستگاه‌ها مجدانه به دنبال شناسایی مجرم یا مجرمین هستند و زحمات زیادی را متحمل شده‌اند و از افراد زیادی نیز تحقیق و افرادی را به عنوان مظنون دستگیر کرده‌اند، اما تاکنون عامل اصلی شناسایی و دستگیر نشده است.”

او همچنین اضافه کرده که “ دستگاه‌های ذیربط امیدوارند با تشدید اقدامات در آینده نزدیک مجرم را دستگیر کنند.”

 

رسانه‌ها همچنان در نوک حمله تهدیدات

در حالی که با آزادی دو خبرنگار بازداشت شده ایسنا، عکاس این خبرگزاری همچنان در بازداشت به سر می‌برد، رسانه‌ها همچنان در معرض اعتراضات و تهدیدهای مقامات مختلف قرار دارند. خبرگزاری رسمی قوه‌قضاییه پس از خبرگزاری‌های امنیتی و اصولگرا با جدیت مشغول انتشار مصاحبه با اصولگرایانی است که از توطئه رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی سخن می‌گویند و رسانه‌های پیگیر اخبار اسیدپاشی را به رسانه‌های خارج از کشور و دستگاه‌های امنیتی و جاسوسی خارجی منتسب می‌کنند.

محمد رضا نقدی، رییس بسیج مستضعفین هم که از نخستین معترضان به رسانه‌ها بود و خواستار برخورد با منتسب‌کنندگان اسیدپاشی‌های اصفهان به نیروهای مذهبی شده بود، بار دیگر سخنان خود را تکرار کرده. او این بار در مجمع بسیج استان اردبیل عنوان کرد: “رسانه‌های بیگانه با بزرگنمایی مسئله‌ای کوچک، یک تروریسم فراگیر رسانه‌ای را به راه انداخته‌اند. ترور به معنای وحشت است و رسانه‌های بیگانه سعی می‌کنند این وحشت را به جان جامعه ما بیندازند و جامعه ما را دچار التهاب کنند.”

به اعتقاد رئیس سازمان بسیج مستضعفین، رسانه‌های بیگانه سعی‌شان بر این است تا “این حرکت‌ها و اقدامات را از طریق رسانه‌های خود آنقدر بزرگ کنند تا آبروی نظام اسلامی ما را زیر‌سئوال برده و در افکار عمومی و حضور گردشگران ترس و واهمه ایجاد کنند”.

موضع‌گیری‌های تند مقامات قضایی و برخی چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس علیه رسانه‌ها باعث شده که عملا پیگیری رسانه‌ای حوادث اصفهان متوقف و به انتشار اظهارات مقامات رسمی منحصر شود. خبرگزاری ایسنا هم به عنوان نخستین رسانه‌ای که پرده از اسیدپاشی‌های سریالی اصفهان برداشت، پس از حملات متعدد مجبور به انتشار اطلاعیه و مرزبندی با رسانه‌های خارج از کشور شد.

برخی از فعالان رسانه‌ای پیش‌بینی می‌کنند که در روزهای آینده، دستگاه قضایی تذکرات و تنبیهاتی برای برخی رسانه‌ها درنظر بگیرد و شاید دایره بازداشت و احضار روزنامه‌نگاران پیگیر پرونده و فعالان مدنی معترض به اسیدپاشی‌ها گسترده‌تر شود.