یک جنبه مشهود عملیات نظامی آمریکا و متحدانش علیه داعش، گره خوردن این تلاش‌ها با اهداف ایران در منطقه است. این دشمنان دیرینه، با جنگیدن علیه دشمنی مشترک، هدف یکسانی یافته‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تغییر سریع چشم‌انداز خاورمیانه است. همراهی ایران و آمریکا طنزآلود و متناقض است. ایران هنوز آمریکا را “شیطان بزرگ” می‌خواند و بطور مشابه، مقامات واشنگتن از اذعان به تغییر استراتژیک رابطه ایران خودداری می‌کنند. از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ روابط دو کشور قطع و هرگز بطور رسمی احیاء نشد، اما حالا تماس‌های دیپلماتیک عالیرتبه بین مقامات ایران و آمریکا به امری عادی بدل شده است.
همگام با مذاکرات ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای، واقعیات جنگ با داعش و ایدئولوژی افراطی سلفی آن‌ها، دو کشور را به شکل بی‌سابقه‌ای با یکدیگر متحد کرده است. نفوذ ایران در منطقه نیز بطور موازی در حال افزایش است. البته این نفوذ پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ پیشاپیش افزایش یافته بود. حمله آمریکا به عراق، موجب تقویت جامعه شیعه آن کشور شد. رهبران ایران، شیعیان عراق را بخشی از هواداران خود و تسلط بر آن‌ها را برگ برنده‌ای علیه عربستان می‌دانند.
در حال حاضر، ایران و نیروهای مسلح این کشور نقش عمده‌ای در دفاع از دولت عراق علیه داعش ایفا می‌کنند. در روزهای اخیر، شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران رهبری نبرد علیه داعش در تکریت را برعهده دارند. نشانه‌ها حاکی از آن است که سپاه پاسداران ایران نیز در این نبرد حضور دارد. در گذشته این سازمان مورد تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا قرار گرفته است، اما حالا آمریکا نقش این نهاد را در عراق، هم در حمایت از شبه‌نظامیان و هم بصورت مستقیم، اگر ضروری نداند مفید می‌شمارد.
استراتژی باراک اوباما علیه داعش این است که تا جای ممکن از درگیری نظامی مستقیم توسط سربازان پیاده خودداری کند و در نتیجه وابستگی به نیروهای ایران افزایش یافته است. در ماه اوت گذشته در آمرلی، وابستگی نظامی این دو کشور به یکدیگر بیشتر آشکار شد. در این نبرد جنگنده‌های آمریکا از نیروهای سپاه پاسداران حمایت هوایی می‌کردند.
در حال حاضر، ایران به عراق کمک می‌کند تا جلوی پیشروی داعش را بگیرد و مسئولیت مستشاران آمریکایی آموزش نیروهای مسلح عراقی است.
نفوذ فزاینده ایران در حمایت از رژیم بشار اسد در سوریه مشهود است. ایران از طریق حزب‌الله نقشی کلیدی در لبنان ایفا می‌کند و برخی از متخصصان اعتقاد دارند، این کشور از حوثی‌های یمن نیز حمایت می‌کند.
چگونگی رویارویی کشورهای سنی‌نشین حاشیه خلیج فارس، با بازی قدرت در منطقه و احیای روابط ایران و آمریکا روشن نیست. در حال حاضر نیز آمریکا با سختی می‌تواند اطمینان متحدان عرب خود را جلب کند. این از موضوعاتی است که می‌تواند به زودی تغییر روابط با ایران را دچار محدودیت کند و بصورت بالقوه انسجام ائتلاف علیه داعش را مورد تهدید قرار دهد. برآیند این فعالیت‌ها، در کنار مذاکرات هسته‌ای، می‌تواند آینده خاورمیانه را بازآرایی کند.
منبع: گاردین، ۸ مارس
