نادر کرمی
عبدالله نوری در تازه ترین اظهارنظر، نسبت به کاندیداتوری در انتخابات آتی ریاست جمهوری ابراز تمایل کرد.
وی که طی ماه های اخیر از سوی برخی گروه های سیاسی به عنوان گزینه مناسبی برای شرکت در انتخابات مطرح شده است، در دیدار با جمعی از فعالان سیاسی و روزنامه نگاران استان گیلان گفت “توانایی قبول مسولیت ریاست جمهوری را دارد”.
نوری در این دیدار همچنین افزود: “درباره انتخابات چنانچه سؤال این باشد که آیا بنده توانایی احراز مسوولیت ریاستجمهوری را دارم و آیا میتوانم کارمثبتی انجام دهم و تاثیرگذار باشم؟ پاسخ من منفی نیست بلکه معتقدم چنانچه شرایط چنین فرضی را ایجاب کند پاسخ من میتواند مثبت هم باشد.”
عبدالله نوری در این دیدار در عین حال بار دیگر به لزوم توجه به پیش زمینه های حضور خود در عرصه انتخابات اشاره و تاکید کرد که بدون فراهم شدن این شرایط “نباید حرکت خامی صورت گیرد”.
شرایطی که با مرور آخرین اظهار نظرهای وی در دیدار اخیرش، دو محور را شامل می شود. اول، اقبال نیروهای سیاسی اصلاح طلب و دوم، تغییر ساختار تصمیم گیری کشور و در واقع احساس رسیدن کشور به مرز بحران از سوی بالاترین فرد تصمیم گیرنده نظام یعنی رهبر جمهوری اسلامی.
او همچنین با بیان شرایط نامناسب اقتصادی و مدیریت فعلی کشور و برشمردن تاثیرات نامطلوب و مخرب تحریمهای جهانی و مشکلاتی که این تحریمها برای کشور به وجود آورده است، به “لزوم قدرت تصمیمگیری رئیسجمهور آینده” اشاره و تصریحکرد: “اگر قرار باشد درچهار سال آینده نیز موضعگیریها درباره مسایل مهم کشور از جمله بحث هستهای و مناسبات منطقهای و بینالمللی به همین شکل باشد، رئیسجمهور آینده حتی اگر از اصلاح طلبان هم باشد بدون قدرت تصمیمگیری، شرایط فوق العاده دشواری پیش رو خواهد داشت.“
تاکید بر لزوم تصمیم گیرنده بودن رییس جمهور آینده، البته پیش از این طی دیدار اعضای شورای مرکزی سازمان ادوار تحکیم وحدت (تشکل حامی کاندیداتوری نوری) با “آیت الله منتظری”، عمده ترین روحانی منتقد عملکرد آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی نیز مطرح شده بود و آیت الله منتظری صریحا گفته بود: “رییس جمهور آینده باید کسی باشد که خودش تصمیم گیرنده باشد نه آنکه توانایی انتخاب وزیر و استاندار خودش را هم نداشته باشد”.
آیت الله منتظری همچنین با یادآوری پیام خود به محمد خاتمی بر مساله “تکیه بر رای مردم” نیز تاکید کرده بود؛ نکته ای که عبدالله نوری نیز در ادامه اظهارات اش بدان نیز پرداخته است. منتخب مردم تهران در پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی و اولین دوره شورای شهر تهران در این ارتباط گفته است: “آیا واقعاً رئیسجمهور قادر است برنامههای خود برای حل برخی مشکلات اقتصادی مرتبط با سیاست خارجی، ایجاد امنیت اقتصادی، تعامل و تنظیم روابط بینالمللی و یا دهها موضوع دیگر را اجرا کند؟ آیا در تعامل با نهادهای پاسخگو و غیرپاسخگو توانایی دارد؟ آیا میتواند به پشتوانه اینکه منتخب مردم است بر دفاع از برنامههای خود اصرار و پافشاری نماید؟ یا در نهایت به یک تدارکاتچی بدل خواهد شد؟”
نگرانی از وضعیت اقتصادی
نوری در این دیدارهمچنین با یادآوری سیر نزولی قیمت نفت، گفت: “منابع درآمدی ما به طورکلی در دو بخش است، منابع نفتی و منابع مالیاتی و سایر، باید توجه داشت که وقتی درآمد نفتی کاهش مییابد، سطح درآمدهای دولت ناشی از عوارض و مالیات نیزکم میشود. یعنی پول نفت بر بودجه ایران، هم تاثیرمستقیم و هم تاثیر غیرمستقیم دارد. هزینههای جاری هم به گونهای است که با توجه به نرخ تورم نه تنها قابل کاهش نیست که چه بسا نیاز به ترمیم و افزایش به ویژه در ارتباط با حقوق بگیران داشته باشد.“
این روحانی منتقد حاکمیت که چند سال را به سکوت گذرانده بود، اولین انتقاد مشخص خود از عملکرد دولت نهم را نیز در این دیدار مطرح و از “تبدیل شدن ایران به یکی از عمده ترین خریداران گندم” انتقاد کرد و اظهار داشت: “نمونه دیگر وابستگی نگران کننده کشور به واردات در زمینههای گوناگون با توجه به کاهش شدید درآمد نفتی است، از نیازمندی در بخش کشاورزی تا صنعت و تکنولوژی، از کالاهای مصرفی تا سرمایه گذاری و تولید. مثال مشخص در این زمینه بحث گندم است، در اواخر دولت اصلاحات در بحث گندم به خودکفایی درتولید رسیدیم ولی درسال جاری اقدام به واردات گندم کردهایم جالب آن که تجارت جهانی گندم در دنیا حدود 100 میلیون تن است که امروز 6درصد آن، یعنی 6میلیون تن را ایران خریداری میکند به گونهای که ایران در صدر خریداران گندم جهانی قرارگرفته است.“
نقد شیوه های اصلاح طلبان
وزیرکشور دولت اصلاحات در ادامه سخنان خود در جمع فعالان سیاسی استان گیلان در عین حال با اشاره به دو دیدگاه در نقد اصلاحات، با بیان این مطلب که “اکنون تقریباً همه فعالان اصلاحطلب معتقدند که فرصتهایی از دست رفته است”، افزود: “اما این نقد از دو دیدگاه مطرح میشود برخی معتقدند عدم تحقق اهداف اصلاحات ناشی از تندرویها بوده است و درمقابل بعضی دیگر میگویند که فرصت سوزیها نتیجه کندرویها و فراموش کردن شعارها بوده است.“
مدیر مسئول روزنامه توقیف شده خرداد، که بارها در سخنان پیشین خود “عدم ایستادگی” را عامل ناکامی های اصلاح طلبان دانسته بود، درادامه سخنان خود نسبت به مساله معرفی کردن برخی از اصلاح طلبان به عنوان افراطی هشدارداد و آن را عاملی برای عدم تحقق شعارها و برنامه ها دانست. نوری در این مورد چنین گفت: “ما در زمان اصلاحات با مسالهای مواجه بودیم که خیلی هوشندانه طراحی شده بود. از ابتدای اصلاحات، اصلاح طلبان را به دو دسته معتدل و افراطی تقسیم کردند. (شاید هم توسط خود اصلاح طلبان این تقسیم بندی صورت گرفت) ولی در هیچ جا من ندیدم بگویند اصلاح طلبها سه دستهاند معتدل، افراطی و تفریطی. بله برای محدود کردن اصلاحات و اصلاح طلبها، هرآدم معتدلی افراطی نامیده شد تا از خواستههای خود عقب برود، اما هیچ وقت کسی به تفریطی بودن متهم نشد. نتیجه این روند هم این شد که تفریطیترین افراد، معتدل نامیده شوند و بسیاری از برنامهها و شعارها اجرایی نگردد.“
در آغاز این جلسه اصلاح طلبان تحول خواه گیلان ـ که شامل اعضای سازمان ادوار تحکیم وحدت، سیاسیون مستقل و روزنامه نگاران بودند ـ ضمن تشریح نتایج جلسات خود، به بحث و بررسی اوضاع کشورو نقد دوران اصلاحات پرداختند و همچنین سخنانی درباره لزوم کاندیداتوری عبدالله نوری و محور قرار گرفتن وی به عنوان مرکزیتی برای جنبش های اجتماعی ایراد کردند.
برخی ناظران، اظهار تمایل عبدالله نوری نسبت به کاندیداتوری و تاکید او بر توانایی اش در قبول پست ریاست جمهوری راپاسخی به برخی اصلاح طلبان دانسته اند که دلیل عدم دعوت از وی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری را “عدم تمایل عبدالله نوری” معرفی کرده و از بی انگیزگی او سخن گفته اند.