یک روز پیش از ورود وزیر خارجه روسیه به تهران، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی تایید کرد در این سفر بحث های نشست اتمی مسکو مورد گفت و گو قرار می گیرد. خبرگزاری ها و رسانه های جمهوری اسلامی به نقل از دبیر شورای امنیت ملی محورهای 5 گانه تهران برای بحث در مسکو را منتشر کرده اند. همزمان در حالیکه ایالات متحده چند کشور دیگر را از تحریم نفتی جمهوری اسلامی معاف کرده، رئیس جمهور اسرائیل ادعا کرده جمهوری اسلامی در حال ساختن بمب اتمی است.
“مذاکرات کاملا جدی و ما آماده هستیم.” این را دیروز سخنگوی وزارت خارجه در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد. رامین مهمانپرست در عین حال موفقیت مذاکرات هسته ای پیش رو را وابسته به همکاری کشورهای گروه 1+5 دانسته و افزوده است: “هر میزان که آنها آمادگی جدی‌تری برای ورود به مذاکرات داشته باشند و حقوق مسلم ما را به رسمیت بشناسند، زمینه‌های توفیق این اجلاس بیشتر خواهد بود.”
دور سوم مذاکرات بر سر بحران اتمی جمهوری اسلامی در سال 91 قرار است دوشنبه و سه شنبه هفته آتی در پایتخت روسیه برگزار شود؛ کشوری که وزیر خارجه اش را به تهران فرستاده است تا پیش از آن با مسئولان نظام بر سر نشست اتمی مسکو مذاکره کند. مهمانپرست هم روز سه شنبه با اشاره به سفر سرگئی لاوروف به ایران تایید کرد که در این سفر قرار است موضوع نشست جمهوری اسلامی با 1+5 مورد گفت و گو قرار گیرد.
به 1+5 بستگی دارد
او گفته همه تلاش این است که اجلاس مسکو موفق باشد با این حال توپ را در زمین غرب انداخته و تصریح کرده است :” این توفیق به رویکرد 1+5 بستگی دارد.” او البته توضیح نداده تهران تا چه اندازه حاضر است برای موفقیت مذاکرات هزینه پرداخت کند.
در همین حال مذاکره کننده اتمی جمهوری اسلامی نیز روز سه شنبه از تماس با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر داد و گفت کاترین اشتون اعلام آمادگی کرده در مذاکرات 29 و 20 خرداد درباره پیشنهادهای پنج گانه جمهوری اسلامی در بغداد، اعم از موضوعات هسته‌ای و “غیرهسته‌ای” گفت‌وگو کند.
گرچه در بیانیه ای که 24 ساعت پیش از وی دفتر اشتون منتشر کرد خبری از علاقه به گفتگو پیرامون دغدغه های “غیرهسته ای” جمهوری اسلامی به چشم نمی خورد. در بیانیه مذاکره کننده اروپایی آمده که وی و جلیلی “بر الزام همکاری ایران با پیشنهادهای گروه ۳+۳ (گروه ۱+۵) در راستای رفع نگرانی‌های مرتبط با ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران توافق کردند.”
این در حالی است که در یک هفته اخیر معاونین جلیلی و اشتون وارد یک جنگ رسانه ای شده بودند و علی باقری، هلگا اشمیت را متهم کرده بود که به نامه های وی پاسخ نداده است.
اما به نوشته فارس در تماس تلفنی اخیر میان جلیلی و اشتون، مذاکره کننده جمهوری اسلامی، احترام به توافق‌های استانبول و بغداد را مورد تأکید قرار داده است. جمهوری اسلامی مدعی است کاترین اشتون در مذاکرات استانبول حق “غنی سازی” تهران را به رسمیت شمرده است.
از مفاد اصلی مذاکرات بغداد خبر رسمی منعکس نشده با این حال گمانه زنی رسانه های رسمی حاکمیت حاکی از این بود که جمهوری اسلامی در دور نخست این مذاکرات پیشنهادات خود را با پنج محور به غرب ارائه کرده و بخشی از این پیشنهادات پیرامون موضوعات “غیر هسته ای” بوده است. گفته می شود سرنوشت بحرین و سوریه در میان پیشنهادات “غیر هسته ای” قرار دارند. در مقابل، رسانه های بین المللی از ارائه متقابل بسته پیشنهادی کاترین اشتون به سعید جلیلی خبر داده اند. به نوشته خبرگزاری فرانسه، مایکل من، سخنگوی کاترین اشتون دیروز گفته است این بسته پیشنهادی به حل نگرانی‌ها در ارتباط با غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم مربوط می‌شود. جمهوری اسلامی در سایت اتمی فردو ـ در کوهستان های قم ـ این غلظت از اروانیوم غنی شده را تولید می کند؛ سایتی که مدت ها به طور مخفیانه فعالیت می کرد اما در سال 88 موقعیت آن توسط غرب افشا شد.
همچنین گفته شده است غرب از تهران خواسته تا 100 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده را به خارج از ایران منتقل کند.
محورهای 5 گانه
خبرگزاری فارس، نزدیک به نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران دیروز در گزارشی پیرامون مذاکرات جلیلی و اشتون ادعا کرد که” اشتون در این گفت‌وگو با تعدیل اساسی مواضع پیشین خود، قبول کرده است بسته 5 محوری ایران که در بغداد به 1+5 ارائه شد، در دستور کار مذاکرات مسکو قرار داشته باشد.”
به نوشته فارس محور اول این بسته 5 محوری این بوده که غرب باید “رسما” حق غنی سازی جمهوری اسلامی را بپذیرد. در مقابل جمهوری اسلامی نیز دو تضمین به 1+5 می دهد: “علاوه بر بازرسی‌های روتین آژانس که هم اکنون در حال انجام است، فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی مبتنی بر حرمت ساخت و استفاده از سلاح های کشتار جمعی به ویژه سلاح هسته‌ای است.”
روند حوادث تاکنون نشان داده که بازرسی های “روتین” و فتوای رهبر جمهوری اسلامی برای جلب اعتماد غرب کافی نبوده است. 1+5 اصرار دارد جمهوری اسلامی علاوه بر تعلیق سریع غنی سازی 20 درصد برای یک دوره طولانی مدت به اعتماد سازی و همکاری تنگاتنگ با آژانس بین المللی دست بپردازد. این همکاری در پیوستن به “پروتکل الحاقی” تعریف می شود که به بازرسان آژانس اجازه می دهد در هر لحظه از شبانه روز و هر تاریخی از هر مکانی که مایل هستند بازدید کنند. آژانس همچنین بارها خواستار آن شده است تا امکان بازدید از سایت نظامی پارچین در شرق تهران را به دست آورد؛ درخواستی که جمهوری اسلامی آن را نپذیرفته است. گفته می شود نظامیان در حال پاکسازی این سایت از آثار آزمایش های مربوط به برنامه هسته ای هستند.
دیروز دبیر سیاسی شبکه پرس تی وی ـ شبکه ماهواره ای جمهوری اسلامی ـ نیز اطلاعات بیشتری پیرامون محورهای 5 گانه تهران در مذاکرات مسکو مطرح کرد. حمید رضا عمادی گفت: “بنا بر اعلام تهران موارد مهم این بسته عبارتند از به رسمیت شناختن حق غنی سازی. مسائل منطقه ای باید در مسکو مورد بحث قرار گیرد که شامل مسئله سوریه، بحرین، عراق و افغانستان است و بخشی از این بسته خواهد بود”.
ایالات متحده باز هم معاف کرد
در همین راستا، شش روز مانده به مذاکرات سرنوشت ساز مسکو، دیروز کاخ سفید اعلام کرد هفت کشور هند، مالزی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، سریلانکا، ترکیه و تایوان را از تحریم‌های ایالات متحده علیه نفت جمهوری اسلامی معاف کرده است؛حرکتی که در آستانه برگزاری مسکو معنادارست.هرچند سایت هایی همچون رجانیوز، نزدیک به دولت، این تصمیم را چنین تفسیر کرده اند :” امریکا آخرین میخ را نیز به تابوت تحریم‌های خودساخته اش کوبید.”
رجانیوز با اشاره به مواضع آیت الله خامنه ای پیرامون تحریم های اخیر نوشته است: “رهبر معظم انقلاب همچنین، به برآورد و اشتباه محاسباتی غرب در قبال جمهوری اسلامی ایران مبنی بر امکان تضعیف یا عقب‌نشینی نظام اسلامی با تهدید و تحریم اشاره کرده و یک بار دیگر پس از نماز جمعه 14 بهمن سال 90، بر راهبرد تهدید مقابل تهدید ایران تأکید کرده بودند.”
اسرائیل: جمهوری اسلامی دارد بمب می سازد
از سوی دیگر دو شب پیش شیمون پرز در دیدار با لئون پانتا وزیر دفاع آمریکا، جمهوری اسلامی را متهم به “دروغ گویی” کرد. رییس جمهور اسرائیل گفته است برای روند مذاکرات میان جامعه جهانی با جمهوری اسلامی “ارزش” قائل است اما از یاد نبرده تا خاطرنشان کند که “زمان در حال از دست رفتن است و ایرانی ها با سرعت و در حالی که دروغ می گویند و فریبکاری می کنند، دارند بمب اتم می سازند.”
اسرائیل دشمن شماره یک جمهوری اسلامی محسوب می شود و سران جمهوری اسلامی از جمله محمود احمدی نژاد بارها خواستار محو آن از نقشه جهان شده اند. در مقابل این تهدیدات، تل آویو گفته است جمهوری اسلامی هسته ای را تحمل نخواهد کرد و اگر دیپلماسی موفق نشود تهران را از جاه طلبی های هسته ای اش دور کند، آن وقت ممکن است حمله نظامی به تاسیسات اتمی را در برنامه خود قرار دهد. اسرائیل در سال 1981 و 2007 به ترتیب تاسیسات هسته ای عراق و سوریه را توسط جنگنده های خود نابود کرد.
