همان روزی که رسانه‌های خارجی به خبر “پاسخ سعید جلیلی به اتحادیه اروپا درباره از سرگیری مذاکرات هسته‌ای” پرداختند، رسانه های رسمی جمهوری اسلامی از قطع صادرات نفت به ۶ کشور اروپایی خبر دادند؛ خبری که با تکذیب‌ها و تاییدها، تردید و توجه رسانه ها را برانگیخت.
خبر جنجالی شبکه تلویزیونی “پرس تی وی” مبنی بر قطع صادرات نفت به ۶ کشور اروپایی که بلافاصله از سوی وزیر نفت جمهوری اسلامی تکذیب شده بود، در آخرین ساعات شب گذشته بار دیگر تائید و این بار به نقل از یک مقام آگاه بر خروجی برخی از خبرگزاری‌ها قرار گرفت.
این مقام با تاکید بر اینکه “اولتیماتومی در کار نیست” خبر از بستن شیرهای نفت ایران به روی ۶ کشور اروپایی داد.
اخبار متناقض در مورد صادرات نفت
شبکه تلویزیونی برون مرزی جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه، ۲۶ بهمن، در خبری فوری اعلام کرد که صادرات نفت ایران به کشورهای هلند، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، یونان و پرتغال قطع شد.
پرس تی وی،همچنین گزارش داد که این اقدام “پیش دستانه” در واکنش به تصمیم اروپا برای تحریم نفت ایران صورت گرفته است.
همزمان واحد مرکزی خبر اعلام کرد وزارت خارجه با احضار سفیران شش کشور اروپایی اعلام کرد که تهران فروش نفت خود به آنها را مورد تجدیدنظر قرار می‌دهد.
حسن تاجیک، مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به خبرگزاری ایرنا گفت جمهوری اسلامی با احضار سفیران شش کشور اروپایی به آنها در مورد تحریم‌ها هشدار داده است، اما صدور نفت ایران به اروپا قطع نشده است.
اما در ساعات پایانی شب گذشته، خبرگزاری فارس، نزدیک به نهادهای امنیتی ـ نظامی با تائید خبر قطع صادرات نفت به اروپا نوشت: “برخلاف برخی اظهارنظر‌ها مبنی بر اولتیماتوم ایران به ۶ کشور اروپایی، لحظاتی پیش توسط یک مقام رسمی، موضع مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران در بسته شدن شیرهای نفت ایران به این ۶ کشور تأیید شد.”
این خبرگزاری به نقل از این “مقام آگاه” نوشت تصمیم جمهوری اسلامی در جریان احضار سفرای اروپایی به آنها ابلاغ شده است.
با این حال مقامات رسمی، قطع صادرات نفتی به شش کشوراروپایی را تائید نکرده‌اند.
همزمان با انتشار شایعات مربوط به قطع صادرات نفت به اروپا، قیمت جهانی نفت حدود دو دلار افزایش یافت.
پیش از این رستم قاسمی، وزیر نفت جمهوری اسلامی از اتحادیه اروپا خواسته بود در تحریم خرید نفت کشور تجدید نظر کند، هر چند تاکید کرده بودکه “با قطع صادرات نفت به اروپا مشکلی برای کشور به وجود نمی‌آید.”
بعد از تصمیم ماه ژانویه سال جاری کشورهای عضو اتحادیه اروپا مبنی بر تحریم خرید نفتی ایران، مقامات جمهوری اسلامی تهدید کردند که پیش از موعد مقرر صادرات نفتی خود را قطع می‌کنند.
در واکنش به این خبر صندوق بین‌المللی پول هشدار داد که در صورت توقف صادرات نفت ایران بر اثر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، قیمت‌های جهانی نفت ممکن است بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یابد.
کار‌شناسان مسائل اقتصادی می‌گویند جمهوری اسلامی به لحاظ حقوقی نمی‌تواند پیش از موعد تعیین شده صادرات نفت را قطع کند.
معتصم طاطایی، تحلیل گر مسائل اقتصادی خاورمیانه و استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه لندن (S. O. A. S) پیش‌تر به روز گفته بود: “معمولا قراردادهای نفتی طولانی مدت هستند و بر اساس آن دو طرف معامله بر مبنای یک قیمت معین برای مدت زمان مشخصی وارد مبادله می‌شوند. این قرارداد‌ها تا پایان مدت قرارداد، قابل فسخ نیستند. اگر احیانا جمهوری اسلامی به این قرارداد‌ها پایبند نباشد، طرف‌های مقابل آن می‌توانند او را به محکمه‌های بین المللی بکشانند و در صورت محکومیت، ایران باید غرامت تاخیر‌ها راهم پرداخت کند.”
پاسخی دیر هنگام به نامه‌ای قدیمی
نهادهای بین‌المللی و کشورهای جهان طی هفته‌ها و ماه‌های گذشته با صدور چند قطعنامه و وضع تحریم‌های تازه، فشار‌ها بر جمهوری اسلامی را دو چندان کرده‌اند. این تحریم‌ها پس از آن صورت گرفت که یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش سالانه آژانس، جمهوری اسلامی را به “وجود ابعاد نظامی” در برنامه اتمی‌اش متهم کرد.
در یکی از شدید‌ترین موارد، وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه، سوم بهمن ماه، طی نشستی در بروکسل، بر سر توقف خرید و واردات نفت از ایران به توافق رسیدند و پس از آن نیز تلاش‌هایی را برای تشکیل یک اجماع جهانی در راستای تحریم نفت ایران آغاز کرده‌اند.
این تحریم‌ها باعث نوسانات شدیدی در بازار ارز ایران شده است.
کشورهای غربی اعلام کرده‌اند که تحریم‌های نفتی و بانکی علیه جمهوری اسلامی به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی صورت گرفته و تا رفع کامل نگرانی‌ها ادامه خواهد داشت.
اما دیروز همزمان با انتشار اخبار ضد و نقیض در مورد توقف صادرات نفت ایران به شش کشور اروپایی، خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، ایرنا، اعلام کرد سعید جلیلی با ارسال نامه‌ای به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آمادگی تهران را برای ادامه مذاکرات اعلام کرده است.
خبرگزاری فارس هم از قول جلیلی نوشته که او در این نامه تاکید کرده که موفقیت گفتوگوها در گرو برخورد سازنده ۱+۵ با ابتکارهای جمهوری اسلامی است.
اتحادیه اروپا اعلام کرد کا‌ترین اشتون در حال بررسی نامه تهران است و نتیجه بررسی‌ها را هم متعاقبا اعلام خواهد کرد.
تهران و اتحادیه اروپا در هفته‌های گذشته اعلام کرده بودند که آماده ازسرگیری گفتوگوها در مورد برنامه هسته ای جمهوری اسلامی هستند، اما سخنگوی کا‌ترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود ایران هنوز به نامه ما در مورد مذاکرات پاسخ نداده و تا آن زمان نمی‌توان در این باره موضع گرفت.
خبر رسیدن نامه کا‌ترین اشتون، که جمهوری اسلامی تازه به آن پاسخ داده است، روز ۲۹ مهرماه جاری منتشر شد؛در آن نامه قید شده بود اگر تهران به صورت جدی آماده ورود به “مذاکرات مفید” هسته‌ای است، جامعه جهانی آماده است در مدت زمان کوتاهی به پای میز مذاکره بیاید.
کا‌ترین اشتون به عنوان نماینده گروه ۱+۵ پیرامون پرونده فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، با تهران مذاکره و گفتوگو می‌کند. این گروه که متشکل از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت، آمریکا، چین، روسیه، فرانسه، بریتانیا به همراه آلمان است خواهان شفاف سازی جمهوری اسلامی در ارتباط با برنامه هسته‌ای است؛ جمهوری اسلامی اما می‌گوید این فعالیت‌ها در راستای تولید انرژی برق صورت می‌گیرد.
تهران همزمان در حال گفتوگو با آژانس بین المللی انرژی اتمی است و اخیرا مذاکراتی سه روزه با یک هیات عالی رتبه آژانس انجام داده، اما هنوز نتایج آن از سوی ماموران آژانس اعلام نشده است.
