اواخر اسفند ماه روزنامه های تهران به نقل از منابع امریکایی اعلام کردند که با وجود معرفی سفیر جدید ایران در سازمان ملل، ویزای او هنوز صادر نشده است.
با رسیدن تعطیلات نوروزی، خارج از ایران جزئیات بیشتری از ماجرا منتشر شد. گفته می‌شد که علت تعلل وزارت خارجه امریکا در صدور ویزا برای نماینده جدید ایران در سازمان ملل، مشارکت او در ماجرای تسخیر سفارت امریکا و گروگانگیری کارکنان آن در سال 1358 بوده است. خبرگزاری بی‌بی‌سی در گزارشی خبر داد که وزارت خارجه آمریکا از انتصاب حمید ابوطالبی، به سمت نماینده جدید ایران در سازمان ملل متحد در ابراز نگرانی کرده و حتی نگرانی‌اش در این مورد را با ایران در میان گذاشته است. بر اساس این گزارش سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته بود: “ما به عنوان میزبان سازمان ملل، طبق توافقی که با این سازمان داریم، جز در موارد محدود، موظفیم که برای نمایندگان معرفی شده توسط دولت های عضو سازمان ملل ویزا صادر کنیم”.
کیهان در همان ابتدای افشای خبر نوشته بود: “ چرا خبر کارشکنی و تعلل آمریکایی‌ها در صدور ویزا برای این دیپلمات کهنه‌کار کشورمان را ابتدا خود آمریکایی‌ها باید منتشر کنند، حال آنکه ایران باید مدعی اصلی این تعلل آمریکایی‌ها باشد و دلیل آن را با جدیت استفسار کند، چرا که براساس قوانین بین‌المللی انتخاب سفیر و نماینده دائم برای حضور در سازمان ملل حق مسلم هر کشوری است و آمریکایی‌ها صرفاً به عنوان کشور میزبان سازمان ملل متحد، موظف به همکاری و صدور روادید برای سفیر انتخاب شده از سوی دولت‌ها هستند و هیچگونه عذری در این خصوص از سوی آنها پذیرفته نیست.”
کیهان اضافه کرده بود: “ انفعال و سکوت یک هفته‌ای وزارت خارجه در این خصوص مبنی بر تأیید یا تکذیب این خبر و یا هرگونه اطلاع‌رسانی در خصوص روند صدور ویزا برای سفیر جدید کشورمان نزد سازمان ملل متحد به نظر غیر قابل توجیه می‌رسد.”
اما ابراهیم اصغرزاده، یکی از دانشجویانی که در سال 1358 جزء تسخیرکنندگان سفارت امریکا بود، درگفتگویی حساسیت‌های بوجود آمده را نادرست دانسته و تاکید کرد: “بیش از سه دهه است که گروگانگیری به نظرم به تاریخ سپرده شده و فقط توسط نیروهای تندرو به عنوان ابزاری برای به‌هم‌زدن روندهای آشتی به کار گرفته می‌شود. اگر قضیه گروگانگیری هم نبود مطمئنم که نیروهایی در داخل آمریکا و ایران تلاش می‌کردند وضعیت جدیدی را که پیش می‌آید، به هم بزنند.”
با پایان تعطیلات و انتشار روزنامه‌های تهران، مساله نماینده جدید ایران در سازمان ملل به خبری مهم در رسانه‌های داخلی تبدیل شد. روزنامه شرق در گزارشی از این ماجرا با عنوان “واشنگتن ناچار به پذیرش نمایندگان کشورهاست” نوشت ابوطالبی ادعای مشارکت در تسخیر سفارت امریکا را رد کرده و گفته است که او “فقط نقش مترجم را برای این دانشجویان ایفا کرده است.”
همچنین دکتر یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل، به روزنامه شرق گفته بود: “اگر دبیرکل سازمان‌ملل، اعتبارنامه سفیر معرفی‌شده را بپذیرد، طبق قرارداد میزبانی که آمریکا با سازمان‌ملل دارد، این کشور باید به شخص معرفی‌شده ویزا بدهد. از طرف دیگر آمریکا با قوانین داخلی خود مواجه است. از این نظر که می‌تواند در مورد محدودیت سفر و خروج سفیر از محدوده سازمان‌ملل، اعمال نظر کند و مانع از خروج سفیر از محدوده سازمان‌ملل شود.”
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی دیگر از قول «کریستین ساینس مانیتور» خبر داد که کارکنان سفارت سابق امریکا که سه دهه پیش در تهران به گروگان گرفته شده بودند از دولت اوباما خواسته‌اند برای سفیر ایران روادید ورود به نیویورک صادر نکند. «بری روزن» از گروگان‌های سابق گفته بود، باعث شرمندگی است اگر امریکا به حمید ابوطالبی اجازه ورود بدهد.
این روزنامه در خبری دیگر آورده بود: “ در حالی که مقامات امریکایی از سناتورها گرفته تا سخنگوی کاخ سفید و سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا یکی پس از دیگری درباره انتصاب احتمالی حمید ابوطالبی موضع‌گیری کرده‌اند دولت ایران همچنان بنا دارد در این ماجرا سکوت کند.” این روزنامه اضافه کرده بود: “برخی مقامات دولت کشورمان در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار« اعتماد» درباره علت حملات امریکایی‌ها علیه گمانه‌زنی‌‌ها درباره انتصاب حمید ابوطالبی اعلام کردند که دولت بنا ندارد در این باره اظهارنظری کند و همه اخبار مربوطه در حد گمانه‌زنی است و زمانی که خبری رسما اعلام شد موضع دولت هم در این باره رسما اعلام می‌شود.”
آنچنان که انتظار می‌رود، رویکرد روزنامه‌های محافظه‌کار در این مورد متفاوت بود. وطن‌امروز در یادداشتی با عنوان “ خطر خاطره گروگانگیری!” آورد: “تعلل و تاخیر در صدور ویزای نماینده جدید ایران در سازمان ملل به بهانه زنده شدن یاد و خاطره ماجرای گروگانگیری جاسوسان آمریکایی در خاک ایران، بدون شک برآمده از نوعی ایدئولوژی در آمریکاست. حمید ابوطالبی هر که باشد دیپلمات برگزیده جواد ظریف است. احتمالا مثل خود ظریف هم دیپلماتی سوپرانقلابی نیست. تازه خود اذعان دارد در ماجرای فتح لانه جاسوسی آمریکا در سال 1358 حضور نداشته اما دولتی‌های آمریکا کماکان بر زنده نگاه داشتن یاد و خاطره به‌زعم خودشان این رویداد تاریخی «غیر قابل فراموشی» اصرار می‌ورزند! ” این روزنامه اضافه کرده بود: “ خصوصیت صدور خاطرات درد و ذکر روایت فتح به دنبال آن، ناامن شدن جهان برای زورگویان است و این خطرناک‌ترین وجهه قدرت جمهوری اسلامی ایران است.”
همچنین با اینکه ابوطالبی نقش خود را در ماجرای گروگانگیری تکذیب کرده است، روزنامه کیهان در خبری که پانزدهم فروردین منتشر کرد، آورد: “ابوطالبی سوابقی چون سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا، بلژیک، استرالیا و اتحادیه اروپا ( به مدت 15 سال)، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه (به مدت 5 سال)، مشاور وزیر امور خارجه (به مدت 5 سال) و عضویت در شورای استراتژیک وزارت امور خارجه را در کارنامه کاری خود دارد.همچنین وی از دانشجویان پیرو خط امام بوده است که در تسخیر لانه جاسوسی در سال 1358 حضور داشته است.”
سایت خبرنامه دانشجویان ایران وابسته به بسیج دانشجویی نیز در گزارشی با عنوان “ چالش جدید دولت روحانی:اقدام غیرقانونی آمریکا در عدم صدور ویزا برای نماینده ایران در سازمان ملل” نوشت: “به نظر می‌رسد این اقدام آمریکایی‌ها در عدم صدور روادید برای ابوطالبی که از سال‌های قبل به عنوان یکی از همفکران حسن روحانی شناخته شده است و مدت‌ها به عنوان یک چهره دیپلماتیک در کشورهای مختلف حضور داشته است، نتواند مورد قبول دولت یازدهم باشد!” نویسنده این گزارش ابراز امیدواری کرده بود: “عدم صدور روادید برای ابوطالبی، شاید نقطه عطفی برای اتخاذ تصمیمات واقعی در دولت یازدهم و در قبال ایالات متحده باشد.”
در این میان مواضع امریکایی‌ها نیز یکسان نبود و در حالی که برخی از آنان مخالف حضور نماینده جدید ایران در خاک امریکا بودند، گروهی دیگر خواستار حل مساله و صدور ویزا شدند.
روزنامه جوان، وابسته به سازمان بسیج، خبر داد که “جیمی کارتر” رییس جمهوری پیشین امریکا موافق حضور ابوطالبی در خاک امریکا است. کارتر که در زمان او تسخیر سفارت امریکا در تهران اتفاق افتاد گفته بود: “ایجاد مانع بر سر راه سفر نماینده ایران از سوی دولت امریکا اقدامی “نامناسب” خواهد بود.”
همچنین، به گزارش بی‌بی‌سی، باربارا اسلاوین، کارشناس ایران در موسسه تحقیقاتی شورای آتلانتیک در واشنگتن هم در این مورد گفته است: “از نظر روابط عمومی، مردم آمریکا باید درک کنند که در ایران انقلاب شده بود، این اشخاص انقلابی بودند و واقعه گروگانگیری سال ها پیش رخ داده است. خیلی از آن افراد انقلابی بعدها تغییر کردند. طرز فکرشان متحول شد. به خاطر آن ماجرا نباید بگوئیم که سفیر جدید ایران در سازمان ملل متحد اجازه ورود به آمریکا را ندارد.”
