”با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و افزایش نرخ تورم و همچنین رشد بی رویه قیمت ها، قدرت خرید پرستاران پایین آمده است. “ دبیر کل خانه پرستار ایران در حالی نمایی کلی از وضعیت پرستاران را در جملات فوق تصویر می کند که “فعالین حقوق بشر و دمکراسی در ایران” با استناد به گزارشات رسیده از بیمارستان 1000 تختخوابی (بیمارستان آیت الله خمینی) تهران اعلام کرده اند که 35 نفر از پرستاران زن این بیمارستان به بهانه هایی مانند عدم رعایت حجاب و عدم اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی در آستانه اخراج قرار دارند.
در این گزارش همچنین آمده است که از اوایل بهمن ماه 35 نفر از پرستاران زن بیمارستان 1000 تختخوابی تهران که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران است به هسته گزینش دانشگاه تهران فرآخوانده شده اند و در آنجا حکم اخراج شان به آنها اعلام شده است. علت اخراج این پرستاران بر اساس گزارش مذکور “عدم رعایت حجاب” و “عدم اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی” عنوان شده است.
این در حالی است که هیچ کدام از این پرستاران در طی مدت خدمت خود اخطار و یا تذکری در این مورد از هسته گزینش و یا بخش های دیگر دریافت نکرده بودند. بسیاری از پرستارانی که در آستانه اخراج قرار دارند از فارغ التحصیلان ممتازی هستند که با معدل های بالاتر از 17 از دانشگاه فارغ التحصیل شده اند. آنها قبل از استخدام از فیلترهای گزینش محلی و اعتقادی و سیاسی عبور کرده بودند.
در حالی که موضوع کسری 1600 میلیارد تومانی بودجه وزارت بهداشت سایه سنگین خود را بر عرصه سلامت کشور از جمله حقوق و دستمزد و مطالبات معوقه پرستاران و پرسنل بیمارستانها انداخته است و کارشناسان معتقدند که اگر دولت نتواند برای تامین آن کاری بکند، این کسری به بودجه سال آینده منتقل می شود، گزارش های دیگر حاکی از آن است که علاوه بر بیمارستان 1000 تختخوابی، در بیمارستانهای دیگری هم که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند مانند بیمارستان آرش، امیراعلم، بهارلو، روزبه، فارابی، ضیائیان، ولیعصر قرار است تعدادی از پرستاران زن تحت عناوین فوق اخراج شوند.
بر اساس گزارش مذکور در هسته گزینش دانشگاه تهران فردی که با پرستاران زن احضار شده برخورد می کند، خانم دادگستر نام دارد. فعالین حقوق بشر و دموکراسی همچنین در گزارش خود از گذاردن سهمیه استخدامی 25 درصدی برای بسیجیان عضو در گردانهای عاشورا و الزهرا، هسته گزینش با همکاری واحد استخدامی، و برگزاری آزمونی فرمایشی برای استخدام نیروهای مورد نیاز خودی همزمان با اخراج پرسنل غیرخودی برخی بیمارستان ها خبر می دهد که قرار است در تاریخ 2 اسفند ماه برگزار شود.
فعالین حقوق بشر و دمکراسی در ایران، اخراج پرستاران زن را “گامی در هر چه بیشتر محدود کردن زنان میهنمان” دانسته و در انتهای گزارش خود ضمن محکوم کردن اقدامات فعلی از سندیکای پرستاران کشورهای مختلف جهان خواستار حمایت از همکاران خود در ایران شده اند.
حقوق؛ کمتر از نصف خط فقر
کارشناسان حوزه ی سلامت کشور از مدت ها پیش همصدا با دبیر کل خانه پرستار نسبت به اثرات منفی ناشی از عدم پرداخت مطالبات معوقه پرستاران هشدار داد ه اند. در جدیدترین اظهار نظرات از این دست محمد شریفی مقدم در گفتگو با خبرنگار مهر رسما اعلام کرده است که: “متاسفانه وضعیت جامعه پرستاری کشور با توجه به مشکلاتی که در پرداخت مطالبات معوقه آنان وجود دارد، روز به روز بدتر می شود.“
بر اساس مصوبه سال 1385 هیات دولت، می بایست از ابتدای سال گذشته حقوق پرستاران به دلیل سختی کار 35 درصد افزایش می یافت و دو برابر شدن (100 درصد) نوبت کاری پرستاران در احکام حقوقی آنان اعمال می شد. امری که به گفته اغلب کارشناسان حوزه سلامت هنوز محقق نشده است. در همین ارتباط دبیرکل خانه پرستار ایران در گفتگو با خبرگزاری های رسمی کشورگفته است: “با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و افزایش نرخ تورم و همچنین رشد بی رویه قیمت ها، قدرت خرید پرستاران پایین آمده است. زیرا، پرداخت هایی که می بایست در سال گذشته صورت می گرفت اگر همین امروز نیز پرداخت شود، حداقل با 30 درصد تنزل قدرت خرید برای پرستاران همراه خواهد بود.“
وی همچنین خطاب به مسئولان مربوطه و متولیان امر حوزه بهداشت و درمان کشور تاکید کرده است: “سکوت پرستاران در مقابل این همه مشکل و سختی علامت رضایت نیست بلکه توان اعتراض ندارند”.
کارشناسان بهداشتی پایه ای ترین مشکل پرستاران رادر درجه اول میزان حقوق دریافتی آنها می دانند؛ آنها همچنین به موارد دیگری از جمله پدیده ای به نام “اضافه کاری اجباری” و نیز “نداشتن زمان کافی برای رسیدگی به خانواده” اشاره دارند.بسیاری از پرستاران کشور هم اکنون با وجود داشتن 29 سال سابقه کاری نمی توانند از مزایای بازنشستگی استفاده کنند و باید حتما دوره 30 ساله آنها طی شود تا بازنشسته شوند.
بر اساس آمار و ارقام موجود، پایة حقوق پرستار رسمی 350هزارتومان است که با حساب خط فقر 780 هزار تومانی، کمتر از نصف خط فقراست. پایة حقوق پرستار قرار دادی 189 هزار تومان است که کمتر از یک چهارم خط فقر است. بسیاری از پرستاران کشور مجبورند برای تأمین مخارج زندگی دو شیفته کار کنند. این در حالی است که در دنیا شغل پرستاری از مشاغل پر درآمد محسوب می شود و حتی در بسیاری از کشورها اجازة اضافه کاری به پرستاران داده نمی شود و به پرستاران مرخصی اجباری می دهندتا بتوانند با انرژی و روحیة پرنشاط به بیماران رسیدگی کنند.