از هر دری

نویسنده

موسیقی ایرانی در جشنواره ی بین المللی موسیقی عرفانی

 

“پریسا” (فاطمه واعظی)، خواننده نامدار ایرانی، جمعه‌شب (30 اکتبر)، در “جشنواره بین‌المللی موسیقی عرفانی” در سالن بزرگ مرکز کنسرت شهر اپسالا در سوئد برای ایرانی‌ها و سوئدی‌های علاقه‌مند به آواز سنتی ایران هنرنمایی کرد.

این کنسرت که با همکاری “فرهنگسرای پویا” در پاریس به مدیریت هنرمند ایرانی “عباس بختیاری”، سازمان‌دهی شده بود، با پیش‌درآمدی در دستگاه شور و با نوازندگی “ایمان وزیری” با تار، “احسان ذبیحی” با کمانچه و “دارا افراز” با تمبک، آغاز شد.

 

“پریسا”، 16 قطعه آوازی و تصنیف از جمله “ضربی و نصیرخانی”، “برداشتی از شکسته”، “شمس و قمرم آمد”، “چه دانستم”، “مطربا نرمک بزن”، “من غلام قمرم” و “همه هست آرزویم” را همراه با گروه همراه خود، برای مشتاقان سوئدی و ایرانی در سالن خواند.

تعدادی از این آوازها و تصنیف‌ها پیش از این در آلبوم” سادگی” منتشر شده بود. این آلبوم، کار مشترکی از پریسا و ایمان وزیری است که سال گذشته در آلمان منتشر شد.

این هنرمند زاده شهسوار که به زودی 60 ساله می‌شود، با همان توان و هنرمندی سال‌های اوج هنری خود، در جشنواره بین‌المللی موسیقی عرفانی شرکت کرده بود و علاقه‌مندان ایرانی و غیر ایرانی موسیقی سنتی ایران، استقبال خوبی از کنسرت او کردند.

وی آوازها و تصنیف‌های خود را در دو بخش “ابوعطا” و “ماهور” ارائه کرد: سه تصنیف و چهار تک‌خوانی در مایه ابوعطا، و پنج تصنیف و چهار تک‌خوانی در دستگاه ماهور.

به عقیده پریسا، امروز هنرمندان ایرانی با چنگ و دندان دارند موسیقی سنتی ایران را حفظ می‌کنند.

این هنرمند معتقد است که “موسیقی ایرانی موسیقی جهانی است چراکه عرفان مستتر در آن، مسئله‌ای جهانی است.”

تمامی شعرهای کنسرت پریسا نیز از میان سروده‌های “ جلال‌الدین مولانا” انتخاب شده بودند. پریسا با توجه به رویکرد و نگاه عرفانی خود در موسیقی، در بیشتر آوازهایی که تا به امروز خوانده از شعرهای “حافظ”، “مولانا”، “سعدی”، “شیخ‌بهایی”، “نظامی”، “عراقی”، “عطار” و “نیاز جوشقانی” بهره گرفته است.

فعالیت‌های پریسا در سال‌های بعد از انقلاب، به دلیل دگرگونی‌هایی که در سیاست فرهنگی کشور روی داد و به‌ویژه محدودیت‌هایی که برای زنان هنرمند ایجاد شد، به ناگزیر متوقف شد تا اینکه 16 سال بعد، فعالیت دوباره خود را در زمینه آوازخوانی با اجرای کنسرت در خارج از کشور آغاز کرد. سه سال پیش از این تاریخ نیز او شروع به تعلیم آواز به زنان علاقه‌مند کرده و همین باعث شده بود تا دوباره به دنیای حرفه‌ای گذشته‌اش پیوند یابد.

 

جدا شدن از دنیای هنر برای این هنرمند پرآوازه که در خانواده‌ای هنردوست به دنیا آمده و از دوران نوجوانی کار خود را آغاز کرده بود آسان نبود. چراکه او درواقع با موسیقی بزرگ شده بود.

پریسا فعالیت مستمر و جدی در حیطه آواز را از دوران دبیرستان و شرکت در مسابقه‌های سراسری مدارس ایران آغاز کرده بود. “محمود کریمی” (1306- 1363) که در هیئت داوران این مسابقه‌ها حضور داشت، نخستین استاد آواز او به‌شمار می‌آید. وی دستگاه‌ها و ردیف موسیقی سنتی را به پریسا می‌آموزد و بعد از دو سال هنرمند جوان را برای فعالیت در زمینه موسیقی سنتی ایران به وزارت فرهنگ و هنر وقت معرفی می‌کند.

پریسا بین سال‌های 1347 تا 1352 به واسطه کار در وزارتخانه فرهنگ و هنر وقت، چند برنامه همراه با گروه‌های مختلف هنری در تلویزیون اجرا می‌کند و در شهرهای ایران و هم‌چنین در خارج از کشور، به اجرای کنسرت می‌پردازد. از آن جمله، اجرای 40 کنسرت در 40 شهر فرانسه برای معرفی‌موسیقی سنتی ایران به علاقه‌مندان موسیقی خاورمیانه است.

این خواننده از سال 1352 تا 1357 نیز در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی، فعالیت می‌کند که وابسته به سازمان رادیو و تلویزیون بود و توسط “داریوش صفوت” از استادان به‌نام موسیقی سنتی ایران، پایه‌گذاری شده بود. در این دوران، وی با استاد “عبدالله دوامی” (1359- 1270 خورشیدی) و سبک اجرای تصنیف‌های قدیمی و آواز سنتی آشنایی پیدا می‌کند. از جمله فعالیت‌های متعدد پریسا در این دوره، شرکت در «جشنواره موسیقی آسیا» در کشور ژاپن در میانه سال 1357 بود.

آخرین کنسرت پریسا در سال‌های قبل از انقلاب در جشن هنر شیراز برگزار شد. سال 1357 آخرین سالِ از دوره نخست فعالیت حرفه‌ای وی بود. سپس دوران توقف فعالیت هنری او آغاز می‌شود. توقفی که تا سال 1370 ادامه می‌یابد. در این سال، مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی، از پریسا دعوت می‌کند تا برای تعلیم آواز سنتی ایران به زنان شروع به فعالیت کند.

 

وی حدود چهار سال با این مرکز همکاری می‌کند تا این که پس از گذشت 16 سال از انقلاب 1357، در سال 1374 با گروهی عازم سفر خارج از کشور می‌شود و کنسرت‌هایی در چند کشور اروپایی اجرا می‌کند. پس از بازگشت از سفر، همکاری پریسا با مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی قطع می‌شود و از این مقطع به بعد به تعلیم خصوصی آواز به زنان علاقه‌مند در داخل و اجرای کنسرت در اروپا و امریکا می‌پردازد.

وی تا به امروز در ده‌ها کنسرت و جشنواره در حدود 30 کشور جهان، چون امریکا، کانادا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، سوئد، دانمارک، نروژ، بلژیک، مراکش، هلند، انگلیس، فنلاند، سوئیس، اقغانستان و پاکستان حضور داشته است.

از پریسا تا به امروز چند سی‌دی منتشر شده است. به جز آلبوم “سادگی”، دو آلبوم “گل بهشت” (همراه با گروه دستان، 2005) و “شوریده” (همراه با گروه دستان، 2003) از این جمله‌اند.

علاوه بر این‌ها چند اجرای زنده این هنرمند نیز به شکل سی‌دی منتشر شده است. از جمله “آواهای جهان، هنر آواز کلاسیک ایران” (1993، تهیه‌کننده: JVC)، که مربوط به آخرین اجرای پریسا در جشنواره “هنرهای سنتی نمایشی آسیا” در سال 1978 در ژاپن است و آخرین کار او در سال‌های قبل از انقلاب سال 1357 به شمار می‌رود.

“شرح عشق، نوا” و “شرح عشق، اصفهان” (1999، اجرای زنده در تور آمریکا)، “شرح عشق” (1998، اجرای زنده در تور اروپا) و “بازآمدم” (1995، اجرای زنده در لندن) از جمله سی‌دی‌های او در زمینه ضبط اجرای زنده هستند.

 

نقل ازبی بی سی