اعلام شرکت گوگل مبنی بر تعطیل شدن “گوگل ریدر” توجه کاربران ایرانی را برانگیخته است. زک سووارد از شرکت کوارتز توضیح می‌دهد که گوگل ریدر یکی از تنها راه‌هایی است که ایرانی‌ها می‌توانند به وب‌سایت‌های مسدود شده در این کشور دسترسی داشته باشند. ایران تمام وب‌سایت‌های گوگل را از جمله جیمیل، ریدر و یوتیوب، در هفته پایانی ماه سپتامبر مسدود کرد و پس از اعتراضات بسیار آن را دوباره باز کرد. اما در ماه فوریه کاربران اینترنتی ایران باری دیگر مشکلاتی در باز کردن وب‌سایت‌های امن را گزارش کردند. اوایل این هفته مقامات دولتی، اکثر شبکه‌های مجازی خصوصی را ممنوع و گوگل را نیز دوباره مسدود کردند.
سووارد می‌گوید، بسیاری از RSS ریدرها [وسیله خواندن اخبار] از جمله گوگل ریدر به عنوان ابزار ضدسانسور برای مردمی که در رژیم‌های کنترل گرا زندگی می‌کنند مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون در واقع این سرورهای گوگل در آمریکا یا کشور دیگر است که با اینترنت بدون سانسور قرار دارند و دسترسی به آن اطلاعات را فراهم می‌آورند. بنابراین یک کاربر اینترنتی در ایران فقط کافی است به google.com/reader دسترسی داشته باشد تا بتواند سایت‌هایی را که مسدود هستند مشاهده کند.
این‌که ایران چطور بخش زیادی از وب را سانسور می‌کند و چه کسی مسئول این کار است خیلی مشخص نیست. بنا بر سازمان گزارشگران بدون مرز و برنامه رسانه‌های ایران در دانشگاه پنسیلوانیا، هیات‌های متعددی بر اینترنت ایران نظارت می‌کنند که برخی از آن‌ها در نهایت به سپاه پاسداران وابسته هستند.
بزرگترین شرکت اینترنتی ایران، شرکت ارتباط داده‌ای ایران، مستقیما توسط سپاه نظارت می‌شود. تمام شرکت‌های اینترنتی، چه خصوصی چه دولتی، باید از این شرکت پهنای باند بخرند که در نتیجه ISPها باید از فیلتر این شرکت عبور کنند و لیست‌های سیاه، کلمات کلیدی، لینک‌ها و آی‌پی آدرس‌های ممنوعه و محتویاتی که “وحدت ملی را برهم می‌زند” “بدبینی می‌آفریند” یا رهبران مذهبی را زیرسئوال می‌برند مسدود می‌شوند.
در راس این چرخه، شورای عالی نظارت بر فضای مجازی، سیاست‌های سایبری کشور را تعیین می‌کند و کمیته مسئول تشخیص محتویات نامناسب فهرست سایت‌هایی را که باید مسدود شوند تهیه می‌کند.
این هیات‌ها به مرور زمان بزرگتر و قدرتمندتر شده‌اند. یک سوم ایرانی‌ها برای عبور از فیلترینگ از فیلترشکن‌های مختلف استفاده می‌کنند و دولت ایران برای مقابله با این موضوع این هفته فیلترشکن‌ها را ممنوع کرد. همچنین شواهدی مبنی بر استفاده از یک تکنولوژی نظارتی همزمان، که از چین خریداری شده، در برخی از شبکه‌ها به چشم می‌خورد.
ایران مدت‌هاست که می‌خواهد اینترنت داخلی را جایگزین اینترنت جهانی کند و دسترسی به سایت‌های غربی را ناممکن سازد. گزارش ماه سپتامبر دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید، اینترنت داخلی مدت‌هاست که در ایران قابل دسترسی است.
بعید است که گوگل ریدر بتواند از سد این فیلترینگ بگذرد؛ حتی توسط زیرک‌ترین کاربران ایرانی.
منبع: واشنگتن پست – 15 مارس
