دعوا بر سر بازدید از اوین بالا گرفت

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» پاسخ صادق لاریجانی به احمدی‌نژاد

درگیری میان محمود احمدی‌نژاد با روسای دو قوه‌ی دیگر در جمهوری‌اسلامی، به لایه‌های پایین‌تر هم کشیده شده و حامیان رییس دولت دهم و اصول‌گرایان منتقد او، دیگر به طور روزانه یکدیگر را مورد حمله قرار می‌دهند.

در آخرین تحول از این دست، صادق لاریجانی، در یک سخنرانی و سپس با انتشار نامه‌ای، پاسخ نامه‌ی محمود احمدی‌نژاد خطاب به خود را داده است. رییس قوه قضاییه، ابتدا در جلسه مسوولان عالی قضایی، گفت که مخالف علنی شدن این نامه‌هاست: “به مصلحت نمی‌دانم که اینگونه نامه‌نگاری‌ها علنی باشد؛ جلسه سران قوا به منظور بررسی و حل و فصل همین مسائل است که در مواردی هم مطالب جدی در آن مطرح شده است و اشاره به حقوق اساسی ملت بهانه‌ای برای علنی شدن این مسائل نیست”. وی با اشاره به این‌که پاسخ‌اش به احمدی‌نژاد “برخلاف میل باطنی” اوست، درباره دلیل انتشار پاسخ خود گفته است: “اگر موارد مطرح‌شده در این نامه که برداشتی نادرست از وظایف روسای قوای سه‌گانه و حدود و ثغور وظایف است، پاسخ داده نشود ممکن است برخی ذهن‌ها گمان کنند که موارد مطرح شده منطبق با قانون است”.

 وی احمدی‌نژاد را فردی دانسته که “برداشت و فهم ناصحیح از قانون اساسی” دارد و درباره نامه‌ی وی نیز گفته: “تقریبا تمام آنچه را که در این نامه به قوه قضاییه نسبت داده شده، خلاف می‌دانم و اعلام می کنم این تصور که رئیس‌جمهور نظارت بر دیگر قوا را حق خود بداند تصور کاملا باطلی است”. لاریجانی درباره مخالفت خود با بازدید احمدی‌نژاد از اوین هم گفته است: “ما هیچگاه نگفته‌ایم که رئیس‌جمهور نمی‌تواند به زندان‌ها سر بزند بلکه پاسخ ما این بود که به دلیل وجود پاره‌ای اوهام و شبهات و شائبه‌ها که ممکن است در ذهن مردم پیش آید به مصلحت نیست که در حال حاضر این دیدار انجام شود و هرگاه قوه قضاییه مصلحت دانست هماهنگی‌های لازم برای این دیدار را انجام می‌دهد”.

 وی اما با اشاره به نامه‌ی اخیر احمدی‌نژاد از تصمیم جدیدی در قوه قضاییه نیز خبر داده است: “باتوجه به نامه اخیر و شرایط پیش آمده به هیچ وجه بدون هماهنگی اجازه بازدید از زندان اوین داده نخواهد شد”.

 وی همچنین در بخشی از نامه‌ی خود درباره وظایف احمدی‌نژاد تاکید کرده: “مسئولان اجرایی کشور به تمام معنا مسئول و موظف هستند که وضع مالی کشور و بازار را مدیریت و از اتخاذ سیاست‌هایی که موجب بروز مشکلات شود، پرهیز کنند”.

احمدی‌نژاد هفته گذشته اعلام کرده بود که قصد دارد از زندان اوین بازدید کند. این تصمیم ابتدا با مخالفت غیرعلنی قوه قضاییه روبه‌رو شد و آن‌ها خواستار هماهنگی در این زمینه شدند. پس از نامه‌نگاری با صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه مخالفت خود را با این دیدار اعلام کرد و احمدی‌نژاد در نامه‌ای انتقادی، صادق لاریجانی را به باد انتقاد گرفت و خود را برای بازدید از اوین، مصمم خواند.

وی در نامه‌ی خود، ضمن انتقاد از مسیری که قوه قضاییه در پیش گرفته، گفته بود که چندین بار به رییس قوه قضاییه درباره نحوه دادرسی‌ها تذکر داده و لاریجانی را به قطع بودجه قوه قضاییه تهدید کرد. و سرانجام نسبت به نقض قانون اساسی دراین قوه ابراز نگرانی کرده بود.

صادق لاریجانی، اما در نامه‌ی خود، احمدی‌نژاد را به “رفتارهای نامتعارف” و تلاش برای “دخالت بیجا و خارج از حدود قانونی” در امور قوه قضائیه متهم کرد و هشدار داد که جلوی بازدید بدون هماهنگی او از زندان اوین را خواهد گرفت و “قاطعانه از هرگونه حرکت تعدی گونه و دخالت نابجا” ممانعت خواهد کرد. رئیس قوه قضائیه نوشت: “از سخنان شما چنین استشمام می شود که قصد دارید ولو بدون هماهنگی و اجازه مسئولان ذیربط در قوه قضائیه به زندان ها و برخی دادگاه ها سرکشی کنید. به شما عرض می کنم که این، تعدی از حدود و اختیارات رئیس جمهور و دخالت در کار قوه قضائیه است و اینجانب حسب وظیفه ای که بر اساس قانون اساسی دارم و از جمله آن صیانت از استقلال قوه قضائیه و اداره مقتدرانه آن است، قاطعانه از هرگونه حرکت تعدی گونه و دخالت نابجا ممانعت خواهم کرد”.

لاریجانی در نامه‌ی خود با اشاره به کنایه‌های احمدی‌نژاد پیرامون برخورد قوه قضاییه با مفسدان اقتصادی، نوشت: “قوه قضائیه در سال های اخیر مبارزه بی امانی با مفاسد اقتصادی داشته که نمونه آن برخورد با فساد کلان اقتصادی اخیر است که واقعا اعتماد عمومی را جریحه دار ساخته بود. فعلا در باب نقش برخی مقامات و دستگاه های اجرایی در این فساد کلان سخنی نمی گویم و آن را به زمان دیگری وا می گذارم”.

وی همچنین با اشاره به انتقادهای اخیر احمدی‌نژاد از قوه قضاییه، دلیل سکوت خود را این‌گونه توضیح داد: “مدت مدیدی است که در مقابل حملات غیر منطقی و غیرقانونی و نسبت‌های خلاف واقع شما به قوه قضائیه و مسئولان آن سکوت اختیار کرده ام. مبنای این سکوت، رعایت مصالح نظام و تبعیت از فرامین مقام معظم رهبری در عدم تقابل مسئولان و خصوصا سران قواست”.

یک روز پس از نامه‌ی احمدی‌نژاد، مجلس نهم به ریاست علی لاریجانی، اعلام کرد که احمدی‌نژاد را برای طرح سوال به مجلس فراخواهد خواند. نمایندگان مجلس از پاسخ‌های چهار نماینده‌ی احمدی‌نژاد قانع نشده‌اند و احمدی‌نژاد یک ماه فرصت دارد تا با حضور در صحن علنی مجلس، به سوالات آن‌ها پاسخ دهد.

درگیری‌های اخیر میان احمدی‌نژاد و سران قوا با واکنش دیگر اصول‌گرایان روبه‌رو شده است. پاسخ صادق لاریجانی و مخالفت‌ها با دیدار احمدی‌نژاد از زندان اوین، باعث شده است که حامیان وی به این مساله واکنش نشان دهند. شبکه ایران – وب‌سایت وابسته به روزنامه ایران – در یادداشتی نوشته است که احمدی‌نژاد “تدارکاتچی نظام” نیست: “رئیس‌جمهور کنونی با پافشاری برای استفاده از همه ظرفیت‌های قانونی در همه بخش‌ها ازجمله انتخاب وزرای کابینه، جلوگیری از دخالت‌های دیگران در عزل و نصب‌ها، بسط عدالت و مهرورزی در سراسر کشور، حذف و اضافه‌های لازم در بدنه دولت و دستگاه‌های اجرایی و ده‌ها مورد دیگر نشان داده است که فرزند ملت تدارکاتچی نظام نبوده و به‌عنوان رئیس قوه مجریه حافظ قانون اساسی و پایبند به سوگندی است که در تحلیف، خود را ملزم به اجرای آن دانسته است”.

در همین حال ابراهیم فیاض – از حامیان محمود احمدی‌نژاد – گفته است که انتقاد از سیاست‌های احمدی‌نژاد در واقع “انتقاد از سیاست‌های رهبری” است: “کسانی که احمدی‌نژاد را مسئول مشکلات اقتصادی کشور معرفی می‌کنند، در واقع مدیریت رهبری را دارند زیر سوال می‌برند. چطور می‌شود آقا حواسش نباشد؟”

امیر محبیان، از اعضای شورای سردبیری روزنامه رسالت، در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد مواضع اخیر احمدی‌نژاد را “آغاز بازی بزرگ” دانسته و گفته است: “با این حرکت احمدی‌نژاد خواسته است یک بازی دو سر برد برای خود و دو سر باخت برای رییس قوه قضاییه را سامان دهد، زیرا اگر به او اجازه دهند که از اوین دیدار کند؛ چون اکثر زندانیان معمولا حق به جانب بوده و خود را بی‌گناه تلقی می‌کنند لذا در دیدار از بی‌گناهی خود یاد خواهند کرد و رییس‌جمهور همین نظرات را اگر به صحنه عمومی بکشاند ولو اساسا منطق حقوقی نداشته باشد ضربه‌یی به قوه قضاییه تلقی خواهد شد ضمن آنکه رییس‌جمهور به این وسیله حق نظارت و برتری خود را بر قوه قضاییه تثبیت کرده است. ولی اگر به او اجازه دیدار از زندان داده نشود که ظاهرا ممانعت‌های قانونی صریحی در این راستا وجود دارد در این حالت نیز این ذهنیت، البته نادرست، در اذهان به وجود خواهد آمد که در زندان‌ها چه می‌گذرد که حتی به رییس‌جمهور اجازه نمی‌دهند به آنجا سرکشی کند!!! لذا از لحاظ بازیگردانی سیاسی، کیش سختی به قوه قضاییه داده می‌شود که البته واقعا آن را ضربه به اعتماد مردم در این شرایط می‌دانم”.

سخنان محبیان در حالی بیان شده که روح‌الله حسینیان، از نمایندگان حامی احمدی‌نژاد، خواستار آن شده است که اصول‌گرایان از “عصبی کردن احمدی‌نژاد” خودداری کنند: “خود احمدی نژاد نیز نمی خواهد عاقبت نابخیر شود اما متاسفانه عده ای از نقطه ضعف احمدی نژاد که لجاجت و عصبانیت است سوء استفاده می کنند تا وی را به حالت عصبانت و لجاجت بیشتری کشانده و این به صلاح کشور نیست”.

در تحولی دیگر، آیت الله مکارم شیرازی، از مراجع تقلید نزدیک به اصول‌گرایان، ضمن انتقاد از نامه‌‌نگاری‌های اخیر، آن‌ها را حرام دانست و گفت: “اخیرا در سطح جراید نامه‌هایی رد و بدل می‌شود که تنش آفرین است، ‌بنده عرض می‌کنم در شرایطی زندگی می‌کنیم که ایجاد تنش در جامعه حرام است”. وی همچنین مسوولان را از پرداختن به مسائل “فرعی” باز داشته و خطاب به آنها گفته است: “نامه رد و بدل نفرمایید، به سراغ مشکلات اصلی مردم از جمله گرانی، ‌تورم، تحریم‌ها، تنگناهای اقتصادی و مشکلات اخلاقی بروید و برای حل آن‌ها اقدام کنید”.