با نزدیک شدن انتخابات، فعالیت های دولت در جهت محدود کردن نشریاتی که از دولت حمایت نمی کنند، بالا گرفته است. ضمن آنکه نشریات تازه ای نیز برای ایفای نقش در انتخابات و دادن پشتیبانی تبلیغاتی به دولت در راه هستند.
چند روز پس از انتشار اخباری در خصوص برکناری سرپرست خبرگزاری ایسنا در سایت های غیر رسمی دولت، شنبه سوم آذر این خبر تائیدو حمید رضا جمالیان با حکم رئیس جهاد دانشگاهی جانشین حمید حسن زاده شد. تغییری که نشان از نارضایی گردانندگان دولت نهم از عملکرد این خبرگزاری داشت.
همین اتفاق در مورد خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایرنا نیز در دو سال گذشته اتفاق افتاد و احمد خادم المله که در نخستین روزهای آغاز به کار دولت در سال 84 به دستور محمود احمدی نژاد ریاست ایرنا را بر عهده گرفته بود، کمتر از یک سال بعد از ریاست این خبرگزاری برکنار شد تا جای خود را به جلال فیاضی بدهد.
خبرگزاری ایلنا هم در کمتر از دو سال از روی کار آمدن دولت با سرنوشت روزنامه های اصلاح طلب مواجه و توقیف شد.
بازهم روزنامه های بیشتر
همزمان با تغییر چندین باره مدیر عامل خبرگزاری ایسنا برای جلب رضایت دولت، روزنامه جمهوری اسلامی هفته گذشته خبر داد: “دولت در نظر دارد امتیاز دو روزنامه سراسری را خارج از نوبت در جلسه هیئت نظارت بر مطبوعات به تصویب برساند”.
به نوشته این روزنامه “این دو روزنامه که با تغییر نام روزنامه های مورد نظر سال گذشته و تحت پوشش بعضی شرکت های دولتی در تلاش برای گرفتن امتیاز هستند، قرار است به روزنامه های حامی دولت در تبلیغات انتخاباتی بپیوندند”.
روزنامه جمهوری اسلامی در خبر خود با کنایه از استفاده دولت از روزنامه ایران برای تخریب دولت های پیشین که بنیانگذار آن روزنامه بوده اند، نوشت: “عجیب است که دولت ها از تجربه تلخ تاسیس روزنامه های دولتی که همواره به ابزاری در دست دولتهای بعدی برای کوبیدن خود آنها می شود عبرت نمی گیرند”.
یکی از این دو روزنامه، آن گونه که از اخبار دیگر بر می آید، هفته نامه “آتیه” وابسته به سازمان تامین اجتماعی است که دولت در نظر دارد آن را به روزنامه تبدیل و در آستانه انتخابات منتشر کند.
سایت خبری شریف نیوز که تحت نظر نزدیکان دولت فعالیت می کند، در خرداد ماه گذشته در این مورد اطلاعات دیگری نیز منتشر کرده و نوشته بود: “وحید جلیلی برادر سعید جلیلی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و از نزدیکان به احمدی‌نژاد، به عنوان سردبیر این روزنامه برگزیده شده است”.
سعید جلیلی اکنون به دبیری شورای عالی امنیت ملی منصوب شده و اگر خبر شریف نیوز درست باشد برادر وی نیز که تحصیل کرده دانشگاه امام صادق است، سردبیری روزنامه جدید حامیان دولت را بر عهده خواهد گرفت.
این اخبار در حالی منتشر می شود که روزنامه “ایران” با تغییر مدیر عامل، هیات مدیره و هیات تحریریه در ابتدای آغاز به کار دولت نهم به صورت”دربست” در خدمت دولت قرار گرفته و حتا 5 نوشته ای را که احمدی نژاد تاکنون در وبلاگ خود منتشر کرده، در صفحات اول و دوم خود منتشر کرده است. این روزنامه ویژه نامه 32 صفحه ای هم در تمجید از رئیس دولت با عنوان “شکوه منطق ایرانی” به صورت رایگان و با بیش از 16 عکس از محمود احمدی نژادمنتشر کرد.
این در حالیست که روزنامه های “کیهان”، “جام جم”، “جوان”، “رسالت”، “سیاست روز” و “قدس” هم ازروزنامه های اصلی حامی دولت هستند؛ در کنار آنان سایر روزنامه های جناح راست نیز به انتشار اخبار گسترده دولت و محمود احمدی نژاد می پردازند.
صدا و سیما؛ روابط عمومی دولت
صدا و سیما که از ابتدا تا پایان دوره هشت ساله ریاست جمهوری خاتمی تنها یک عکس ثبت نام در انتخابات سال 86 او را پخش می کرد، اکنون تنها در یک مورد اخیر براساس آخرین گزارش خود اعلام کرده که این رسانه ملی با “پخش بیش از 3265 دقیقه برنامه” سفر “رئیس جمهور و هیئت دولت را به استان اردبیل پوشش کامل” داده و ”بیش از 360 دقیقه خبر رادیویی و تلویزیونی از شبکه های سراسری” برای سفر اخیر احمدی نژاد به استان اردبیل پخش کرده است.
به گفته سعید ابوطالب، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم “در ماههای اخیر معاونت سیاسی صدا و سیما به گونه‌ای رفتار کرده که کاملا به روابط عمومی قوه مجریه تبدیل شده است”. نماینده تهران با انتقاد از تبدیل رادیو و تلویزیون به “روابط عمومی قوه مجریه” گفت: “دولت به عنوان قوه مجریه، روزنامه و خبرگزاری دارد که به خوبی از آنها استفاده می‌کند اما صدا و سیما وظیفه ایجاد جامعه چند صدایی دارد و باید هرگونه اظهارنظر نقد یا انتقاد در خصوص دولت را مطرح کند”.
روزنامه نگاران حامی دولت
خبرنگاران حامی دولت نیز سرنوشتی بهتر از روزنامه نگاران حامی اصلاحات دارند. سرآمد آنان محمد حسین صفار هرندی، سردبیر روزنامه کیهان از بدو تشکیل دولت به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب و آغاز به کار کرد. علیرضا ملکیان یکی دیگر از نویسندگان کیهان اکنون معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد را بر عهده دارد ومحمد جعفر بهداد، دیگر نویسنده روزنامه کیهان، به معاونت اطلاع رسانی ریاست جمهوری منصوب شده است. علی اکبرجوانفکر مشاور رسانه ای محمود احمدی نژاد نیز به گفته خود از نویسندگان روزنامه کیهان بوده است.
حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان، و کاظم انبارلوئی کمتر از ده روز قبل از سوی همفکرانشان در دولت به عنوان “منتقد منصف دولت” برگزیده شدند؛ اقدامی که صدای نزدیکانشان را نیز در آورد.
عباس سلیمی نمین سردبیر سابق کیهان هوائی یکی از آن نزدیکان بود که با انتقاد از همکاران رسانه ای احمدی نژاد، گفت: “نخستین گزینش از سوی یاران رسانه‌ای رئیس‌جمهور به عنوان منتقد دولت، روزنامه کیهان بود. جامعه مطبوعاتی روزنامه کیهان را به عنوان روزنامه منتقد دولت نمی‌شناسند بلکه به عنوان روزنامه حامی دولت می‌شناسند که گاهی انتقاداتی به عملکرد اطرافیان رئیس‌جمهور دارد اما منتقد رئیس‌جمهور نیست”.
وی همچنین گفت: “وقتی نخستین انتخاب روزنامه کیهان است این تلقی می‌شود که شاخص انتقاد در میان مشاوران مطبوعاتی رئیس‌جمهور چگونه است. این شاخص‌ها به هیچ وجه در جامعه مطبوعاتی قابل قبول نیست”.
او با اشاره به انتخاب “کاظم انبارلویی” سردبیر روزنامه رسالت به عنوان دومین منتقد برتر دولت نیز گفت: ”انتخاب این روزنامه به خاطر مقاله‌ای از آقای انبارلویی در خصوص وزارت نفت صورت گرفته و رئیس‌جمهور هم با اشاره به این موضوع گفته است: «از اطلاعات داده شده در این مقاله بسیار استفاده کردیم.» آیا این به معنی انتقاد از ریاست جمهوری بود؟”
او تاکید کرد که: “هیچ‌کس روزنامه رسالت را به عنوان منتقد رئیس‌جمهور نمی‌شناسد. چگونه مشاوران ریاست جمهوری روزنامه رسالت را به عنوان دومین روزنامه منتقد دولت اعلام کردند؟”
سرنوشت منتقدان
برکناری دو مدیر عامل خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی و ایرنا طی سال 84، تغییر و برکناری 3 مدیر خبرگزاری دانشجویان ایران [ایسنا]، تعطیلی خبرگزاری جوانان ایران(سینا)و راه اندازی خبرگزاری دیگری با همان وظایف و با نام “خبرگزاری برنا”، توقیف خبرگزاری ایلنا با شکایت دولت، غیر قانونی اعلام کردن سایر خبرگزاری ها، راه اندازی ده ها سایت از سوی مقام های دولتی و اعمال فیلترینگ گسترده و غیرقانونی اعلام کردن سایر سایت ها، پلمب سایت بازتاب نزدیک به محسن رضائی فرمانده اسبق سپاه بخشی از اشتهای دولت محمود احمدی نژاد برای یکدست سازی خبرگزاری ها و ممانعت از انتشار اخبار و گزارش های انتقادی است.
شمار روزنامه نگاران بازداشتی در دوره وی به ده ها تن رسیده. تعداد روزنامه نگاران احضار یا بازجوئی شده از یکصد گذشته و هم اکنون روزنامه نگارانی چون عمادالدین باقی، مریم حسین خواه، محمد صدیق کبودوند، اجلال قوامی، سعید متین پور، عدنان حسن پور، محمدعلی حیدری، قاسم سیدین زاده، ابوالفضل عابدینی، آکو کردنسب و یاسر گلی در بازداشت به سر می برند.
طی دو سال و نیم از عمر دولت نهم، به گفته معاون سیاسی -امنیتی دادستان کل کشور دستکم “42 نشریه لغو امتیاز و توقیف” شده است.
روزنامه های شرق، هم میهن در شمار این توقیف شده ها هستند و ده ها هفته نامه به ویژه در شهرستان ها از دیگر قربانیان اعمال سانسور سازماندهی شده به شمار می روند. آستانه تحمل به حدی کاهش یافته که حتا فصلنامه ها نیز توقیف می شوند. غیر از این اغلب روزنامه های خصوصی و منتقد دولت، تحت فشارهای مالی و اداری قرار دارند تا جائی که روزنامه هائی چون “آینده نو” و “کارگزاران” خود دست از انتشار کشیده اند.