پنجشنبه در تهران، اجلاسی درباره سوریه برگزار شد که 28 کشور به آن دعوت شده بودند اما وزیران خارجه هیچ یک از کشورهای سهیم در بحران سوریه به آن نیامدند و نماینده ای در حد سفیران شان در تهران را به اجلاس فرستادند. همچنین در این اجلاس برخی از کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی حضور داشتند که هیچ نقشی در حل بحران سوریه ندارند. کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل هم حاضر نشد که نماینده ای به تهران بفرستد. احمدی نژاد هم در این نشست برای سفرا و کارشناسان برخی کشورها سخنرانی ای کرد که طی آن حتی یکبار نام “سوریه” شنیده نشد و اجلاس هم بی هیچ نتیجه مشخصی پایان یافت.
بنا براین گزارش، بی اعتنایی کشورهای درگیر در مناقشه سوریه از جمله عربستان، قطر، ترکیه، روسیه، چین، اردن، لبنان و مصر، موجب تمسخر اجلاس مشورتی تهران در محافل خبری جهانی شد، از میان روزنامه های تهران هم تنها روزنامه کیهان در تیتر نخست خود دیپلماسی ایران را در قبال سوریه “تاثیر گذار” عنوان کرد.
خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا در زمان برپایی اجلاس نوشت که در نشست تهران وزیران خارجه، پاکستان، زیمبابوه و عراق حضور دارند و هفت کشور در سطح معاونان و دستیاران وزیران خارجه، دو کشور در سطح مدیران کل و پانزده کشور در سطح سفیر در این نشست شرکت کرده اند.
این خبرگزاری، اسامی کشورهای شرکت کننده در نشست را چنین اعلام کرد: “اندونزی، افغانستان، الجزایر، اردن، اکوادور، روسیه، چین، گرجستان، کوبا، عمان، هند، سودان، قزاقستان، تاجیکستان، بلاروس، موریتانی، نیکاراگوئه، سریلانکا، ارمنستان، بنین، قیرقیزستان، ترکمنستان و ونزوئلا”.
تلویزیون بی.بی.سی هم اعلام کرد که منابع خبری اش از ایران گفته اند که از حدود سی کشور، از جمله روسیه و چین، برای شرکت در نشست تهران در سطح وزیران خارجه دعوت به عمل آمده است. اما آنها سفریان مقیم خود در تهران را به نشست فرستاده اند. بی اعتناترین واکنش به نشستی که به سرعت سرهم بندی شد.
بنا بر این گزارش، محمود احمدی نژاد هم در این اجلاس شرکت کرده، اما در اقدامی عجیب در سخنان خود حتی یکبار هم به نام سوریه اشاره نکرده است.
در این باره سایت عصر ایران، وابسته به اصولگرایان، در گزارشی با عنوان “این حرکت احمدی نژاد یعنی چه؟!“، نوشت: “احمدی نژاد در نشست تهران، درباره معادن افغانستان، ثروت آمریکای لاتین و آفریقا، فلسفه خلقت بشر و این که برای زندگی در شرایط کنونی آفریده نشده است، انتقاد از حکومت عده قلیلی بر مراکز اصلی دنیا، وجود سه میلیارد فقیر در جهان، لزوم مدیریت مشارکتی برای اداره جهان، اشاره به این که در آمریکا همه مبادلات و مکالمات شنود می شود و مردم در فشارند، بدهی خارجی آمریکا، نارضایتی مردم اروپا، اوضاع نامناسب عراقی ها و… سخن گفت ولی حتی یک کلمه هم درباره موضوع جلسه حرف نزد!”.
این سایت افزود: “این «بی حرفی» احمدی نژاد در اجلاس دوستان سوریه در تهران در حالی است او قصد دارد چند روز بعد به دعوت ملک عبدالله، برای شرکت در اجلاس عربستان که با موضوع سوریه برگزار می شود، راهی مکه شود. حال سوال این است که اگر احمدی نژاد حرفی برای گفتن و طرحی درباره سوریه دارد، چرا آن را در اجلاس تهران مطرح نمی کند و اساساً چرا در این نشست، حتی یک کلمه هم درباره سوریه سخن نمی گوید ولی در همان حال، با قبول دعوت ملک عبدالله، وزن سیاسی اجلاس سعودی ها را بالاتر می برد. جالب اینجاست که احمدی نژاد در حالی به عنوان رئیس جمهور ایران، دعوت سعودی ها برای اجلاس سوریه را پذیرفته و راهی عربستان می شود که در اجلاس تهران، حتی سفیر عربستان هم شرکت نکرد!…به هر روی، این که کشوری مانند ایران - که یکی از طرف های بازی در سوریه است- اجلاسی با موضوع سوریه برگزار و نمایندگان 30 کشور و سازمان ملل را دور هم جمع کند ولی رئیس جمهور آن کشور، از همه چیز سخن بگوید ولی حتی در حد یک «واو» درباره موضوعی که به خاطرش هزینه کرده اند و اجلاس تشکیل داده اند نگوید، از جمله شگفتی هایی است که فقط در بساط احمدی نژاد پیدا می شود.این مساله، هر چند برای مردم عادی، مهم نیست، اما برای سیاستمداران و دیپلمات هایی که حتی از پلک زدن ها و نوع پوشش و ادبیات افراد هم معانی دیپلماتیک استخراج می کنند، «مساله نکته دار»ی است و این شائبه را تقویت می کند که در ایران، نسبت به مساله سوریه جمع بندی وجود ندارد”.
در این نشست همچنین، رئیس دفتر سازمان ملل در تهران، متن پیام بان کی مون را قرائت کرد که به شدت در آن به دولت سوریه حمله شده بود و همین امر نیز موجب ناخرسندی هیات ایرانی را فراهم کرد.
بان کی مون در پیام خود وضعیت سوریه را “وخیم‌تر” دانسته و نوشته بود: “کار ویژه کوفی‌عنان بسیار مهم بود که می‌توانست به یک دوره انتقالی موفق تبدیل شود. مجمع عمومی سازمان ملل در نشستی پیش از این براهمیت پیشرفت سریع برای انتقال سیاسی تأثیرگذار تأکید کرده بود وهمچنین کشورهای مختلف را به حمایت فعال در این زمینه تشویق نمود. همچنین دولت سوریه را تشویق کرد که به این فرآیند بپیوندد، اما دولت سوریه برای اجرای این طرح سرسختی نشان داد. طرف‌های درگیر باید مسئولیت‌پذیر باشند و هرگونه خشونت و کشتار غیرنظامیان را قطع کنند و شرایط انتقال قدررت را در نظر بگیرند”.
بر اساس این گزارش، علاوه بر “عصر ایران”، برخی از رسانه های داخلی منتقد احمدی نژاد نیز به نحوه برگزاری این اجلاس و سطح پایین بودن شرکت کنندگان و بی ارتباط بودن دعوت شدگان انتقاد کرده اند.
سایت فرارو در همین زمینه در یادداشتی به نام “تحرک قابل پرسش وزارت خارجه”، می نویسد: “ایران نتوانست اجلاسی قابل توجه در سطح سیاسی برگزار کند و حضور بخش قابل توجهی از نمایندگان کشورها در سطح سفیر چیزی نیست که برای ما یک دست‌آورد و موفقیت سیاسی ارزیابی شود. باید توجه داشت که تاثیرگذری چنین اجلاس‌هایی و اهمیت تصمیم‌های گرفته شده در آن قبل از هر چیز بسته به سطح سیاسی هیئت‌های شرکت کننده در آن است”.
روزنامه اعتماد هم نوشت: “حضور وزیران خارجه پاکستان و زیمبابوه از آنجایی که این کشور ها نقش محوری در بحران سوریه ندارند، چندان قابل توجه نیست.موضوع کاهش سطح نشست از وزیران خارجه به سفرا مورد توجه رسانه های خارجی نیز قرار گرفته است و خوب بود که پیش از این نشست مساله حضور وزیران خارجه قطعی می شد. این در حالی است که کشور هایی مانند ترکیه و عربستان که نقش کلیدی در بحران سوریه دارند در این نشست حاضر نبودند”.
بنابراین گزارش، سایت ها و روزنامه های محافظه کار در ایران از جمله “جوان آنلاین”؛”جهان نیوز”، “مشرق”، “رجانیوز” و… کوشیده اند که با وجود به تمسخر گرفته شدن این نشست در سطح رسانه های بین المللی، از پوشش خبری آن و یا اشاره به برگزاری اش خودداری کنند.
در این میان اما، روزنامه کیهان به شدت از این نشست حمایت کرده تا حدی که تیتر نخست شماره روز شنبه اش را با عنوان “ایران با دیپلماسی تاثیرگذار می تواند بحران سوریه را حل کند”، به آن اختصاص داده و نوشته است: “نشست مشورتی تهران درباره بحران سوریه که با حضور دیپلمات های بلندپایه از کشورهای منطقه و جهان از جمله روسیه، عراق و چین در تهران برگزار شد؛ بازتاب گسترده ای را به دنبال داشت.خبرگزاری های غربی میزبانی این نشست توسط تهران را نشانه دیپلماسی تاثیرگذار ایران در منطقه معرفی کرده و اذعان داشتند که ایران با پیشنهاد مذاکرات صلح آمیز میان طرفین درگیر در سوریه گام بزرگی برای فرونشاندن بحران در این کشور برداشته است. این اجلاس که باحضور دیپلمات های بلندپایه کشورهای منطقه و جهان صورت گرفت، نشان دهنده قدرت منطقه ای و بین المللی ایران است.
بنابراین گزارش، اجلاس مشورتی تهران که در پایان با انتشار بیانیه ای خواهان آتش بس طرفین پس از عید فطر شده، در حالی با بی اعتنایی شرکت های موثر در بحران سوریه همراه بوده که ایران همزمان با این نشست بر شدت درگیری های لفظی خود با ترکیه و قطر، و حتی روسیه افزوده است.
ایران، پیشتر از توسط رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح خود، ترکیه را تهدید کرده بود که ناآرامی سوریه گریبان این کشور ررا هم خواهد گرفت. اظهاراتی که در عدم حضور وزیرخارجه ترکیه در نشست پنجشنبه بی تاثیر نبود. روز گذشته هم کیهان، در سرمقاله خود ترکیه را “سرباز صفر و ستون پنجم” اسرائیل دانست تا شکاف ها را عمیق تر کند. روزنامه جمهوری اسلامی هم در سرمقاله خود به شدت به قطر تاخته و آن را قطعه کوچکی توصیف کرده که تا قرن گذشته حاکمش از تهران تعیین می شد.
همزمان، ایران با طرح شکایت از روسیه به دلیل عدم ارسال موشک های اس ۳۰۰ از سوی رروسیه در حال پیگیری حقوقی این موضوع درر دادگاه های بین المللی اسات اما آنطورر که نشریه روسی “کومرسانت” نوشته، مسکو ایران را در صورت شکایت حقوقی از عدم تحویل سامانه موشکی “اس۳۰۰” به ییامدهای سخت سیاسی و محرومیت از حمایت خود در برنامه اتمی این کشور تهدید کرده است.
با این حال و با وجود آنکه عربستان، اجلاس تهران را حتی در حد سفیر مورد اعتناء قرار نداده، محمود احمدی نژاد اعلام کرده است که در نشست هفته آتی مکه که درباره بحران سوریه در عربستان تشکیل می شود، به همراه یک هیات بلندپایه شرکت خواهد کرد. اقدامی که از هم اکنون خشم مخالفان داخلی او را بر انگیخته است.
