عقب نشینی سپاه از تنگه هرمز به تهران

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» لغو رزمایش، برگزاری همایش

در پی عقب نشینی مقامات نظامی جمهوری اسلامی از تهدید به بستن تنگه هرمز و لغو برگزاری رزمایش نظامی در خلیج فارس، سپاه پاسداران این بار و پس از برگزاری رزمایش هایی در منطقه کویر یزد و استان های مرکزی و جنوب شرقی کشور، به جای رزمایش نظامی در خلیج فارس تصمیم به برگزاری همایش درباره امنیت تنگه هرمز، آن هم در تهران گرفت.

 سرلشگر پاسدار رحیم صفوی مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی در این ارتباط اعلام کرد که این همایش با موضوع “خلیج فارس و تنگه هرمز” در سه محور فرصت ها و چالش های توسعه ای، فرصت ها و چالش های دفاعی و فرصت ها و چالش های امنیتی در روزهای 27 و 28 آذر در وزارت کشور برگزار می شود.

وی در یک نشست خبری که در مورد این همایش در تهران برگزار شد گفت: “منطقه خلیج فارس متشکل از هشت کشور ایران، کویت، عراق، عربستان، بحرین، قطر، امارات و عمان، به عنوان یک منطقه منحصربه فرد و از مناطق استراتژیک مهم جهان محسوب می شود.”

فرمانده سابق سپاه پاسداران در بخشی از اظهاراتش با اشاره به خرید سلاح توسط کشورهای جنوبی خلیج فارس، افزود: “کشورهای جنوبی خلیج فارس طی ده سال گذشته بیش از 100 میلیارد دلار قرارداد صرف خرید سلاح، انبار و ذخیره آن کرده‌اند که البته همگان می دانند که سلاح‌های خریداری شده برای آزادی قدس و مقابله با رژیم صهیونیستی نیست بلکه این پروژه طرحی آمریکایی و یا صهیونیستی است.”

او همچنین تاکید کرد که “متأسفانه تاکنون نتوانسته ایم در بخش شمالی منطقه خلیج فارس استفاده حداکثری را در راستای رقابت با دیگر کشورها ایجاد کنیم و البته این یکی از ضعف‌های کشور ما است که استراتژی بحری ندارد و توجه ما بیشتر متمایل به خشکی است.”

این همایش درحالی قرار است با حضور فرماندهان و کارشناسان مسایل نظامی جمهوری اسلامی در تهران برگزار شود که پس از افزایش حضور نظامی قوای بین المللی در خلیج فارس و همچنین آرایش دفاعی کشورهای جنوبی خلیج فارس، مقامات جمهوری اسلامی طی ماه های گذشته از حضور”مقتدرانه” در این منطقه خبرداده و در موارد بسیار زیادی کشورهای منطقه و قوای بین المللی را تهدید به بستن تنگه هرمز کرده بودند.

با این حال اما تنها حضور نظامی جمهوری اسلامی در خلیج فارس و تنگه هرمز به برگزاری رزمایش نیروی دریایی ارتش در دی ماه سال گذشته باز می گردد که طی آن سرلشکرعطااله صالحی دراظهاراتی نیروهای امریکایی مستقر در خلیج فارس را تهدید کرده بود.

عطا الله صالحی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی با اشاره به خروج ناو هواپیمابر آمریکاییUSS JOHN STENNIS  پس از مانور نیروی دریایی ارتش طی اظهاراتی تهدید آمیز اعلام کرده بود که “به آنها توصیه، هشدار و تذکر می‌دهیم که این ناو به منطقه سابق خود در خلیج فارس برنگردد چرا که ما عادت نداریم تذکر را تکرار کنیم و فقط یکبار تذکر می‌دهیم.”

با این حال اما پس از این هشدار ناوهای هواپیمابر امریکا و همچنین قوای نظامی بین المللی بارها از تنگه هرمز گذشته در خلیج فارس مستقر شدند که البته مقامات نظامی جمهوری اسلامی با یک درجه عقب نشینی آن را “امری عادی و معمولی” خواندند.

مانور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی از 3 دی ماه سال 1390 به مدت 10 روز در آبهای خلیج فارس با آزمایش و شلیک چندین موشک انجام شد. این مانور پس از آن برگزار شد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی در واکنش به احتمال تحریم نفتی، کشورهای اروپایی و امریکا را به بستن تنگه هرمز تهدید کردند.

 همزمان با برگزاری این مانور نظامی و سپس جدی تر شدن تحریم نفتی جمهوری اسلامی، سرتیپ پاسدارعلی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران اعلام کرده بود که “مانور بزرگ دریایی سپاه پاسداران تحت عنوان پیامبر اعظم 7 در محدوده خلیج فارس و تنگه هرمزبرگزار می‌شود و بنابر آنچه به ما ابلاغ شده این رزمایش در بهمن‌ماه به اجرا درخواهد آمد.”

اما پس از چند روز برخی رسانه های غربی از ارسال نامه هشدارآمیزی از سوی باراک اوباما رییس جمهور ایالات متحده به رهبر جمهوری اسلامی خبر دادند. به گزارش این رسانه ها اوباما در آن نامه “تنگه هرمز را خط قرمز ایالات متحده” خوانده و هشدار داده بود چنانچه جمهوری اسلامی از این خط عبور کند با واکنش قاطع امریکا مواجه خواهد شد.

پس از این هشدار مانور “پیامبر اعظم 7 نیروی دریایی سپاه” در خلیج فارس لغو شد. این مانور با 6 ماه تاخیر و به جای خلیج فارس و تنگه هرمز، در تیرماه سال جاری در درون خاک کشور و در منطقه کویر لوت برگزار شد.

همچنین مقامات مختلف نظامی جمهوری اسلامی پس از تصویب و اجرای تحریم های نفتی علیه جمهوری اسلامی نیز از استراتژی تهدید ابتدا سخن از تاکتیک “کنترل هوشمند تنگه هرمز” سخن گفته و در ادامه به طور کلی تهدیدات خود درباره بستن تنگه هرمز را پس گرفته و این موضوع را مشروط به اجازه رهبر جمهوری اسلامی کردند.

از جمله سرتیپ پاسدار احمد وحیدی وزیر دفاع جمهوری اسلامی 18 دی ماه سال گذشته تصریح کرد که “نگفتیم تنگه هرمز را می بندیم، بلکه مسئله این است که اگر کسی بخواهد امنیت خلیج فارس را به خطر بیندازد برای همه به خطر می افتد.”

 اما رییس ستاد کل نیروهای مسلح پس از اجرایی شدن تحریم های بین المللی و همچنین اجرای تحریم نفتی جمهوری اسلامی از سوی اتحادیه اروپا در تیرماه سال جاری که دوباره موجی از تهدید فرماندهان نظامی و نمایندگان مجلس را در پی داشت اعلام کرد که “ما طرح بستن تنگه هرمز را داریم، ولی این کار را نمی‌کنیم”.

اینک حسن فیروزآبادی با اشاره ضمنی به تبلیغات وسیع و برنامه ریزی شده چند ماه گذشته مبنی بر بستن تنگه هرمز، از رجزخوانی های فرماندهان به عنوان انجام وظیفه عادی نیروهای مسلح یاد کرده که باید برای هر کاری طرحی داشته باشند: “ولی ما این کار را نمی‌کنیم مگر اینکه منافع ما به خطر بیفتد، ملت شیعه به دلیل اینکه با عقلانیت عمل می‌کند راضی نمی‌شود که مجرای عبور انرژی چهل درصد جهان را دچار اختلال کند مگر اینکه منافع ما دچار اشکال جدی شود.”

او همچنین تاکید کرده: “فرمان یک عملیات از طریق سلسله مراتب بالاتر و پس از تصمیم شورای عالی امنیت ملی و تصویب رهبری و فرمان فرمانده کل قوا اجرا خواهد شد و سخنرانی ها، مصاحبه ها و هیچ کدام عامل تاثیرگذار در جریان عبور نفت از تنگه هرمز نخواهد بود.”