همزمان با انتقاد تند نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران از اکبر هاشمی رفسنجانی، دور تازه ای از فضاسازی رسانه ای با هدف برکناری رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از این سمت آغاز شده است.
در حالیکه علی سعیدی، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از هاشمی رفسنجانی به عنوان “مشکل عمده” برای برخورد با “سران فتنه” نام برده، هفته نامه 9 دی متعلق به حمید رسایی، نماینده حامی احمدی نژاد در مجلس از “قصد هاشمی برای کناره گیری از سمت ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام” خبر داده است.
به نوشته این هفته نامه، هاشمی حتی این تصمیم را با “مقامات عالی نظام” نیز در میان گذاشته است. مقامات عالی نظام عنوانی است که رسانه های رسمی در ایران به آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی اطلاق می کنند.
9 دی سپس به نقل از هاشمی رفسنجانی افزوده است که او “مهم ترین دلیل کناره گیری خود را خستگی از یک سو و عدم حضور دولت در جلسات مجمع از سوی دیگر عنوان کرده است.”
این هفته نامه در ادامه حتی نام جانشین احتمالی هاشمی در ریاست مجمع تشخیص مصلحت را نیز اعلام کرده و از محمود هاشمی شاهرودی، به عنوان رئیس جدید این شورا پس از استعفای هاشمی نام برده است.
هاشمی پیش از این در گفت و گویی که خردادماه سال گذشته با ماهنامه مدیریت ارتباطات داشت، از تمایلش برای “بازنشستگی” و “کناره گیری از مسئولیت های سیاسی” خبر داده بود.
او در عین حال گفته بود می ترسد این مسئله «عوارض بد سیاسی داشته باشد و به نوعی قهر تلقی شود.»
در صورتی که هاشمی رفسنجانی از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام کنار رود، این دومین مسئولیت مهم او در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی است که در چند ماه اخیر از هاشمی گرفته می شود.
او روز سه شنبه 17 اسفند 1389 نیز از ریاست مجلس خبرگان رهبری کناره گیری و محمدرضا مهدوی کنی جایگزین او شده بود. در آن هنگام نیز رسانه ها و چهره های حامی محمود احمدی نژاد و برخی روحانیون طرفدار آیت الله خامنه ای از ماه ها قبل فضاسازی گسترده ای را برای برکناری او از این سمت آغاز کرده بودند.
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مجمع تشخیص مصلحت نظام، بازوی مشورتی رهبر جمهوری اسلامی محسوب می شود که وظیفه حل اختلاف میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی را نیز بر عهده دارد.
غیبت احمدی نژاد و اعتراض اصولگرایان
ریاست هاشمی رفسنجانی بر این مجمع، همواره با اعتراضات جدی مسئولان دولت اصولگرا و هواداران احمدی نژاد روبرو بوده است.
آخرین باری که محمود احمدی‌نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام شرکت کرد، به اوایل سال 1388 برمی‌گردد. پس از آن، به ویژه بعد از انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم، محمود احمدی‌نژاد که به لحاظ جایگاه ریاست جمهوری یکی از اعضای حقوقی و ثابت مجمع تشخیص مصلحت نظام است، در تمام جلسات این مجمع غایب بود.
چند ماه که از غیبت احمدی‌نژاد در جلسات مجمع گذشت، یکی از سایت‌های حامی دولت از درخواست هاشمی رفسنجانی از احمدی‌نژاد برای شرکت در جلسات مجمع تشخیص به دلیل حساسیت جلسات و برای رعایت مصالح عمومی خبر داد و نوشت که رئیس جمهور نیز در پاسخ به این دعوت از برنامه‌ریزی خود برای شرکت مستمر در جلسات این مجمع از آینده نزدیک خبر داده است.
اما چندی بعد، محمود احمدی‌نژاد در یک گفت‌وگوی تلویزیونی که در تاریخ 10 آذر 1388 انجام شد، درباره دلایل غیبت خود در جلسات مجمع گفت: “نرفتن به مجمع تشخیص دلایل خاص خودش را دارد.”
البته برخی نزدیکان احمدی نژاد نیز تاکنون دلایلی برای شرکت نکردن احمدی‌نژاد در جلسات مجمع ارائه کرده اند؛ علی‌اکبر جوانفکر مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور یکی از این افراد است که ابتدا دلیل غیبت‌های احمدی‌نژاد در جلسات مجمع را “برنامه‌های فشرده‌ای که رئیس جمهور داشت ” ذکر کرد اما پس از گذشت چند روز علت این غیبت را حضور “افرادی که رودر‌روی نظام و رهبری ایستاده‌اند و با مواضع، اظهارات و رفتار خود، تنور توطئه‌های دشمن علیه اسلام، کشور و مردم را گرم می‌کنند” عنوان کرد و نشستن رئیس جمهور در کنار این افراد و هم‌سخنی با آنها را انتظار درستی ندانست.
غلامحسین الهام نیز علت نرفتن احمدی‌نژاد به جلسات مجمع را خوب اداره نکردن مجمع توسط هاشمی دانست و گفت: “اگر مجمع تشخیص در جایگاه عالی مصلحت نظام فراتر از نگرش‌های جریانی و حزبی اداره می‌شد، این اتفاقات پیش نمی‌آمد که مثلاً خیلی سطحی و خیابانی مسائلی راجع به اساس فتنه و تقلب در انتخابات در جلسات مجمع مطرح شود.”
او در این گفت‌وگو تأکید کرد: “احمدی‌نژاد بعد از جریان فتنه به جلسات مجمع نرفته است و قبل از آن را نمی‌توان گفت که نمی‌رفت. آقای احمدی‌نژاد نسبت به مسائل حاکمیتی مشکل نداشت؛ چراکه هم جلسات را می‌رفت، هم در جلسه‌ای که با پیشنهاد خبرگان در سال 86 یا 85 تشکیل شد و رئیس خبرگان و رئیس مجمع در آن حضور داشت شرکت کرد. ایشان بحث و باب ارتباط حکومتی و حاکمیتی را نبسته بود. در جلسات مجمع شرکت می‌کردند و حالا اگر در برخی جلسات نبودند، به دلیل حجم زیاد فعالیت‌هایش بود. ولی با سوءاستفاده از ظرفیت مجمع تشخیص علیه گفتمان اصولگرایی ناب که احمدی‌نژاد از دولت نهم عامل آن بود و به عنوان گفتمان امام نیز مطرح شد، عمل و با این گفتمان مخالفت و مشکل‌سازی شد. بحث آقای موسویان از دل مجمع بیرون آمد. چه بود مسئله؟ این جلوه‌ای از مشکلات بود.”
سید‌مجتبی ثمره‌هاشمی، دستیار ارشد رئیس دولت اما از علت شرکت نکردن احمدی‌نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار بی‌اطلاعی کرد و به خبرنگاران گفت: “این را از خود آقای رئیس‌جمهور بپرسید.”
اکنون مدت غیبت‌های احمدی‌نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام به دو سال رسیده و البته این مسئله انتقاداتی را حتی در میان اصولگرایان و حامیان او به دنبال داشته است.
حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان یکی از منتقدین این موضوع است که اعتقاد دارد: “اینگونه جلسات، نظیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و… با چارچوب قانونی و حضور قانونمند و تعریف شده اعضای آن شکل گرفته و کوتاهی اعضاء از شرکت در این جلسات و شوراها می‌تواند به پی‌گیری اهداف ضروری و تعریف شده آن آسیب برساند و باید توجه داشت شخصیت حقوقی اعضای این مجامع و شوراها، متعلق به شخص خودشان نیست. امانت مردم است که به آنان سپرده شده و صد البته، حفظ امانت ایجاب می‌کند که در چارچوب تعریف شده آن به کار گرفته شود.”
سیدمرتضی نبوی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به دلیل مهم و تأثیرگذار بودن سیاست‌های مصوب مجمع تشخیص بر برنامه‌های دولت، حضور رییس جمهور در این جلسات را بسیار ضروری می‌داند و معتقد است: “علاوه بر اینکه این مسئله یک مطالبه قانونی است و قاعدتاً سایر مردم این انتظار را دارند، مطالبه رهبری نیز هست.”
اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام که شامل اعضای حقیقی و حقوقی است، هر پنج سال یکبار توسط رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می شوند.
تاکید هاشمی بر مواضع خود
تمام این مسائل در شرایطی اتفاق می افتد که هاشمی رفسنجانی در هفته های اخیر با اتخاذ مواضعی، خشم چهره های جریان حاکم و حامیان رهبر جمهوری اسلامی را برانگیخته است.
پیام تسلیت او به میرحسین موسوی، رهبر جنبش سبز به مناسبت درگذشت پدرش و تعابیری که او در آن نامه در وصف موسوی به کار برده بود اصلی ترین علت افزایش انتقادات به هاشمی بوده است.
او در پیام خود از میرحسین موسوی به عنوان فردی “برومند و خدوم” نام برده و افزوده بود که خانواده میرحسین موسوی “خدمات شایسته‌ای به اسلام و انقلاب و میهن اسلامی‌مان کردند و افتخار تقدیم چندین شهید در راه اسلام، انقلاب و میهن را در کارنامه خود دارند.”
علی سعیدی نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه نیز روز جمعه در پاسخ به کسانی که معتقدند “هاشمی آب به آسیاب مخالفان می‌ریزد” گفت که “هنوز شاهدیم آقای هاشمی در پیامی که به راس فتنه یعنی آقای موسوی دادند، تعابیر خدمتگزار و غیره را به کار بردند.”
با وجود این هاشمی رفسنجانی دو روز قبل و در موضعی جدید، بار دیگر از نامه جنجالی خود به آیت الله خامنه ای در روزهای پیش از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری دفاع کرد.
او در گفت و گویی با سایت شخصیش اظهار کرد که “مضامین نامه 88 روشن است.”
به گفته هاشمی، “خود رهبری بعد از خواندن نامه و پس از انتشار به خود من فرمودند درباره مطالب نامه ملاحظه‌ای ندارند و فقط دو نکته وجود دارد. اول اینکه اگر با من مشورت می‌کردید، می‌گفتم باید بعد از انتخابات منتشر شود که من جواب دادم چند ساعت قبل نامه را خدمت شما فرستادم برای مشورت که جوابی نرسید.”
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به نقل از رهبر جمهوری اسلامی افزوده است: آقای حجازی نامه شما (هاشمی) را موقعی به من داد که مشغول خواندن متن آن در کامپیوتر بودم. نکته دوم اینکه آقای احمدی‌نژاد در آن مناظره شخص شما را متهم نکرده است که جواب دادم هدف اصلی من بودم و فضای مناظره به گونه‌ای بود که جامعه همین را فهمیدند و “عکس‌العمل‌ها که از پیش سازمان‌دهی شده بود، لحظاتی بعد از مناظره شروع به اجرا شد و هنوز هم ادامه دارد که این دلیل روشنی است.” به علاوه در مراسم مرقد به ایشان گفتم اگر خودتان جبران کنید، من اعتراض نمی‌کنم که نکردند.
عملکرد و مواضع هاشمی رفسنجانی در دو سال گذشته مورد اعتراض شدید حامیان آیت الله خامنه ای و طرفداران محمود احمدی نژاد بوده است. سخنان او در آخرین مراسمی که به عنوان امام جمعه تهران قرائت کرد و نیز تاکید مکرر بر مواضع اش در این مدت باعث شده طرفداران رهبر جمهوری اسلامی او را مصداق عنوان “خواص بی بصیرت” بدانند که آیت الله خامنه ای در توصیف مسئولان حکومت که حاضر به مقابله با جنبش اعتراضی پس از انتخابات نشده اند به کار برده است.
