در قسمت های گذشته ضمن بررسی طیف های سیاسی معطوف به انتخابات، برخی کاندیداهای منتسب به اصول گرایان ـ– فارغ از اینکه این انتساب تا چه حد نمایاست – از قبیل آقایان سعید جلیلی، کامران باقری لنکرانی، محمد باقر قالیباف، محسن رضایی، اسفندیار رحیم مشائی، ناطق نوری، حداد عادل و غلامحسین الهام و همچنین دو نفر از کاندیداهای اصلاح طلب، آقایان عارف و نجفی را بررسی کردم. در عین حال گفته بودم که هدف این صفحه، بررسی شیوه ها و تاکتیک های کمپین های انتخاباتی هم هست. هفته گذشته یک نرم افزار خیلی خوب برای مدیریت کمپین های انتخاباتی به نام Campaign Cloud را توضیح دادم. این هفته به سراغ معرفی یک شیوه تبلیغات سیاسی و انتخاباتی به نام “تبلیغات در به در” می روم و توضیح می دهم که بر اساس بررسی هایی که تا امروز در مورد برخی کاندیداها کرده ام، کدام یک از آنها می توانند از تبلیغات در به در که یکی از موثرترین روش های افزایش رای یک کاندیداست استفاده کنند.
“تبلیغات در به در” که معادل انگلیسی آن “Door To Door Advertising” یا “Get Out The Vote” است یک روش تبلیغاتی است برای سازماندهی نیروهای داوطلب یک کاندیدا و فرستادن آن ها با یک پیام مشخص به در خانه های مردم (البته روش های دیگر مانند تلفن یا نامه هم وجود دارد که به دلیل عدم کاربرد آنها در ایران، فعلن به آنها نمی پردازم). در این نوع تبلیغات سیاسی، شما داوطلبان طرفدار خودتان را به سراغ رای دهندگان می فرستید تا از آنها بخواهید به کاندیدای شما رای بدهند. اما خب، اهمیت این کار همین جا معلوم می شود. داوطلبان طرفدار شما به کجا باید بروند؟ یا بهتر بگویم طرفداران شما کجا هستند؟ (در اینجا توضیحات اضافه ای در مورد تبلیغات در به در بر اساس تجربه کمپین اوباما نوشته ام).
کتاب خیلی خوبی وجود دارد به نام Get Out The Vote از Allen S. Gerber و Donald P. Green که بر اساس تحقیقات آنها در دانشگاه یل نوشته شده است. در این کتاب به این دو سئوال پاسخ داده می شود که
1- کجا برویم تبلیغ کنیم و چه کارهایی برای هر منطقه از رای انجام دهیم.
2- بر اساس هزینه ای که می کنیم، چه مقدار رای را هدف گذاری کرده ایم.
به عبارت بهتر، شما بر اساس مقایسه نتایج و آمار حاصل از رای های گذشته، می توانید یک نسبتی از طرفداران خودتان در منطقه رای مورد نظر بدست آورید و داوطلبان کاندیدای مورد نظرتان را به این مناطق بفرستید.
بگذارید مثالی بزنم، منطقه ۱۰ تهران را با منطقه ۶ مقایسه کنید. منطقه 10 (که از سه طرف به نواب، آزادی و خیابان قزوین منتهی می شود و شامل محله های مهمی مانند هاشمی و خیابان معروف دامپزشکی است) به صورت سنتی بیشتر به محافظه کاران رای می دهد و نتایج حاصل از انتخابات گذشته تا سال ۸۸ این موضوع را نشان می داد. منطقه 6 (که در محدوده چمران، مدرس، همت و انقلاب شامل یوسف آباد، دانشگاه تهران، امیرآباد و… می شود) اما به صورت سنتی طرفدار اصلاح طلبان است. حالا اگر شما در کمپین یک کاندیدای اصلاح طلب فعالیت می کنید، به منظور افزایش نرخ مشارکت طرفداران خودتان، افراد داوطلب در ستاد را هیچ وقت به منطقه ۱۰ نمی‌برید. چون در تبلیغات در به در، هدف اصلی تغییر نظر و رای دهندگان به کاندیدای رقیب نیست و شما با فرستادن اعضای ستاد خود به منطقه ۱۰ فقط پول و زمان از دست می دهید. هدف اصلی در تبلیغات در به در این است که رای دهنده طرفدار شما یا کسی که خودش نمی داند اما از لحاظ طبقه سیاسی به شما نزدیک تر است، در روز انتخابات حتماً به پای صندوق های رای برود و به کاندیدای مورد نظرتان رای بدهد. اینجا را بخوانید در مورد تجربه فوق العاده طرفداران فرانسوا اولاند در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه که بر اساس همین تبلیغات در به در بدست آمد. طرفداران اولاند به سراغ حاشیه نشین ها رفتند که به صورت سنتی باید از سوسیالیست ها طرفداری می کردند، اما میزان مشارکت در آنها پایین بود. کمپین اولاند دو سئوال عمده را با این حاشیه نشین ها مطرح کرد:
1- چرا رای دادن مهم است
2- چرا رای آنها، حتی یکی رای، هم اهمیت دارد و می تواند به پیروزی کسی منجر شود که بیشتر به نفع آنهاست.
در انتخابات ریاست جمهوری امسال در آمریکا، هم کمپین رامنی و هم اوباما با ماشین تبلیغاتی خود از تبلیغات در به در استفاده زیادی کردند. این مقاله را در مورد نقش کمپین رامنی و تبلیغات در به در توسط ستاد او حتمن بخوانید.
از آنجایی که آمار و ارقام انتخاباتی در ایران به خصوص پس از سال ۸۸ چندان قابل استناد نیست، نمی توانم با دقت بگویم که تا چه حد کمپین های انتخاباتی هر یک از کاندیداها می توانند از آنها برای برنامه ریزی تبلیغات در به در استفاده کنند. اما با دسترسی به آمار انتخابات مختلف و یک سری تست های آماری، حتمن می توان تحلیل نسبتن درستی از تمایل رای دهندگان به گروه های سیاسی بدست آورد. به عنوان مثال آنچه که من در مقایسه میان منطقه ۱۰ و ۶ در تهران انجام دادم، حاصل بررسی انتخابات ریاست جمهوری ۸۴، شوراهای ۸۵ و مجلس ۸۶ بود.
نکته مهم دیگر در تبلیغات در به در، پیامی است که داوطلبان طرفدار شما باید به رای دهندگان برسانند. این پیام باید در منطقه مورد نظر اعتبار داشته باشد و در راستای پیام کلی یک کمپین انتخاباتی قرار گیرد. کمپین اوباما در انتخابات سال ۲۰۱۲ در ایالتی مانند اوهایو، طرح نجات صنایع خودروسازی را برجسته می‌کرد که توسط اوباما انجام شده بود. چون در این ایالت از هر ۸ شغل، ۱ شغل مستقیم به صنایع خودروسازی ربط پیدا می‌کرد. اما این پیام به عنوان مثال در فلوریدا کاربرد نداشت. در ایران هم شما نمی‌توانید همان پیامی را که برای اقناع رای دهندگان در تبلیغات در به در در منطقه ۱ تهران استفاده می‌کنید، در منطقه ۱۴ هم مورد استفاده قرار دهید. یا پیام شما در کردستان حتمن با اصفهان تفاوت دارد.
بر اساس قابلیت ارائه پیام و همچنین توانایی بسیج نیروی انسانی داوطلب برای تبلیغات در به در، کاندیداهای زیر مطرح هستند.
- قالیباف، اطلاعات کاملی از شهر تهران بر اساس تجربه شورایاری ها دارد. تا آنجایی که من اطلاع دارم، بانک اطلاعاتی شهرداری از نسبت جمعیتی و حتی رهبران افکار در محله های تهران خیلی کامل است. برای تهران او می تواند از این مزیت رقابتی خیلی خوب استفاده کند. در مورد کل کشور اما نمی دانم تا چه حد اطلاعات نمایایی توسط ستاد قالیباف قابل دسترسی و از همه مهمتر قابل تحلیل و بررسی است. نکته مهم دیگر، تولید پیام است که در انتخابات امسال که بحث اصلی کارآمدی است، قالیباف با تجربه مدیریت شهری، توان تولید پیام اقناع کننده را داراست. او می تواند از تجربه مدیریت شهری برای القای این کارآمدی خوب استفاده کند. هرچند تجربه مدیریت شهری قالیباف در مواردی مانند آلودگی هوا، آسیب پذیر است و رقبای او می توانند از این نقطه ضعف استفاده کنند.
- کاندیدای دولت حتمن می تواند از امکانات دولت برای بررسی حوزه هدف در تبلیغات در به در استفاده کند. به صورت سنتی، دولت، روستاها و مناطق حاشیه ای را طرفدار خود می داند. این امر هرچند برای احمدی نژاد شاید تا حدی درست باشد، اما در تبلیغات سیاسی این امر غیرقابل اثبات است که رای یک کاندیدای هرچند محبوب قابل انتقال باشد. هرچند آنچه که دولت در سال ۸۸ با توزیع سیب زمینی رایگان انجام داد، برای خودش یک نوعی تبلیغات در به در بود. مشکل دیگر دولت بحث ناکارآمدی دولتی است که به صورت مشخصی در انتخابات امسال نمود دارد. بر این اساس، کاندیدای دولت در تبلیغات در به در در شهرهای بزرگ و صنعتی هیچ مزیت رقابتی ندارد، اما در شهرهای کوچک و روستاها با توجه به طرح سهام عدالت، می تواند موفق باشد.
- در سایر کاندیداها من توان استفاده از این تبلیغات را در هیچ کدام نمی بینم. شاید در مقیاسی محدود ستاد محسن رضایی بتواند این کار را انجام دهد و البته توانایی ستادی متوسطی هم دارد که این امر از فعالیت ستادهای شهرستانی وی مشخص است. ضمن اینکه بحث های فدرالیستی محسن رضایی (که من فکر می کنم به دلیل اینکه صرفن انتخاباتی است برای تمامیت ارضی کشور هم خطرناک است)، می تواند در این پیام کمپین او در تبلیغات در به در مورد استفاده قرار گیرد. با اینحال در کلیت، من فکر نکنم ستاد محسن رضایی، واجد هوشمندی و قابلیت دسترسی به اطلاعات، همانند ستادهای کاندیدای طرفدار احمدی نژاد یا قالیباف، باشد. ضمن آنکه همین که محسن رضایی یک کاندیدای شکست خورده در انتخابات گذشته است، اثرپذیری پیام او را کم می کند.
طی هفته های گذشته، ضمن بررسی کاندیداها، خبرهای مهم مربوط به انتخابات در هفته را هم به صورت تیتروار بررسی کردم. این روند طی هفته های آینده ادامه پیدا می کند.
آیت الله خامنه ای: با تاکید بر انتخابات آزاد مردم را مایوس نکنید
رهبری عالی نظام ضمن تاکید بر آزاد بودن انتخابات در ایران تاکید کرد که با با تکرار واژه هایی مانند “انتخابات آزاد” این تلقی ایجاد نشود که در ایران انتخابات به صورت آزادانه برگزار نمی شود و مردم مایوس شوند.
کنگره بی کنگره؛ دور و بر خاتمی نگردین
به اصلاح طلبانی که به دنبال برگزاری کنگره اصلاح طلبان جهت بررسی امکان حضور آزادانه در انتخابات ریاست جمهوری بوده اند گفته شده که نباید “دور و بر خاتمی بگردند”. پیش از این شروطی دیگری مانند برائت از موسوی و کروبی، پذیرش صحت انتخابات ۸۸ و همچنین عدم حضور نمایندگان جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، برای برگزاری کنگره اصلاح طلبان تعیین شده بود. اصلاح طلبان این شروط را نپذیرفته اند.
جنتی طرح انتخابات آزاد را به یک گردن کلفت نسبت داد
رئیس شورای نگهبان گفت که انتخابات آزاد کلیدواژه فتنه است و یک گردن کلفت آن را مطرح می کند. منظور جنتی از این گردن کلفت، هاشمی رفسنجانی است. در راستای صحبت های رهبری عالی نظام در نقد طرح بحث انتخابات آزاد فقط نگاهی به تیتر مطالب زیر – همه از خبرگزاری فارس - جالب است:
امام جمعه قم: “انتخابات آزاد” رمز ایجاد آشوب است
نماینده ولی فقیه در مازندران: انتخابات آزاد را مطرح می کنند تا حضور مردم را کمرنگ کنند
امام جمعه سمنان: فتنه دور دار می آید، مراقب انتخابات آزاد باشید
امام جمعه دماوند: بیان واژه “انتخابات آزاد”، نشان تضاد با ولایت فقیه است
عضو مجلس خبرگان: می ترسند صلاحیتشان رد شود، از انتخابات آزاد می گویند
هاشمی ترسی از بی آبرویی ندارد
سایت هاشمی رفسنجانی در حاشیه دیدار جمعی از فرهنگیان با او طی مطلبی نوشت: “قطار عمر سیاسی آیت‌الله توقف و خستگی ندارد. ترس از آبرو دادن ندارد. شکست و پیروزی هم ندارد. قطار عمر سیاسی آیت‌الله معیار دارد. معیاری به نام مصلحت. باید دید مصلحت نظام در انتخابات ۹۲ چیست؟” این مطلب یک روز پس از صحبت های آیت الله خامنه ای در مورد انتخابات آزاد منتشر شد.
صادق لاریجانی: می خواهی کاندیدا تعیین کنی؟ خواب دیدی خیر باشه
رئیس قوه قضاییه هشدار داد اگر گروه های سیاسی به دنبال استفاده “از راه های غیرمعمول و غیرمعقول” در انتخابات و گرفتن تایید صلاحیت باشند، با آنها برخورد می شود. گفته می شود مخاطب این سخنان، محمود احمدی نژاد است که گفته صلاحیت مشایی باید حتمن تایید شود.
سهام عدالت، هر سهم ۳ میلیون تومان
محمود احمدی نژاد به دنبال تهیه سازوکار فروش سهام عدالت توسط خانوارها به مبلغ هر سهم ۳ میلیون تومان است. ۵ میلیونی خانوار در مناطق روستایی و شهرهای کوچک دارای سهام عدالت هستند.
حداد را قال گذاشتند
غلامعلی حداد عادل گفته که از توافق ولایتی با قالیباف برای انتخابات ریاست جمهوری آینده بی خبر است. مطابق این توافق، ولایتی کاندیدای ریاست جمهوری می شود و قالیباف را به عنوان معاون اول خودش انتخاب می کند. پیش از این گفته شده بود که حدادعادل هم قرار است رئیس جمهور منتخب این جمع سه نفره باشد.
چران می آید، چمران نمی آید
در مورد کاندیداتوری رئیس شورای شهر تهران برای انتخابات سال ۹۲، خبرهای ضد و نقیضی به گوش می رسد. درحالیکه هفته گذشته فاطمه آلیا از آمادگی مهدی چمران برای کاندیداتوری خبر داده بود، خود آقای چمران این موضوع را تکذیب کرد. هرچند این جنس تکذیب چمران، مانند تکذیب های کاندیداتوری احمدی نژاد در سال ۸۴ است.