پرستو سپهری
با تهدید آشکار وزیر ارشاد، ماجرای گلشیفته فراهانی وارد مرحله تازه ای شد. سردار صفارهرندی اعلام کرد که این هنرپیشه جوان ایرانی را “زیر پا” خواهد گذاشت.
گلشیفته فراهانی بازیگر جوانی که یکی از ستاره های نسل نو سینمای ایران است، وقتی با تهدید وزارت ارشاد و نیروهای امنیتی روبرو شد که نخستین اخبار مربوط به ایفای نقش او در یک فیلم هالیوودی به کارگردانی رایدلی اسکات در ایران منتشر شد.
قسمتهائی از فیلم “مجموعه دروغ ها” که در شبکه اینترنتی منتشر شد، گلشیفته فراهانی را در نقش دختری افغان نشان می داد که باحجاب مورد نظر حکومت ایران درکنار لئوناردو دو کاپریو، فوق ستاره سینمای جهان، دیده می شد.
به نوشته سایت فارسی بی بی سی “این فیلم کوتاه در ایران انعکاس گسترده ای داشت” و در پی آن گلشفیته فراهانی به حراست وزارت ارشاد احضار شد.
به گفته ژاله صفا منتقد قدیمی سینما: “وظیفه بازجوئی از هنرمندان سینما از زمانی که عزت اله ضرغامی معاونت سینمائی وزیر ارشاد بود، بعهده حراست ارشاد گذاشته شد.“
اما بعد ازانتخاب محمدخاتمی بعنوان ریاست جمهوری و انتصاب عطاء الله مهاجرانی به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نقش فرهنگی این وزارت برجسته تر و این وظیفه از حراست گرفته شد و دخالت در زندگی هنرمندان به کمترین میزان رسید.
بر کشیدن محمود احمدی نژاد، سیاست امنیتی را به وزارت ارشاد برگرداند وانجام آن به سردار صفار هرندی، سردبیر کیهان سپرده شد.
جمشید کمالی، کارشناس سینمای ایران که ماجرای گلشیفته فراهانی را دنبال کرده است، در این مورد می گوید: “طبق معمول حمله از طریق کیهان کلید زده شد. این روزنامه که به دلیل شغل اصلی گردانندگانش همه مسائل را بلافاصله امنیتی می کند، ضمن مقاله ای که گفته می شود نویسنده آن پیام فضلی تژاد، منتقد سابق و همکار فعلی سازمان های امنیتی است، گلشیفته فراهانی را “گ.ف” نامید و تحت عنوان “یک بازیگر زن در دام مافیای هالیوود” چنین نوشت: ”بازیگر مذکور در فیلم یاد شده با حفظ حجاب، نقش یک زن افغانی را بازی کرده بود! و ادعا می کرد شئونات اسلامی را رعایت می کند.“
چند روز بعد بازیگر جوان، ابتدا به اداره حراست وزارت ارشاد دعوت شد. ماجرا به نقل از یک شاهد عینی چنین است: او را روی یک صندلی رو به دیوار نشاندند و در پوشش کلمات محترمانه خواستار شدند علیه فیلم آمریکائی مصاحبه کند و تعهد بدهد که دیگر در فیلم هالیوودی بازی نمی کند. گلشیفته نپذیرفت و جلسه به پایان رسید. چند روز بعد او را به زیر زمین اداره اماکن احضارکردند. سرهنگ صدیقی که به نام “مهدوی” از روشنفکران و هنرمندان باز جوئی می کند، گلشیفته را تهدید کرد که در صورت ندادن تعهد فیلم هائی را که از فساد او دارند پخش می کند. بازیگر جوان که دارای همسر است، بشدت با این اتهامات برخوردکرد و حاضر به دادن تعهد نشد.این احضار ها مکرر شد و گلشیفته فراهانی درمکان های متعدد مورد بازجوئی قرار گرفت و حتی در بازجوئی های آخر به او دشنام های رکیک دادند. گلشیفته فراهانی که درتمام طول باز جوئی می گریست، سخت ترسیده و آشفته حال از محل بازجوئی خارج شد. او در راه خانه از هوش رفت و او را به بیمارستان رساندند. یک هفته بعد حراست ارشاد گلشیفته را احضار و به او اعلام کرد که دیگر اجازه نخواهد داشت درهیچ فیلمی بازی کند. این ضربه نهائی به زن جوانی بود که حرفه وعشقش بازیگری است. گلشیفته هم درپاسخ گفت چاره ای ندارد که کشور را ترک کند.
کمی بعد وزارت ارشاد از ارگان های مربوطه خواست تا گلشیفته را ممنوع الخروج کنند.
این خبر بلافاصله در روز منتشر و روز بعد هم ایسنا آن را تائید کرد.به دنبال انعکاس وسیع این خبر در داخل و خارج کشور، وزارت ارشاد مجبور به عقب نشینی شد. گلشیفته فراهانی همراه همسرش ابتدا به یک جشنواره ایرانی در سوئد رفت و سپس برای مراسم افتتاحیه فیلم به آمریکا پروازکرد.
اما روزنامه کیهان درواکنش به این رویداد نوشت: “مافیای مذکور که پیش از این ادعا می کرد سفر «گ- ف» به خارج با ممانعت مواجه شده، بهانه این سفر را اکران فیلم آمریکایی «مجموعه دروغ ها» با بازی مشترک این بازیگر ایرانی و دی کاپریو بازیگر آمریکایی در نیویورک عنوان کرده بود. اما پس از انجام سفر بازیگر مذکور، مافیای سینمایی مرتبط با طرف آمریکایی نامبرده را وادار کرد با چهره ای مکشفه و لباس نامناسب در مقابل دوربین عکاسان قرار گیرد و بلافاصله تصاویر آن روی سایت ها منتشر شود. زمینه چینی برای ایفای نقش هنرمندان و نویسندگان و روشنفکران ایرانی در پروژه های شبیخون فرهنگی به بهانه شهرت، شیوه ای است که از چند سال پیش در دستور کار محافل غربی قرار گرفته و به عنوان مثال از این طریق سعی می شود قبح بدحجابی و بی حجابی شکسته شود.“
گلشیفته فراهانی که با لباسی ساده در مراسم افتتاح فیلم حاضر شده بود، به زبان انگلیسی پرسش های خبرنگاران را پاسخ گفت. او گفت که رایدلی اسکات بعد از دیدن بازی او در فیلم “بوتیک” برای ایفای نقش دعوتش کرده است و بعد از اولین مذاکره، پیشنهادات اورابرای تغییراتی در نقش پذیرفته تا گلشیفته بتواند به ایران برگردد. او همچنین گفت که قصد ماندن در آمریکا را دارد.
در اینجا بود که حسین صفارهرندی، در یک برنامه تلویزیونی در برابر این تصمیم واکنش نشان داد. به نوشته بی بی سی: “محمدحسین صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت محمود احمدی نژاد در برنامه ای تلویزیونی درباره حضور بازیگران ایرانی در هالیوود گفته است که “اگر کسی قانون را زیر پا بگذارد، او نیز زیر پا گذاشته خواهد شد.“
جمشید کمالی، منتقد فیلم درتهران در این مورد به خبرنگار روز می گوید: “با ازدیاد فشار های مختلف روی بازیگران، به وِیژه زنان، انها چاره ای جز این ندارند که استعداد خود را در کشورهای صاحب فیلم از جمله آمریکا نشان بدهند. تلاش ها پنهان و اشکار هم برای جلوگیری از ادامه موجی است که با بازی گلشیفته فراهانی ومیترا حجار در فیلم های آمریکائی در حال شکل گرفتن است.“