سامناک آقایی
عفو بین الملل دیروز با انتشار اعلامیه ای نسبت به وضعیت 9 تن از فعالان آذری که روز دهم سپتامبر جاری در جریان یک مراسم افطار در تهران دستگیر شدند، ابراز نگرانی کرد. عفو بین الملل می گوید این 9 نفر که هم اکنون در بند 209 زندان اوین بسر می برند، در معرض شکنجه و رفتار خشونت آمیز قرار دارند.
از سوی دیگر در تبریز خانواده های هشت دانشجوی دستگیر شده، که دو ماه از بازداشت آنان می گذرد، ضمن اظهار بی اطلاعی از وضعیت فرزندان خود می گویند نه تنها در طول این دو ماه نتوانسته اند با فرزندان خود ملاقاتی داشته باشند، بلکه حتی از مکان نگهداری آنان نیز بی اطلاعند.
علیرضا صرافی روزنامه نگار و فعال فرهنگی، اکبر آزاد، حسن راشدی مدرس زبان ترکی، سعید محمدی موغانلی شاعر و روزنامه نگار، حسن رحیمی بیات، فعال حقوق بشر، حسین حیدری دانشجوی ارشد جامعه‌شناسی، عباس نعیمی، فعال فرهنگی و عضو NGO اورین، مهدی نعیمی، شاعر و استاد زبان ترکی در دانشگاهها وصیاد محمدیان فعال در زبان ترکی، 9 فعالی آذری هستند که عفو بین الملل در اعلامیه روز گذشته خود نسبت به وضعیت آنان در زندان اوین ابراز نگرانی کرده است.
عفو بین الملل در اعلامیه خود می نویسد: این افراد در زندان انفرادی سرویس اطلاعات در بند ۲۰۹ زندان اوین تهران محبوس می‌باشند و در معرض خطر شکنجه و رفتار نامناسب قرار دارند. چنین به نظر می‌آید مسئولین خواسته‌اند تا از هرفعالیتی که احتمالا منجر به اعتراض به روز شروع مدارس (۱ مهر مصادف با ۲۳ سپتامبر) شود جلوگیری کنند. عفو بین‌الملل معتقد است که احتمالا آنها به خاطر عقیده‌شان زندانی شده‌اند وزندانی شدن آنها به جهت بیان خواسته‌ی صلح‌آمیرشان که از حق آزاد ی و بیان خواسته‌های جمیعشان هست ناشی گردیده است.
در ادامه اعلامیه عفو بین الملل به نحوه دستگیری این افراد اشاره شده و آمده است: در غروب ۱۰ سپتامبر نیروهای لباس شخصی که باور می‌شود نیروهای اطلاعات باشند حداقل ۱۸ آذربایجانی راکه برای مراسم افطار دور هم جمع شده بودند بازداشت کردند. آنها در خانه آقای صیاد محمدیان فعال آذربایجانی که از بازداشت‌شدگان است دستگیر شدند بدون اینکه حکم حبسی در ضمن جلب صادر شده باشد. بازداشت‌شدگان از فعالان برجسته جامعه فعالان آذربایجانی ایران هستند که شامل نویسندگان، روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر می‌باشند.
در بخش دیگری از اعلامیه عفو بین الملل آمده: خانواده این نه نفر هیچ‌گونه اطلاعی راجع به آنها ندارند. در ۱۵ سپتامبر کارمند دادگاه تهران به وجیهه فکور همسر علیرضا صرافی (یکی از زندانیان) گفته است که ۹ نفر بازداشتی در بند ۲۰۹ اوین به صورت انفرادی زندانی می‌باشند و بازپرسی از آنها چند هفته به طول خواهد کشید. وجیهه فکور (صرافی) با رادیو فردا که یک شبکه خارج از ایران است درباره دستگیرشدگان گفتگویی انجام داده است. او گفته مامورین به زور وارد خانه شدند لپ تاپ، وسایل شخصی، دست‌نوشته‌های علیرضا صرافی و تمامی کتابهای ترکی آذربایجانی خانه، سی‌دی‌ها و تمامی کارتهای شناسایی خانوادگی شامل پاسپورت ا را با خود بردند. یک نفر از آنها برگه‌ای به این مضمون همراه داشت که “برای مقابله با افراد پان تورکیست و قومگرا اجازه ورود با زور برای آنها صادر شده است و می‌توانند موانع فیزیکی این کار از پیش بردارند” اما برای عفو بین‌الملل این مجوزها قانونی نیست.
در پایان این اعلامیه می خوانیم: در سالهای گذشته روز اول مهر (روز بازگشایی مدارس) توسط فعالان آذربایجانی تحریم می‌شد تا نشان دهنده تضییع حقوق کودکان آذربایجانی جهت آموزش به زبان مادری خویش باشد. چنین برداشت می‌شود که مسئولین امر این فعالین را جهت جلوگیری از طرح بایکوت مدارس در یک مهر بازداشت کرده باشند.
روز گذشته علاوه بر ابراز نگرانی عفو بین الملل از وضعیت این 9 فعال هویت طلب آذری، خانواده ها و چند گروه دانشجوئی در آذربایجان نیز نسبت به سرنوشت 8 فعال دانشجوئی که حدود دو ماه پیش دستگیر شده اند، ابراز نگرانی کردند.
بنا به گزارشات منتشر شده در این خصوص، شش دانشجوی دانشگاه تبریز، یک دانشجوی آذری دانشگاه اصفهان، و یک فعال دانشجوئی دیگر آذری، از دو ماه پیش دستگیر شده اند و در یکی از زندان های تبریز بسر می برند. با این حال خانواده های این هشت تن بارها گفته اند که هنوز نمی دانند که فرزندانشان در کدام زندان تبریز و تحت نظر کدام نهاد حکومتی قرار دارند. این خانواده های همچنین عنوان کرده اند که مسئولان امنیتی و قضائی در خصوص وضعیت فرزندان شان، مکان و حتی علت دستگیری شان هیچ اطلاعی به آنان نمی دهند.
سجاد رادمهر، آیدین خواجه ای، فراز ذهتاب، منصور امینیان، مقصود عهدی، امیر مردانی، مجید ماکوئی زاد و داریوش حاتمی، هشت فعال دانشجوی آذری هستند که تاکنون مورد حمایت بسیاری از گروه های دانشجوئی و نهادها و سازمان های حقوق بشری و مدنی قرار گرفته اند.