کردهای ایران، برخلاف برادران شان در سوریه که روز به روز به پیروزی‌های بیشتری دست می یابند، روز به روز بیشتر متحمل سرکوب‌های حکومت تهران می شوند.
“ما تنها کردهایی هستیم که نتوانستیم این پیروزی ها را جشن بگیریم.” با وجود آنکه برادران کرد سوری روز به روز پیروزی های بیشتری علیه داعش به دست می آورند، ولی امر حسام، از اعضای حزب کومله، تأسف می خورد.
او نیز به مانند ۱۰ میلیون کرد دیگر، ملیت ایرانی دارد. او می گوید: “تظاهراتی که به نشانه حمایت از کردهای سوریه در ماه نوامبر در سنندج برگزار کردیم، منجر به یک سری دستگیری و بازداشت شد که اکنون نمی توان بار دیگر این ریسک را تحمل کرد.”
نبردی که از ۲۰ سال پیش تاکنون ادامه دارد
امر که به کردستان عراق پناهنده شده، یکی از اعضای کومله است؛ حزب مخالف کرد ایران که از سال ۱۹۸۴ در آنسوی مرز مستقر شده تا از سرکوب های حکومت تهران بگریزد. کردهای ایرانی که همچنین در منطقه ای مرزی میان عراق و ترکیه پراکنده اند، ۱۳ درصد از جمعیت کل ایران را تشکیل می دهند و از سال های ۱۹۲۰ برای احقاق حقوق سیاسی و فرهنگی خود درحال مبارزه هستند.
در آن زمان، مبارزات آنها به شدت خشونت آمیز بود و در سال ۱۹۴۶ به تأسیس اولین دولت کرد مستقل منجر شد: جمهوری مهاباد. این تجربه تنها یک سال به طول انجامید. سرکوب ها، که به ویژه در سال های ۱۹۸۰ بسیار شدت داشت، درحال حاضر نیز با اعدام سالانه بسیاری از مخالفان کرد همراه است.
چنددستگی در اپوزیسیون
اکنون تنها سه حزب اپوزیسیون باقی مانده: “حزب دموکرات کردستان ایران”، حزب کومله، و حزب پژاک [حزب حیات آزاد کردستان] که همگی به کردستان عراق پناهنده شده اند و سخت می توان تأثیر واقعی آنها را در مناطق کردنشین ایران برآورد کرد. دلشاد، سرگرد کرد، می گوید: “چند دستگی بسیاری در اپوزیسیون کرد ایران وجود دارد. حکومت تهران همواره تلاش کرده تا هیچ رهبر برجسته ای ظهور نیابد.”
درحقیقت، رهبران اصلی، ازجمله عبدالرحمان قاسملو، رهبر تاریخی حزب دموکرات کردستان ایران، همگی کشته شده‌اند. او در سال ۱۹۸۸ پشت میز مذاکره در وین ترور شد. امروز پیشروی‌های ناچیز در به رسمیت شناخته شدن حقوق کردهای ایران با دستاوردهای بین المللی اقلیت های کرد در دیگر کشورهای منطقه به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.
فراموش شده ازسوی جامعه بین المللی
محمد قادری، از حزب دموکرات کردستان ایران، می گوید: “ما تنها کردهایی هستیم که ازسوی جامعه بین المللی فراموش شده ایم. مصیبت های ما در آنجا خلاصه می شود که می بینیم غرب، کردهای عراق و ایران امروز دشمن مشترکی به نام داعش دارند. ما درحال مبارزه علیه افراط گرایی مذهبی هستیم؛ چه در موصل، چه در تهران.”
حمایت ایران از کردهای عراقی باعث شده تا حضور مخالفان ایرانی در خاک ایران به شدت حساس شود. کردهای ایران، برخلاف دیگر کردها، نمی توانند از موضع‌گیری‌هایشان علیه داعش برای پیشروی نهضت شان استفاده کنند. امر از حزب کومله می گوید: “ما تلاش کردیم با اعزام پیکارجویان کومله به جبهه کرکوک دراین نبردها مشارکت کنیم. ولی دولت کرد عراق ما را از این کار منع کرد که این خود نشانه گسترش نفوذ حکومت تهران برآنهاست.”
این وضعیت تا بدانجا پیش رفته که مسعود برزانی، رییس جمهور کرد، در ماه دسامبر مجبور شد از محمد جعفری، که گفته می شود یکی از قاتلان قاسملو است، به طور رسمی استقبال کند. این اقدام توهین بزرگی به جامعه کرد ایران بود.
علی رغم وجود چنین فضای زیانباری، برخی از مخالفان پژاک یک ویترین سیاسی ایجاد کرده اند: کودار. وظیفه این نهاد، مذاکره با حکومت تهران است. ولی این تلاش هنوز به اجماع آراء نرسیده. امر می گوید: “تا زمانی که ایران در چنین موضع قدرتی باشد، هرگونه تلاشی برای مذاکره بیهوده خواهد بود.”
منبع: لا کروا، ۲۵ ژوئن ۲۰۱۵
