کوروش سلیمی
سرانجام بعد از یک سال فعالیت وزارت رفاه دولت احمدی نژاد برای پنهان داشتن آمار ایرانیانی که زیر خط فقر زندگی می کنند، بخش فقرزدائی وزارت رفاه اعلام کرد نزدیک به هشت میلیون نفر از ایرانی ها در زیر خط فقر مطلق زندگی می کنند.
زمستان سال گذشته وزارت رفاه در آخرین آمار خود تاکید کرده بود درآمد زیر 400 هزار تومان برای خانواردهای ساکن شهر تهران، به منزله زیر خط فقر محسوب می شود، اما چند ماه بعد وزیر رفاه و تامین اجتماعی در همایشی و در حضور خبرنگاران به صراحت مدعی شد در ایران خط فقر خشن وجود ندارد. او بر این اساس خواست با تغییر معیار جهانی خط فقر، جمهوری اسلامی معیاری به عنوان خط بقا در نظر گیرد. این گفته ها مهم ترین تاثیری که گذاشت بر تخصیص اعتبارات بودو همان جا بود که معلوم شد 300 میلیارد تومان پیش بینی شده برای حمایت از زنان بی سرپرست، معلولان، بهبود تغذیه کودکان زیر شش سال و مادران باردار بیرون از دایره خط فقر و محاسبه آن است.
در این میان بنا به گزارش خبرگزاری دولتی ایران معاون اجتماعی بهزیستی از دو برابر شدن ارزش سهام عدالت برای مددجویان خبر داد که در صورت تصویب، به 400هزار زن سرپرست خانوار واگذار خواهد شد. این تلاش ها برای پنهان داشتن چهره فقر در کشور در حالی است که تا پیش از این تعداد افراد فقیر جامعه زیر چهار میلیون نفر برآورد شده بود.
مدیرکل دفتر فقرزدایی وزارت رفاه و تامین اجتماعی درباره میزان خط فقر گفت: خط فقر شدید همان خط فقر گرسنگی است که افراد توانایی تامین هزینه سیر کردن خود را ندارند که در ایران یک درصد افراد جامعه زیر خط فقر شدید قرار دارند و تعداد آنها 700 هزار نفر است.
وی گفت: تعداد افرادی که علاوه بر رفع گرسنگی قادر به تامین هزینه مسکن، پوشاک و آموزش خود نیز نیستند و در واقع زیر خط فقر مطلق زندگی می کنند، هفت میلیون و 800 هزار نفر معادل 1⁄11 درصد جمعیت کشور هستند.
وی ادعا کرد که این تعداد نسبت به سال 84 کاهش یافته اما فاش نکرد که بر اساس کدام آمار و تحقیقات به چنین نتیجه ای رسیده است.
عبدالله عمادی درباره هدفمند کردن یارانه کالاهای اساسی گفت: 288 میلیارد تومان از اعتبارات به سمت اقشار آسیب پذیر جامعه سوق داده شد که بر این اساس 9 میلیون بن 32 هزار تومانی بین اقشار کم درآمد توزیع شد.
با همه این آمارسازی ها و پنهان کاری ها، سازمان های جهانی از روش های تازه ای برای کشف میزان فقر در شهرها بهره می گیرند. از آن جمله است گزارش های دیداری از نوانخانه های شهری که متعلق به کارتن خواب هاست. همچنین گزارش های آماری از پناهندگان در کشورهای همسایه. گفتنی است که ایران، بعد از عراق جنگ زده، تنها کشور صاحب نفت است که در کشورهای همسایه خود پناهندگان اقتصادی دارد. هم اکنون در ترکیه بعد از عراق جنگ زده، ایران بزرگ ترین تعداد طالبان پناهندگی را در اردوگاه های سازمان ملل دارد.
مهاجرت زنان جوان جویای کار به شیخ نشین های جنوبی خلیج فارس، حرکت کارگران فصلی به کشورهای همسایه و کاهش ارزش پول ملی، نشانه های دیگر گسترش فقر در جامعه است که در دو سال اخیر همراه با نگرانی هائی درباره آینده، باعث شده مهاجرت از کشور شدت بگیرد. اصرار دولت بر دادن سهام کارخانجات دولتی به مددجویان و به این ترتیب خارج کردن آن ها از خط فقر، که بیشتر یک شگرد آماری به حساب می آید از دید ناظران اقتصادی هیچ تاثیری در تغییر سرنوشت فقیران ندارد.
در همین ارتباط است که معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز از دو برابر شدن ارزش سهام مددجویان تحت پوشش بهزیستی خبر می دهد و می گوید: سازمان خصوصی سازی به صورت شفاهی دو برابر شدن ارزش سهام مددجویان را تایید کرده است، یعنی در صورت تصویب، ارزش سهام هر یک از آنها که معادل 500هزار تومان است، یک میلیون تومان می شود.
مهدی سیدمحمدی، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز با تاکید بر این مطلب که 916 هزار نفر از مددجویان تحت پوشش، سهام عدالت را دریافت کرده اند گفت: ارزش هر سهم در سری اول توزیع آن به ازای هر نفر 500هزار تومان تا سقف 5⁄2 میلیون تومان برای یک خانواده پنج نفره تعیین شد که بنا به گفته سازمان خصوصی سازی احتمال دو برابر شدن ارزش هر سهم وجود دارد.
این ادعا در حالی مطرح می شودکه یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی از 100میلیارد تومان کسری اعتبارات سازمان بهزیستی و تامین اعتبار از صندوق ذخیره ارزی خبر داده است. به گفته محمد عباسپور سازمان بهزیستی برای پرداخت مستمری 2 الی 3 ماه مددجویان تحت پوشش با مشکل و کمبود اعتبار مواجه است به همین دلیل در کمیسیون اجتماعی مصوب شده که این کسری بودجه از اعتبارات صندوق ذخیره ارزی پرداخت شود.