خامنه‌ای روی کاندیدای خاصی نظر ندارد

نویسنده
حسین محمدی

» تلاش بیت رهبر برای نشان‌دادن "بی‌طرفی"

در حالی که در هفته‎‌های گذشته در میان فعالان سیاسی و مطبوعاتی، بحث امکان حمایت پنهان آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، از سعید جلیلی مطرح شده بود، بیت رهبری، بیت وی و رسانه‌های اصول‎‌گرا تلاش دارند تا او را در انتخابات بی‌طرف معرفی کنند.

سایت آیت‌الله خامنه‌ای پس از انتشار برخی خبرها در این زمینه، اقدام به انتشار سخنان قدیمی از آیت‌الله خامنه‌ای کرده است که در آن گفته: “رهبری، یک رأی بیشتر ندارد. بنده‌ی حقیر مثل بقیه‌ی مردم، یک رأی دارم؛ این رأی هم تا وقتی که در صندوق انداخته نشود، هیچ کس از آن مطّلع نخواهد بود. حالا ممکن است آن کسانی که صندوق دست آنها است، بعد باز کنند، خط این حقیر را بشناسند، بفهمند بنده به چه کسی رأی دادم؛ اما تا قبل از رأی دادن، کسی مطّلع نخواهد شد. اینجور نیست که کسی بیاید نسبت بدهد که رهبری نظرش به فلان است، به بهمان نیست. اگر چنین نسبتی داده شد، این نسبت درست نیست”.

دلیل انتشار این متن از سوی سایت رهبر جمهوری اسلامی چنین ذکر شده است: “یکی از شایعاتی که می‌تواند در فضای انتخابات تأثیرگذار باشد، شایعه‌ی حمایت رهبری از نامزدی خاص و یا اطلاع از رأی رهبر انقلاب اسلامی در انتخابات است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای چندین‌بار در ایام انتخابات‌ها این مسائل را تکذیب و نظر خود را صریحاً بیان کرده‌اند”.

بحث حمایت از یک کاندیدای خاص توسط رهبر جمهوری‌اسلامی، مدت‌هاست که در فضای سیاسی مطرح است. این بحث نخستین بار در سال 84 مطرح شد. آن زمان فعالان سیاسی گفته بودند که پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات، نتیجه حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از وی است. مهدی کروبی، همان زمان در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای، نوشته بود که فرزند وی، سیدمجتبی خامنه‌ای، در ستادهای انتخاباتی برخی کاندیداها فعالیت می‌کند.

این اتفاق در سال 88 هم تکرار شد و برخی از سخنان و موضع‌گیری‌های رهبر جمهوری اسلامی به نفع احمدی‌نژاد تفسیر شد. در سال‌های بعد بسیاری از نیروهای اصول‌گرا و اعضای سپاه پاسداران گفتند که دلیل حمایت آن‌ها از احمدی‌نژاد، پشتیبانی آیت‌الله خامنه‌ای از وی بوده است.

اما محمدرضا باهنر در این زمینه گفته است: “پس از اینکه او [جلیلی] ثبت نام کرد بعضی ها عبارتی به ذهنشان رسید که شاید جلیلی منتخب نظام و مسئولان است اما رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزیشان تکلیف همه را مشخص کردند و اعلام کردند که ایشان هم یک رای بیشتر ندارد و تا زمانی که آن را در صندوقهای رای نیندازند هیچ کس متوجه آن نخواهد شد. بنده خبر دارم که دستوراللعملی برای سپاه و بسیج از سوی رهبر معظم انقلاب فرستاده شده که این دو نهاد را از فعالیت سازمانی برای یک کاندیدای خاص منع کرده اند همچنین متاسفانه صدا و سیما مذاکره کوتاه آقای جلیلی و خانم اشتون را در ترکیه به صورت سنگین پوشش داد که این هم یکی از موضوعاتی بود که سوتفاهماتی به وجود آورد… برای اینکه تکلیف همه مشخص شود دفتر رهبر معظم انقلاب اعلام کردند که حتی تا زمان ثبت نام آقای جلیلی خبر نداشته اند که وی می خواهد در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا بشود”.

این نکته‌ای است که به نقل از علی لاریجانی، مورد تایید قرار گرفته است. حبیب‌الله برومند، از اعضای فراکسیون اصول‌گرایان، در این زمینه گفته است: “اعضای فراکسیون از آقای لاریجانی پرسیدند که شما با عنوان فردی که به مقام معظم رهبری دسترسی دارید آیا می‌دانید که ایشان به کاندیدای خاصی متمایل هستند یا خیر؟ چون کاندیداها در حال حاضر اعلام می‌کنند که با نظر رهبری وارد صحنه شدند. در این رابطه آقای لاریجانی گفت که خود از رهبری در این رابطه سوال کردند که ایشان فرمودند نه تنها از کسی حمایت نمی‌کنند بلکه کسی را نیز منع نمی‌کنند و حتی در پیش خود فعلا به کسی تمایل ندارند. هر کسی در این ارتباط حرفی بزند می‌خواهد از رهبری خرج کند که پسندیده نیست”.

علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل آیت‌الله خامنه‌ای نیز سخنان مشابهی بر زبان رانده است. وی گفته که آیت‌الله خامنه‌ای “اعلام کردند که از فرد خاصی حمایت نمی ‌کنند”.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که برخی از نیروهای اصول‌گرا معتقدند که رهبر جمهوری‌اسلامی به دلیل جایگاه خود در نظام سیاسی، نمی‌تواند صریحا سخنان خود را بر زبان بیاورد و به همین دلیل، وظیفه اصول‌گرایان این است که نیت اصلی سخنان آیت‌الله خامنه‌ای را کشف کنند.

گرچه خود آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه گفته بود: “مبادا کسی تصور کند که رهبری یک نظری دارد که برخلاف آنچه که به عنوان نظر رسمی مطرح می‌شود، در خفا به بعضی از خواص و خلّصین، آن نظر را منتقل می‌کند که اجرا کنند؛ مطلقاً چنین چیزی نیست… نظرات و مواضع رهبری همینی است که صریحاً اعلام می‌شود”.

برای مثال محمدتقی مصباح‌یزدی، زمانی در این‌باره چنین گفته بود: “فهمیدن نظرات مقام رهبری معظم انقلاب کار ساده‌ای نیست و باید از طریق قراین و سخنان از اصل نظراتشان مطلع شد”.

حسین شریعتمداری نماینده ولیّ فقیه و مدیر مسئول روزنامه کیهان، در سرمقاله ای به وزارت امور خارجه ایران تذکر داده بود که اظهارات علنی رهبر جمهوری اسلامی در مورد “گفت و گوی رو در رو با آمریکا”، با آنچه در “ژرفای قلب” وی می گذرد متفاوت است.

به نظر می‌رسد که برخی از گروه‌های اصول‌گرا تمایل دارند به هر نحو ممکن ثابت کنند که آیت‌الله خامنه‌ای، از کاندیدای آن‌ها حمایت می‌کند. ماجرایی که باید دید در آینده به وقوع می‌پیوندد یا خیر.