بخشی از آموزش‌های درس آمادگی دفاعی که نیاز به حضور دانش‌آموزان در محیط های نظامی دارد، از این پس توسط سپاه و با مسئولیت سپاه در اردوگاه‌ها و مراکز آموزش نظامی مناسب که “مکان‌های هدف راهیان نور” هستند، برگزار خواهد شد.
تا پیش از این مسئولیت این اردوها با سازمان بسیج دانش آموزی بوده که یکی از سازمان های زیر نظر بسیج به شمار می آید. این در حالی است که خود بسیج نیز از نهادهای زیر نظر سپاه محسوب می شود.
با توافقی که اخیرا میان وزارت آموزش و پرورش و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح صورت گرفته، هیئت وزیران “آیین‌نامه چگونگی اجرای برنامه درسی و محتوای دروس نظری و عملی آمادگی دفاعی (اردوهای راهیان نور)” را تصویب کرد.
در ماده 7 این آیین‌نامه آمده است: “آن بخش از آموزش‌های عملی که بنا به تشخیص وزارت آموزش و پرورش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قابلیت اجرا در محیط های آموزشی مدارس را دارند، با مسئولیت وزارت آموزش و پرورش در همان محیط اجرا می‌شوند {اما} بخشی که نیاز به حضور دانش‌آموزان در محیط های نظامی دارد، توسط سپاه و با مسئولیت سپاه در اردوگاه‌ها و مراکز آموزش نظامی مناسب (مکان‌های هدف راهیان نور) برگزار خواهد شد.”
در این آیین نامه، مسئولیت امور اجرایی آموزش‌های عملی و تأمین امنیت و سلامت دانش‌آموزان، مربیان و سرپرستان آنها در مسیر رفت و برگشت، اردوگاه‌ها و مراکز آموزشی در مدتی که در اختیار سپاه قرار می‌گیرند، بر عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار داده شده است.
همچنین تصریح شده که تمام اردوهایی که از طرف مدرسه طراحی و به مورد اجرا گذارده می‌شود صرفاً بر اساس رضایت ولی دانش‌آموزان صورت گرفته و با اعلام رضایت ولی، دانش‌آموز می‌تواند در اردوها شرکت کند.
بحث مربوط به تلفات اردوهای دانش آموزی موسوم به راهیان نور که به اعزام دانش آموزان به مناطق جنگی اختصاص دارد، در ماه های گذشته جنجال ساز بوده است.
اعتراض ها به اردوهای راهیان نور پس از آن بالا گرفت که به تازگی ۲۶ دختر دانش آموز از بروجن در استان چهارمحال و بختیاری که با اتوبوس عازم بازدید از مناطق جنگی ایران بودند بر اثر سانحه رانندگی کشته و ۱۸ نفر مجروح شدند.
سوانح رانندگی در اردوی راهیان تاکنون نزدیک به صد کشته برجای گذاشته که عمده قربانیان دانش آموز و دانشجو بوده اند. منتقدان با اشاره به حوادث مرگباری که در ماه ها و سال های اخیر برای این کاروان ها در مسیرهای داخلی به وقوع پیوسته است، می گویند این سفرهای ایدئولوژیک جان شهروندان را به خطر می اندازد.
برخی گزارش ها حاکی از آن است که شرکت در اردوهای راهیان نور برای دانش آموزان الزامی است و در صورت غیبت دانش آموزان در این اردوها، ۱۰ نمره از درس آمادگی دفاعی آنها کسر خواهد شد هرچند مسئولان بسیج و آموزش و پرورش این گزارش ها را رد می کنند.
در شش ساله اخیر دست کم هفت مورد حادثه بر سر راه این کاروان ها قرار گرفته است. عمده قربانیان دانشجویان و دانش آموزان بوده اند. اواخر سال 86 در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس کاروان راهیان نور در استان خوزستان بیست و دو نفر کشته شدند. مسافران دانشجویان دانشگاه مشهد بودند. اتوبوس حامل آن ها با یک تانکر سوخت برخورد کرد و قربانیان در آتش سوختند.
دو هفته پس از آن ها در یک سانحه دیگر 27 نفر کشته شدند.
در یکی از آخرین موارد گزارش شده هم اتوبوس راهیان نور دانش آموزان سیستان و بلوچستانی در محور شیراز به گچساران واژگون شد؛ اتوبوسی که حامل دختران دانش آموز مقطع دوم دبیرستان شهر نیکشهر بود.
سردار محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین ماه گذشته در جریان بازدید از نمایشگاه مطبوعات بی اعتنا به کشته شدن 26 دانش آموز شهرستان بروجن، انتقادها از سفرهای خطر آفرین راهیان نور را “جو سازی رسانه های بیگانه” خوانده بود.
همزمان در حالی که منتقدان خواستار پایان دادن به طرح اجباری حضور دانش آموزان در راهیان نور شده اند، نقدی گفته بود: “رسانه های بیگانه برای ما مشخص شده بود و معلوم است آنها تلاش می کنند افکار صاحبانشان را القا کنند و می‌خواهند کاری که با زور سرنیزه نتوانستند بر ملت ما بیاورند با خبرسازی، دروغ پردازی و شایعه بر ملت ما القا کنند.”
این در حالی است که رئیس سازمان راهیان نور از برنامه ریزی برای اعزام این کاروان ها به سوریه و لبنان خبر داده است. او همچنین گفته با پایان امتحانات دانش آموزان، این سفرها از اوایل بهمن امسال از سر گرفته خواهد شد.
در حالی که جنگ داخلی در سوریه به خونبارترین نزاع منطقه بدل شده، سردار یعقوب سلیمانی از برنامه ریزی برای اعزام کاروان های راهیان نور به سوریه و لبنان خبر داده است.
او که رئیس سازمان راهیان نور و گردشگری بسیج است به باشگاه خبرنگاران گفته: “برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده و حدود 14 هزار نفر از طریق سیستم رده‌های مقاومت در استان‌ها برای این اعزام ثبت نام کرده‌اند.”
این در حالی است که اعزام کاروان راهیان نور به مقاصد داخل کشور نیز تا کنون جان بسیاری از جمله دانش آموزان را گرفته است.
از سوی دیگر اواسط مرداد امسال نیز یک کاروان زیارتی اتباع ایرانی توسط شبه نظامیان مخالف بشار اسد در منطقه زینبیه دمشق ربوده شد و 48 تن از اتباع ایرانی توسط “ارتش سوریه آزاد” به گروگان گرفته شدند.
