در حالیکه قرار است از چهار روز دیگر مذاکرات تازه جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ بر سر بحران اتمی نظام از سرگرفته شود، سخنگوی دستگاه دیپلماسی دولت روحانی شایعات پیرامون زمان بندی لغو تحریم ها را رد کرده است. از سوی دیگر پس از آنکه رئیس جمهور ایالات متحده گفت دولتش بر سر شرکت های دور زننده تحریم ها “آوار” خواهد شد، خبرگزاری فارس وی را به “راننده کمپرسی” تشبیه کرده و کیهان نیز از نقض توافقنامه ژنو توسط کاخ سفید خبر داده است. این در شرایطی است که غرب به تازگی ۳۶ شخص حقیقی و حقوقی را به خاطر نقض تحریم ها تنبیه کرده و مدیرعامل شرکت پتروشیمی گفته این شرکت هنوز نتوانسته است قراردادی با کشورهای اروپایی امضا کند.
مرضیه افخم دیروز با خبرنگار سیاسی سایت تدبیر مصاحبه کرد تا شایعه برداشته شدن تحریم های غرب علیه جمهوری اسلامی طی ۲۰ سال را تکذیب کند. سخنگوی وزارت خارجه در این ارتباط گفت: “اخبار و اظهار نظرها در خصوص دوره زمانی و تعیین زمان بندی تحریم‌ها همه گمانه زنی بوده و به هیچ وجه صحیح نیست و تایید نمی‌شود.”
مخاطب حرف های وی احتمالا محمود نبویان است. یکی از نمایندگان مجلس در جبهه پایداری که به خبرگزاری تسنیم ـ نزدیک به سپاه ـ گفته: “غربی‌ها به ما وعده دادند که ۹۰ درصد تحریم‌های نفتی و بانکی باقیمانده و قطعنامه‌های شورای امنیت را بعد از ۲۰ سال بر می‌داریم.”
وی سند ادعای خود را اظهارات عباس عراقچی ـ دست راست وزیر خارجه در مذاکرات هسته ای ـ در یک نشست محرمانه با کمیسیون امنیت ملی عنوان کرده است. عراقچی خود هنوز پاسخی به ادعای این نماینده اصولگرا نداده است
گفته های دیروز سخنگوی دستگاه دیپلماسی حکایت از این دارد که در مذاکرات پیشین میان دیپلمات های جمهوری اسلامی و شش ابر قدرت جهان اساسا بحث پیرامون زمان بندی برداشته شدن کامل تحریم ها نشده است، زیرا به گفته خانم افخم “راه حل نهایی و جدول زمانی برداشته شدن کامل تحریم‌ها از موضوع‌های مورد مذاکره در دوره آتی گفتگوها است.”
حسن روحانی دو روز پیش در سخنرانی سی و پنجمین سالگرد انقلاب خاطرنشان کرد گفتگو های دو طرف برای یافتن “راه حل نهایی” از روز دوشنبه هفته آینده آغاز خواهد شد. این گفتگوهابه دلیل برگزاری مذاکرات کنفرانس صلح سوریه در سوئیس، این بار قرار است در پایتخت اتریش برگزار شود.
رئیس دولت یازدهم با این وعده در انتخابات سال ۹۲ به پیروزی رسید که به بحران اتمی و تحریم های کمرشکن اقتصادی علیه کشور پایان دهد. با این حال توافقنامه سوم آذر میان جمهوری اسلامی و گروه ۱+۵ باعث پایان تحریم های نفتی نشده و ایالات متحده فقط متعهد شده که ۴ میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده جمهوری اسلامی را آزاد کند.
دیروز رئیس جمهور ایالات متحده با اصطلاحی جالب توجه از حمایت سرسختانه کشورش از تحریم ها تا رسیدن به تفاهم با جمهوری اسلامی خبر داد و گفت کاخ سفید به‌شدت علیه نقض‌کنندگان تحریم‌های فعلی ایران اقدام می‌کند و: “مثل آوار بر سر آنان خراب می‌شویم.”
باراک اوباما این اظهارات را در دیدار با فرانسوا اولاند، همتای فرانسوی خود ایراد کرد.
واکنش فارس به اظهارات باراک اوباما بسیار تند و تیز بوده است. این خبرگزاری نزدیک به نهادهای امنیتی روز گذشته با انتشار گزارشی تحلیلی با تیتر “گارسون یا راننده کمپرسی” نوشت: “شاید زمانی فروریختن یک تن آجر کار کامیون‌های کمپرسی تلقی می‌شد که با سر و صدای زیاد خود برای همه مزاحمت ایجاد می‌کردند اما این روزها به‌نظر می‌رسد دولت آمریکا نه‌تنها همچون یک گارسون بر روی میز گزینه می‌چیند، بلکه همچون کامیون کمپرسی به‌دنبال تخلیه آجر بر سر شرکت‌های نقض‌کننده تحریم‌های ایران نیز هست.”
تحلیل گر بی نام و نشان فارس همچنین پیش بینی کرده که واشنگتن قرار نیست بر سر توافقات بین المللی خود با تهران پایبند بماند و “درماه‌های آینده باید منتظر خالی شدن آجرهای بیشتر آمریکایی بر سر شرکت‌های نقض‌کننده تحریم‌های ایران باشیم. این مسیری است که واشنگتن به‌سادگی از آن بازنخواهد گشت، حتی اگر به‌معنی نقض توافقات بین‌المللی باشد.”
تاثیر تحریم ها
تحریم های نفتی مهمترین عامل سقوط اقتصادی کشور از زمستان سال ۹۰ تا امروز بوده است. ایالات متحده به همراه اتحادیه اروپا از کشورها و شرکت های جهان خواسته اند خرید نفت از تهران یا متوقف کنند یا به شکل ملموسی کاهش دهند، در غیر اینصورت شانس سرمایه گذاری در بازارهای غرب را به کلی از دست می دهند؛ سیاستی که به خوبی جواب داد و باعث شد صادرات نفت در پایان دوره احمدی نژاد از حدود ۲.۲ میلیون بشکه به کمتر از هفتصد هزار بشکه در روز برسد. این تحریم ها در کنار سو مدیریت دولتی و فساد اقتصادی در نهادهای حکومتی باعث شد تا ارزش ریال سقوط آزاد کند وتورم شدید و گرانی سرسام آور تمامی اجناس داخلی و خارجی را در بر بگیرد.
در حالیکه دولت احمدی نژاد در تمامی هشت سال اخیر هرگز نه به خاطر شکست پیاپی در مذاکرات اتمی و نه به دلیل سومدیریت چشمگیر در کاستن از بحران اقتصادی ناشی از تحریم ها مسئولیتی نپذیرفت، نبویان که به حلقه احمدی نژاد نزدیک است از گریه اعضای کابینه وی به خاطر تحریم ها سخن به میان آورده و گفته است: “در اواخر دولت احمدی‌نژاد چند تن از وزرا در جلسات غیرعلنی به علت شدت تحریم‌ها اشک می‌ریختند.”
وی سپس با انتقاد از دولت حسن روحانی وی را هم به “سومدیریت” متهم کرده و گفته است: “تا آنجایی که به یاد دارم در زمان احمدی‌نژاد می‌گفتند که مشکلات اقتصادی به خاطر تحریم‌ها نیست، بلکه ۸۰ درصد آن به خاطر سوء مدیریت است. الان دلیل چیست؟ الان که همه مدیر‌ها را عوض کرده‌اید، آیا هشتاد درصد مشکل به خاطر سوء مدیریت نیست؟”
همزمان روزنامه تندرو کیهان به مدیرمسئولی حسین شریعتمداری نیز دیروز به نقل از رسانه های آمریکایی نوشت که دولت اوباما سخت‌ترین شدت عمل را در قبال ایران از زمان انعقاد توافق موقت هسته‌ای این کشور نشان داده و 36 شرکت و شخص حقیقی در ۸ کشور جهان را به اتهام دور زدن تحریم‌های ایران جریمه کرده است.
کیهان مدعی است آمریکا برای سومین بار پس از توافق ژنو و برخلاف این توافق، شرکت‌های طرف همکاری با ایران را مورد تحریم قرار می‌دهد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا که مسئولیت نظارت بر روند اجرای تحریم ها علیه ایران را برعهده دارد با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است: “این تصمیم‌گیری حامل این پیام مهم به ایران است که متأثر از فضای خوش‌بینی موجود که محصول توافق هسته‌ای است، دچار توهم نشود و متوجه باشد آمریکا دست از فشارهای اقتصادی علیه ایران نکشیده است.”
همزمان رسانه های داخلی این بخش از اظهارات جن ساکی همتای آمریکایی مرضیه افخم را در گزارش های خود منتشر کرده اند که بر ادامه بسته بودن بازارهای اقتصادی ایران بر روی شرکت های بین المللی تاکید داشته است. فارس به نقل از وی نوشته است: “به طور قطع، نکته مهم در اینجا این است که بازارهای ایران برای تجارت باز نیستند. کارهای زیادی است که باید انجام شود و این پیامی است که ما به ابلاغ آن ادامه می‌دهیم. نمی‌توانم پیش‌بینی کنم که آیا ما راضی خواهیم شد. باید ببینیم چه پیش می‌آید.”
این موضوع سر و صدای عباس شعری مقدم را نیز در آورده ؛ مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی اخیرا در مصاحبه ای گفته است: “هشدارهای آمریکا علیه همکاری تجاری با ایران، شرکت‌های خارجی را در مورد مجاز بودن همکاری با این کشور حتی در زمینه‌هایی که تحریم‌ها لغو شده سردرگم کرده است.”
شعری مقدم مدعی است که “شرکت‌های اروپایی از کشورهای فرانسه، آلمان، دانمارک و سوئیس و شرکت‌هایی از کشورهای ژاپن و کره‌جنوبی که قبلا با ایران کار می‌کردند مجددا شروع به رفت و آمد به ایران کرده‌اند” اما “هنوز قراردادی منعقد نشده است.”
