آمار و ارقام سوانح هوایی در دولت احمدی نژاد

در پی سقوط یک هواپیمای بویینگ 727 با 105 سرنشین در نزدیکی فرودگاه شهر ارومیه  و کشته شدن 78 نفر از مسافرین و خدمه آن(تاکنون)، یک سانحه هوایی مرگبار دیگر در پرونده دولت محمود احمدی نژاد که در سوانح هوایی رکورددار است، به ثبت رسید. این درحالی است که حمید بهبهانی، وزیر راه  که پیشتر به رسانه ها هشدار داده بود “بر روی سوانح هوایی مانور ندهید” در یک اظهار نظر شگفت انگیز دیگر پس از این سانحه تاسف بارهوایی اعلام کرد که: “الحمدلله تلفات در این سانحه کم است”.

وزیر راه که پس از سانحه هواپیمای بویینگ 727 خود را به ارومیه رسانده است، همچنین گفت: “هنوز هم آمار سوانح هوایی ایران نسبت به متوسط حوادث هوایی جهان پایین است.”

استاد احمدی نژاد در دانشگاه البته در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه “برخلاف جوسازی ها هنوز هم امنیت پروازی در ناوگان جمهوری اسلامی بالاست” بدون یادآوری سوانح هوایی فاجعه بار در سالهای 87 و 88 افزود: “این دومین حادثه با این وسعت طی 2.5 سال گذشته در کشور است که آمار بالایی محسوب نمی شود.”

حمید بهبهانی با اشاره به اینکه “بروز اینگونه حوادث در خطوط هوایی امری طبیعی است” همچنین در اظهارات خود اضافه کرد که: “دولت برای ارتقای امنیت پروازی و نیز افزایش کیفیت ناوگان خطوط هوایی ایران برنامه ویژه ای اتخاذ کرده و به زودی به اجرا در خواهد آورد”. البته او به زمان دقیق اجرای این برنامه هیچ اشاره ای نکرد.

وزیرراه در حالی که هنوز چند ساعتی از پیدا شدن جعبه سیاه هواپیما نگذشته همچنین به تشریح دلایل سقوط هواپیما پرداخت و گفت: “دلیل اصلی سقوط هواپیمای بوئینگ 727 شرایط بد جوی و نامناسب بودن دیدن خلبان بوده است و این سقوط به هیچ عنوان ناشی از نقص فنی هواپیما نبوده است.”

این اظهار نظر حمید بهبهانی در شرایطی است که پیش از این مقامات وزارت راه، چند ماه پس از سقوط هواپیماهایی در قزوین و مشهد و پیدا شدن جعبه سیاه آنها درپاسخ به رسانه ها درباره علل سقوط ها اعلام کرده بودند که: “تیم های کارشناسی باید وقت کافی داشته باشند تا دلایل سقوط را بررسی کنند و نمی توان بسرعت اظهار نظر کرد.”

با این حال اما محسن نریمان یکی از نمایندگان مجلس گفته های وزیر راه درباره دلایل سقوط را به شدت رد کرده و گفت: “مطمئنا جو هوا نمی‌تواند عامل این حادثه باشد چرا که طبق توضیحاتی که به ما داده شده هواپیما قبل از پرواز شرایط مساعد جوی مقد را جویا شده است و اگر این شرایط نامساعد بود اصلاً نباید هواپیما پرواز می‌کرد که در صورت چنین امری تخلف انجام شده است البته فرض ما این است که ضوابط رعایت شده و علت تاخیر را هم می‌توانیم منتظر ماندن هواپیما برای پرسیدن شرایط جوی اعلام کنیم.”

این عضو مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه “یکشنبه آینده مجلس به موضوع سقوط هواپیما در ارومیه خواهد پرداخت” همچنین تصریح کرد: “ما قبلاً یک اعتمادی به هواپیماهای ایرلاین داشتیم ولی این هواپیما هم که گفته شده بوئینگ بوده باز هم دچار مشکل شده و دیگر هم بحث هواپیماهای توپولوف و مشکلات آن هم دیگر مطرح نیست و باید دید علت اصلی این حادثه چه چیزی است.”

هواپیمای بویینگ 727 ساقط شده در ارومیه جزو هواپیماهایی از ناوگان جمهوری اسلامی بود که اتحادیه اروپا به دلیل خارج شدن از استاندارد بین المللی از پرواز آنها به خاک اروپا جلوگیری کرده بود. از زمان خرید این هواپیما و نمونه های مشابه آن در ناوگان هوایی ایران بالغ بر 37 سال گذشته است.

 

سوانح هوایی در  دو سال و نیم اخیر

اظهارات روز گذشته وزیر راه و ترابری دولت مستقر درباره بالا بودن امنیت پرواز در ناوگان هوایی حکومت اسلامی  در حالی است که آمار سقوط و سوانح هوایی چند سال اخیر که به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد افزایش نگران کننده ای یافته است، خلاف گفته های او را ثابت می کند.

روز یکشنبه 19 دی ماه 89 در ساعت نوزده و چهل و پنج دقیقه، یک فروند هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی از نوع بوئینگ 727 در پانزده کیلومتری شهر ارومیه سقوط کرد و بنابر آخرین گزارشها 78 نفر از سرنشینان آن (تاکنون) کشته و 27 نفر زخمی شدند.

شب پنجشنبه 4 شهریورماه 89 یک هواپیمای فوکر 100 متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان در فرودگاه بین المللی تبریز (ساخته شده در سال 1329) از باند فرودگاه خارج شد و به داخل کانال آب فرودگاه سقوط کرد. در این حادثه تعدادی از مسافرین این پرواز (تهران- تبریز)مصدوم و به بیمارستان ها منتقل شدند. این حادثه کشته ای در بر نداشت.

در همین روز (4 شهریور 89) دو هواپیمای ایرانی که با صدها مسافر عازم کشورهای سوئد و آلمان بودند به دلیل نقص فنی ساعتی پس آغاز پرواز دچار نقص فنی شد و در فرودگاه آتاتورک استانبول مجبور به فرود اضطراری شدند. در جریان این حوادث مسافرین صدمه جسمی ندیدند.

دوشنبه 2 فروردین ماه 89 یک هواپیمای مسافربری توپولف شرکت هواپیمایی هما پس از برخاستن از فرودگاه بندرعباس و یک ساعت پرواز، دچار از کار افتادگی یکی از موتورها شد و به فرودگاه بندرعباس بازگشت. خلبان این هواپیما  که حامل 156 مسافربود توانست با مهارت هواپیما را سالم به زمین بنشاند. چند نفر در این حادثه مجروح و بستری شدند.

روز یکشنبه 4 بهمن سال 88 یک فروند هواپیمای توپولف متعلق به شرکت هواپیمایی تابان که از آبادان عازم مشهد بود در فرودگاه مشهد دچار سانحه انفجار و آتش گرفتگی شد و 42 نفر از 157 سرنشین آن به شدت مجروح شده و به بیمارستان منتقل شدند. بدنه این هواپیما از چند ناحیه دچار شکستگی شد. این هواپیما روز قبلش به دلیل نقص فنی و بروز سانحه در هوا مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه اصفهان شده بود.

روز سه شنبه  31 شهریور 88 یک فروند هواپیمای ایلیوشین در حوالی شهرستان قرچک ورامین دچار حادثه شده و سقوط کرد که در جریان این سانحه 8 نفر کشته شدند. مقامات مسئول در خبرگزاری ها اعلام کردند این هواپیما در حین آموزش به دانشجویان خلبانی دچار حادثه شده بود.

روز شنبه 24 مرداد 88 یک فروند هواپیمای تک موتوره آموزشی در حوالی پلنگ آباد ماهدشت کرج دچار سانحه شد و سقوط کرد که در جریان این حادثه هر دو سرنشین هواپیما جان خود را از دست دادند.

روز سه شنبه 20 مرداد 88 یک فروند هواپیمای فوکر 100 متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان در مسیر تهران به اصفهان دچار حادثه آتش گرفتگی شد و در فرودگاه اصفهان به زمین نشست. این هواپیما یکی از بالهای خود را از دست داد و تعدادی از مسافرین آن مجروح شدند.

روز جمعه 2 مرداد 88 یک فروند هواپیمای ایلیوشین متعلق به شرکت هواپیمایی آریا که با 160 سرنشین دچار سانحه شده و  18 نفر از مسافرین آن کشته و تعداد زیادی مجروح شدند. این هواپیما به علت شکستگی های فراوان و تخریب کامل بدنه غیر قابل بازیافت و تعمیر اعلام شد.

روز چهارشنبه 24 تیرماه 88 یک  هواپیمای توپولف که با 169 سرنشین عازم کشور ارمنستان بود در نزدیکی قزوین درحین پرواز دچار انفجار شد و همگی سرنشینانش کشته شدند. این اتفاق درست در زمانی روی داد که هنوز اعتراضات مردم به نتیجه اعلام شده انتخابات ریاست جمهوری به شکل گسترده ادامه داشت؛ پس از این حادثه تا چند روز توجه تمام رسانه های داخلی و بسیاری از رسانه های خارجی به این مساله جلب شده بود. در جریان این حادثه اعضای تیم ملی نوجوانان جودو ایران نیز همگی کشته شدند.

روز یکشنبه 27 بهمن 87 یک فروند هواپیمای مسافربری ایران-140 (آنتونوف روسی ساخته شده در ایران) در حین پرواز دچار سانحه شده و درحوالی شاهین شهر اصفهان سقوط کرد. در جریان این حادثه 5 سرنشین هواپیما کشته شدند.

روز یکشنبه 3 شهریور 87 هواپیمای بویینگ 737 متعلق به هواپیمایی ایران که در اجاره یک شرکت هواپیمایی (ایتک ایر) قرقیزستان بود با 90 سرنشین دچار سانحه شد که بر اثر این حادثه بیشتر از 70 نفر از مسافرین جان خود را از دست دادند. بنابر گزارش های منتشر شده 41 نفر از مسافرین ایرانی بودند که قابل شناسایی نبوده و مقرر شد تا پس از آزمایشات خونی هویت آنها اعلام شود.

به این فهرست می توان فرودهای اضطراری هواپیماهای مسافربری در پروازهای مختلف در خطوط هوایی کشور و همچنین سوانح هواپیماها و بالگردهای نظامی و انتظامی را نیز اضافه کرد.

 

آمارهای سقوط های هوایی دولت نهم

در دوره دولت نهم (دولت اول محمود احمدی نژاد از سال 84 تا 88 ) هم رکورد بی سابقه ای از سقوط هواپیما در کشور رقم خورد که در دوره زمامداری هیچ کدام از روسای پیشین دولت های جمهوری اسلامی سابقه نداشته است. به ویژه مقایسه این دوره با کل سوانح هوایی در دوره نخست وزیری میرحسین موسوی(دوره جنگ ایران وعراق) قابل توجه است.

این آمار از آن جهت قابل توجه است که بخصوص در زمان جنگ ایران با تحریم های شدیدی مواجه بود اما با این حال تنها 2 سانحه سقوط هواپیما در آن دوره (فاصله سال 1360 تا 1368) روی داد که به ترتیب شامل سقوط دو هواپیما از نوع سی -130 متعلق به ارتش در نزدیکی کهریزک تهران و دیگری در نزدیکی زاهدان بود.  البته یک هواپیمای مسافربری ایرباس ایرانی نیز در سال 67 مورد اصابت موشک قرار گرفته و منفجر شد و تمام 290 نفر مسافرینش کشته شدند. این آمار جدای هواپیماهای جنگی است که در جریان جنگ مورد اصابت قرار گرفته و سقوط کرده اند.

اما در دولت محمود احمدی نژاد فهرست سقوط و سوانح هوایی افزایش چشمگیری یافته است؛ در 15 آذرماه 84 درست چندماه از آغاز ریاست محمود احمدی نژاد، یک فروند هواپیمای سی-130 ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روی منطقه‌ای مسکونی در تهران سقوط کرد که بیشتر از 110 کشته برجای گذاشت.

در 19 دی ماه84 یک هواپیمای فالکن-20 متعلق به سپاه پاسداران در شمال غرب ایران سقوط کرد و تعدادی از مقامات ارشد سپاه، از جمله حاج احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه، کشته شدند.همان زمان یحیی رحیم صفوی فرمانده وقت سپاه پاسداران در واکنشی سریع و صریح با اعلام اینکه “دور تا دور ما را عده ای کینه توز و عنود گرفته اند” گفت که سقوط هواپیمای فالکون “انفجار در داخل هواپیما ” بوده و تاکید کرد “این انفجار از نظر امنیتی و اطلاعاتی شواهد و پیام هایی دارد.”

در 10 شهریورماه 85 یک هواپیمای توپولوف -154 شرکت ایران ایرتور در فرودگاه مشهد سقوط کرد. این هواپیما با 148 مسافر در مسیر بندر عباس-مشهد در حال حرکت بود که دچار سانحه شد. خلبان با مهارت موفق به فرود این هواپیما شد اما در جریان این حادثه 28 نفر کشته و بیشتر از 50 نفر زخمی شدند.

در 6 آذر ماه 85 یک فروند هواپیمای آنتونوف 74 متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد که در این حادثه نیز 36 نفر از پرسنل این نهاد نظامی کشته و 2 نفر زخمی شدند.

در 5 آذرماه 86 یک فروند هواپیمای نظامی اف-4 فانتوم ارتش ایران به علت نقص فنی در منطقه کنارک چابهار سقوط کرد و دو سرنشین آن کشته شدند.

در 12 دی ماه 86 یک فروند هواپیمای مسافربری فوکر 100 شرکت ایران ایر هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد. این هواپیما که حدود صد مسافر داشت، قرار بود از تهران به مقصد شیراز پرواز کند، اما چرخ‌های هواپیما هنگام برخاستن به علت انحراف از باند فرودگاه کنده شد و بال هواپیما آتش گرفت. در این حادثه تعدادی مجروح و زخمی شدند.

در 26 فروردین ماه 87 یک فروند هواپیمای سوخو 24 متعلق به نیروی هوایی ارتش ایران حوالی ساعت 19 هنگام فرود دچار نقص فنی شد و سقوط کرد اما سرنشینان آن پس از فرود با چترنجات سالم ماندند.

در 16 تیرماه 87  یک فروند هواپیمای شکاری اف-5 ارتش ایران در حین انجام ماموریت در پایگاه هوایی امیدیه خوزستان سقوط کرد و هر دو سرنشین آن (خلبان و کمک خلبان) در دم کشته شدند.

این همه سقوط و سوانح هوایی اما در شرایطی روی داده که علت و عوامل اصلی این سوانح از سال 84 تاکنون از سوی مسئولان به طور شفاف اعلام نشده و هر چند هر ازگاهی برخی اعضای مجلس شورای اسلامی (هفتم و هشتم) پیگیر این سوانح از مسولان بوده اند اما هیچ کدام این تلاش ها تاکنون به نتیجه نرسیده است.

در دوسال اخیر نیز که این حوادث با تلفات انسانی بسیار بالا روی داده، برخی از نزدیکان دولت خواستار برکناری حمیدرضا بهبهانی وزیر راه و ترابری از سمتش شده اند که البته به نوشته سایت اصولگرا و حامی دولت جهان نیوز، محمود احمدی نژاد در پاسخ به منتقدین گفته است: “بهبهانی استاد من است و به هر حال من نمی‌توانم با هر بهانه ای وی را کنار بگذارم، باید حرمتش حفظ شود.”