امید معماریان
درحالی که درتهران آیت الله علی خامنه ای و محمود احمدی نژاد ازادامه برنامه هسته ای ایران و توجه نکردن به تهدیدات خارجی سخن می گویند، علی لاریجانی درکنفرانس مونیخ ازاراده تهران برای برای حل مساله پرونده هسته ای ازطریق مذاکره خبرداده است. با این وجود وی تلویحا تلاش کرده ازطرف های غربی بخواهد که موضوع تعلیق غنی سازی اورانیوم را فراموش کنند. دبیرشورای امنیت ملی همچنین با خاویرسولانا نیزبرای پیدا کردن راهی برای آغاز دوباره مذاکرات هسته ای دیدارکرده است.
لاریجانی، که در میان تردیدهایی که پیش ازسفر او به چهل وسومین کنفرانس امنیتی مونیخ ایجاد شد، بالاخره راهی اجلاسی شد که درآن علاوه برسران کشورآلمان وروسیه، وزیر دفاع آمریکا نیزحضور داشت، در جمع وزیران دفاع و نمایندگان پارلمانی شرکت کننده در کنفرانس مونیخ گفت اینکه می گویند ایران تهدیدی برای اسرائیل است، درست نیست و سلاح های هسته ای اساسا در دکترین امنیت ملی ایران جایی ندارد.
لارجانی تاکید کرد که ایران در خصوص پرونده هسته ای به یک بازی برد- برد اعتقاد دارد: “نمی‌خواهیم چه بازیگران بین‌المللی و چه منطقه‌ای متضرر شوند و بر حل و فصل مسئله از طریق مذاکرات باور داریم. اگر طرف مقابل واقعا حین اراده‌ای داشته باشد، مطمئن هستم ظرف چند ماه، کلیه مسائل به نتیجه می‌رسد و مسیر همکاریهای دراز مدت چه در بعد منطقه‌ای و چه در انرژی فراهم می‌گردد. اما شروط غیر معقول برای مذاکرات، عملا مانع حل و فصل موضوع گردید نظیر شرط تعلیق.”
در پی حضور لاریجانی در اجلاس مونیخ، جوزف لیبرمن، دیروز سناتور دموکرات آمریکایی گفت: “او کشوری متفاوت از پرزیدنت احمدی نژاد را نمایندگی می کرد.” لیبرمن با رد سخنان سرپرست مذاکرات هسته ای ایران در مورد اهداف صلح آمیز پروژه هسته ای جمهوری اسلامی اظهار داشت: “جامعه بین الملل از طریق آژانس بین المللی انرژی اتمی به این جمع بندی رسیده است که ایران در حال ساخت تسلیحات هسته ای است … هرگونه ارتباط بین صحبت های آقای لاریجانی و واقعیات تصادفی است.”
پیش از اجلاس مونیخ، یک “منبع آگاه” که در گفتگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی خبری را درخصوص کسالت علی لاریجانی وعدم شرکت وی در این کنفرانس منتشر کرده بود، به شایعاتی پیرامون اختلاف نظر برسرحضور لاریجانی دراین کنفرانس درمیان مسئولین کشور دامن زد. لاریجانی درمذاکرات ماه اکتبرخود با خاویر سولانا دبیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا تا آنجا پیش رفته بود که برخی ازدیپلمات ها از قبول تعلیق کوتاه مدت درازای نفرستادن پرونده به شورای امنیت وادامه مذاکرات توسط او خبرداده بودند. این خبربعدها تکذیب شد ودیپلمات های غربی اشاره کردند که به نظرمی رسد لاریجانی درفرآیند مذاکرات ازقدرت تصمیم گیری کافی برخوردار نیست.
در این سو در تهران، جایی که همه در انتظارشنیدن “خبرهای خوش هسته ای” از زبان محمود احمدی نژاد درسخنرانی 22 بهمن ماه بودند، وی در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب از اراده دولت برای عدم توقف برنامه هسته ای سخن گفت. احمدی نژاد البته بدون توضیح در مورد این که چرا خبرخوش هسته ای را اعلام نمی کند واساسا چنین خبری که ماه ها روی آن تبلیغات شده بود چه ماهیتی دارد، از پذیرش تعلیق غنی سازی اورانیوم به عنوان “ذلت” نام برد: “ ملت ایران چنین ذلتی را هرگز نخواهد پذیرفت. سؤال مهم این است که چرا آنها اصرار دارند ما قبل از مذاکره تعلیق کنیم، که باید هوشیارانه صحنه را مدیریت کنیم. پشت صحنه تعلیق، این است که باید به هوش باشیم آنها می خواهند با فریب و دادن پیشنهاد مبهم، حاضر نشوند به صراحت حق قانونی ملت ایران را در چرخه سوخت هسته‌ای قبول کنند.”
احمدی نژاد در عین حال، تلویحا زمان دیگری را برای اعلام پیشرفت های جدید دراین حوزه مشخص کرد: “دشمنان تا چند ماه حرفها و اقداماتی را خواهند زد، اما ملت ایران در 22 بهمن 85 از گردونه عبور کرده و حق مسلم خود را تثبیت نموده است و تا روز 20 فروردین سال 86 به طور متناوب شما پیشرفت های ملت ایران را شاهد خواهید بود.”
سه روز پیش از سخنرانی رییس جمهور، رهبر ایران در دیدار فرماندهان و پرسنل نیروی هوایی ارتش ازنگرانی هایی که حضور آمریکا درمنطقه ایجاد کرده و هشدارهای اطرافیانش درخصوص دست کم نگرفتن تهدیدهای موجود سخن گفت: “کسانی می‌گویند قدرت دشمن را دست کم نگیرید. این حرف درستی است و در فرهنگ عمیق ملت ایران نیز مورد تأکید است، اما آیا عاقلانه است که در مقابل، عظمت و توانایی‌های ملت ایران را نادیده بگیریم… دشمنان شایعاتی درباره فوت و بیماری درست می‌کنند، اما نمی‌دانند که در ایران با یک شخص روبرو نیستند… ملت ایران را با این مسائل نترسانند زیرا مگر تا به حال آمریکا به ایران حمله نکرده است ضمن آنکه، دشمنان خوب می‌دانند که هرگونه تعرض، عکس‌العمل همه جانبه ملت ایران را نسبت به متعرضان و منافع آنها در همه نقاط جهان به دنبال خواهد داشت. “
آیت الله خامنه ای تاکید کرد که علی رغم وجود چنین تهدید هایی، خطری کشوررا تهدید نمی کند و تهدید کرد که اگر چنین اتفاقی بیافتد، منافع آمریکا درمنطقه به خطر می افتد: “معتقدیم هیچ کس، چنین بی عقلی و خطایی نخواهد کرد و کشور و منافع خود را به خطر نخواهد انداخت البته برخی می‌گویند رئیس جمهور آمریکا، اهل محاسبه و در نظر گرفتن عواقب کارهایش نیست، اما این‌جور اشخاص را هم می‌توان سرعقل آورد و تحلیلگران و سیاست سازان آمریکایی این را می‌فهمند که ملت ایران، هیچ تعرضی را بدون پاسخ نخواهد گذاشت.”
درعین حال رویتر به اظهارات برخی دیپلمات های غربی که نخواسته‌اند نامشان فاش شود اشاره کرده که گفته اند برخی از کشورهای اروپایی طرح جدیدی را به منظور یافتن راهی برای پایان کشمکش‌های طولانی بر سر برنامه اتمی ایران در حاشیه کنفرانس مونیخ به علی لاریجانی دبیر شورای امنیت ملی کشورمان تسلیم می کنند. این طرح ظاهرا بر پایه پیشنهاد ماه گذشته محمدالبرادعی دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر مبنای تعلیق همزمان غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران و پایان تحریم‌ها علیه این کشور شکل گرفته است.
خبرگزاری رویترز آورده است: “انتظار می‌رود این طرح در جریان حضور لاریجانی مذاکره‌کننده ارشد پرونده هسته‌ای ایران در مونیخ از سوی دیپلمات‌های سوئیسی به وی تسلیم شود. برمبنای طرح پیشنهادی جدید کشورهای اروپایی، ایران همچنان اجازه خواهد داشت تا تاسیسات غنی سازی اورانیوم فعلی خود را فعال نگاه دارد، ولی باید تعهد سپارد که تا پایان مذاکرات بر سر بسته مشوق‌های پیشنهادی گروه 1+5 از تزریق هگزا فلورید اورانیوم (UF6) به داخل این دستگاهها خودداری نماید.”
این واکنش ها در شرایطی صورت می گیرد که سعیدی معاون اموربین الملل سازمان انرژی اتمی ایران از قطع همکاری آژانس دربرخی ازپروژه های این سازمان خبرداده است. سعیدی به ایسنا گفته که همکاریهای فنی ایران و آژانس در 7 پروژه به طور کامل لغو شده است و 12 مورد دیگر در آینده مورد به مورد بررسی خواهد شد: “[از میان پروژه های لغو شده] 3 پروژه همکاری در سطح ملی بوده است و 4 پروژه دیگر در سطح منطقه و ای فرامنطقه ای. موضوع آموزش‌های فنی و فن‌آوری مرتبط با مواد و تجهیزات هسته‌یی که براساس قطعنامه 1737 غیرقانونی شناخته شده، شامل این پروژه‌ها می‌شود.آژانس 20 مورد از همکاریهای فنی ایران در زمینه آموزشی، در سطح منطقه را بلامانع شناخته است.همکاری ایران با آژانس در پروژه‌های ملی لغو شده، از سوی آژانس در ایران درحال اجرا هستند؛ چرا که همکاریهای آژانس در این پروژه‌ها به درخواست ایران بوده است.”
نهایت آنکه دیروز، همزمان با انعکاس پرحجم تحولات اجلاس مونیخ در رسانه های جهانی، ارتش آمریکا مقامات ایران “در بالاترین سطح” را متهم کرد که بمب های پیشرفته موسوم به EFP را – که انفجار آنها در کنار جاده های عراق باعث مرگ نظامیان آمریکایی می شود - در اختیار شورشیان شیعه در عراق قرار می دهند. مقامات ارتش آمریکا مدعی شدند که استفاده از این بمب ها موجب کشته شدن 170 سرباز آمریکایی و مجروح شدن 620 سرباز دیگر آمریکایی، از سال 2004 تاکنون شده است.