زنان تروا و توئستس در جهان ادراک
اسطورههای موازی
نویسنده: ج. ف. بیرلین
مترجم: عباس مخبر
ناشر: نشر مرکز
تعداد صفحه: ۴۵۳
سال انتشار: ۱۳۹۱ - دوره چاپ: ۳
انسان از زمانی که به زبان دست یافته، اسطوره هم داشته است.
اسطوره نخستین شکل بیان ادبی و مبنای سراسر تاریخ و اخلاقیات است.
در کتاب اسطورههای موازی، پژوهندهٔ کلاسیک، ج. ف. بیرلین، اسطورههای اصلی همهٔ سنتهای مهم جهان را گرد آورده، و مضمونها، انگارهها و معانی مشترک آنها را آشکار ساخته است.
کتاب اسطورههای موازی بازیگران اصلی اسطورههای بزرگ جهان را معرفی میکند؛ نه تنها دوازده المپی اسطورههای یونانی، بلکه مجمع خدایان خشک وخشن اسکاندیناوی، خدایان رازآمیز هند، مجمع خدایان مصر، و خدایان نیرومند بومیان آمریکا، چین، و فرهنگهای گوناگون آفریقا و اقیانوسیه را نیز در معرض دید قرار میدهد.
درسهایی از جامعهشناسی پی یر بوردیو
نویسنده: پاتریس بون ویتز
مترجم: جهانگیر جهانگیری - حسن پورسفیر
ناشر: آگاه
تعداد صفحه: ۱۷۸
سال انتشار: ۱۳۹۱ - دوره چاپ: ۲
در ژانویه ۲۰۰۲ پی یر بوردیو در حالی در گذشت که حضور مستمرش در عرصه عمومی و مبارزات اجتماعی، چهرهای متمایز از او ساخته بود تا جایی که پس از مرگش، ژاک دریدا او را “روشنفکری متعهد با مواضعی بسیار رادیکال” خواند.
مترجمان این اثر در پیش گفتار کتاب از تلاش یک ساله خویش برای ارایه ترجمهای راحت خوان و در عین حال وفادار به متن اثر سخن گفتهاند و در مورد واژگان خاص بوردیو نیز در اکثر موارد از واژگانی استفاده کردهاند که در فارسی مصطلح شدهاند. اما آنها در یک مورد همان گونه که خود گفتهاند، معادل متفاوتی برای یکی از اصطلاحات بوردیو به کار بردهاند؛ در نظر مترجمان این اثر، برای اصطلاح disposition در آثار بوردیو، معادل فارسی “خصلت” مناسبتر و گویاتر از معادلهایی نظیر “خلق و خو”، “طبع” و “رغبت” است. آنها در توضیح این معادل به پیوند جداناشدنی “عادت واره” و “خصلت” در اندیشه بوردیو اشاره کردهاند و پس از توضیح مفهوم “عادت واره” نزد بوردیو به این امر اشاره کردهاند که “عادت واره به خصلتها (یا آنچه افراد هستند) ساختار میدهد و افراد، آگاهانه یا ناآگاهانه، با بروز خصلتهایشان عادت وارهها را ابقا میکنند و تداوم میبخشند.
اگر بخواهیم این دو مفهوم را در اندیشه بوردیو ریشه یابی کنیم، در مورد مفهوم عادت واره باید به اخلاق پروتستانی وبر و در مورد خصلت به دستور زایشی چامسکی مراجعه کنیم.” به زعم آنها “بوردیو ویژگی برساختی و مولد خصلت را از چامسکی وام گرفته است. چامسکی در دستور زایشی خود تمایزی میان توانش زبانی و کنش زبانی قایل میشود. به نظر وی، توانش زبانی ساختار عمیقی است که از توانششناختی انسانها که آن را توانشی پیشینی میانگارد، حاصل میآید و به افراد امکان میدهد تا بیشمار عبارات و جملات یک زبان را تولید کنند.”
زنان تروا و توئستس
نویسنده: لوکیوس آنائیوس سنکا
مترجم: عبدالله کوثری
ناشر: نشر نی
تعداد صفحه: ۲۰۰
سال انتشار: ۱۳۹۱ - دوره چاپ: ۱
نام لوکیوس آنائیوس سنکا (۴ قبل از میلاد ـ ۶۵ بعد از میلاد) در مقام خطیب و فیلسوف رواقی چنانکه بایست شناخته شده است. اما سنکا از بزرگترین نمایشنامهنویسان رم باستان نیز بوده است و آثار او هم بهسبب کیفیت و هم بهسبب جایگاهی که در تاریخ تراژدی غرب دارد، شایان توجه بیشتر است.
سنکا مضمون نمایشنامههای خود را از اساطیر یونان وام گرفته و همه نمایشنامههایش، غیر از توئستس، داستانهایی را باز میگوید که قبلاً در آثار آیسخولوس و سوفوکلس و ائوریپیدس خواندهایم.
اما سنکا در میان این سه تن به ائوریپیدس بیشتر توجه داشت و اغلب تراژدیهایش برگرفته از آثار ائوریپیدس است. سنکا تراژدی یونانی را بر روی زمین آورد و به شخصیتهایش چهرهای کاملاً انسانی بخشید و شعری باشکوه و شیوا را در روایت این غمنامههای ماندگار انسانی به کار گرفت.
مضمون آثار او بیش از هر چیز عشق و نفرت و انتقام است و در توصیف صحنههای هولآور بسی بیپرواتر از یونانیان عمل میکند.
در اهمیت تأثیر سنکا بر نمایشنامهنویسان عهد رنسانس و بعد از رنسانس تردید روا نیست. او الهامبخش نمایشنامهنویسان عهد الیزابت بود و بدینسان پیوندی میان دو دروه مهم تراژدی و نمایشنامهنویسی در غرب برقرار کرد و از این روی چهرهای ماندگار در تاریخ این هنر بهشمار میرود.
برگزیدهٔ نوشتههای اساسی برتراند راسل
نویسنده: برتراند راسل - لستر دنان - رابرت اگنر
مترجم: کاظم فیروزمند
ناشر: مهر ویستا
تعداد صفحه: ۲۷۷
سال انتشار: ۱۳۹۱ - دوره چاپ: ۱
برتراند راسل، پیشگام تحلیل منطقی و مدافع سرسخت تجربهگرایی بود. او در مسائل پُر اهمیتی نظیر چگونگی کارکرد ذهن، شیوۀ تجربه کردن جهان پیرامون، ذات واقعی معنای کلمات و جملات بحث و فحص کرد، و از این طریق ابزارهای علمی و فلسفی ارزشمندی برای ما به ارمغان آورد؛ اما تلاش وی برای جستجوی حقیقت فقط به فرمولهای خشک منطق محدود نماند، فعالیتهای اجتماعی او در دفاع از حق رأی زنان، صلح، حقوق مردم جهان سوم و انتقاد شدید از حکومتهای تمامیتخواه بخش جداییناپذیر فعالیت علمی و فلسفی وی به شمار میآید.
اگرچه راسل بیشتر عمرش را در انگلستان گذراند، اصالتاً ولزی بود. خانواده برتراند راسل از شهروندان قدیمی و بانفوذ بودند. پدر بزرگش، جان راسل، اولین ارل راسل؛ پسر سوم جان راسل، ششمین دوک بدفورد بود و دو بار در عصر ویکتوریا به سمت نخست وزیری بریتانیا رسید. پدرش، جان راسل، لرد آمبرلی نیز از اشراف زادگان محسوب میشد.
راسل در اتوبیوگرافیاش نوشت که در نوجوانی، عمده علایق او را مسائل جنسی، فلسفه دین و ریاضیات تشکیل میدادهاند؛ و تنها عاملی که از خودکشیاش بر اثر رنج از دست دادن عزیزان در خردسالی جلوگیری میکرد، شوق به فراگیری هر چه بیشتر ریاضیات در او بود.
راسل در زندگی طولانی خود در حوزههای مختلف فلسفه (منطق فلسفی، متافیزیک، شناختشناسی، اخلاق و فلسفه دین) فعالیت کرد و دستاوردهای بسیاری از خود به جای گذاشت.
راسل به همراه جیای مور بنیان گذار فلسفه تحلیلی در انگلستان است. روش تحلیلی راسل مراحل گوناگونی را در زندگی فلسفی او رقم زد به گونهای که بوخنسکی معتقد است راسل هرگز نتوانست نظامی فلسفی برپا کند و مواضع فکری او پیوسته در حال تحول بود و براود نیز راسل را متهم کرده است که هر چند سال یک نظام فلسفی تازه علم کرده است.
با وجود این کاپلستون بر این باور است که فلسفه کلی راسل ارائه دهنده سیر استکمالی تجربه گرایی بریتانیایی است. راسل از معدود فلاسفهای است که آثارش به شکل وسیع توسط عموم مردم مطالعه میشود.
برتراند راسل یکی از مشهورترین فیلسوفان خداناباور قرن بیستم؛ و از منتقدان برجسته اعتقاد و عمل مسیحی بوده است.
خدمتکارها
نویسنده: کاترین استاکت
مترجم: نسرین ظهیری
تاریخ چاپ: ۱۳۹۱
ناشر: ققنوس
رمان خدمتکارها داستان سه زن آمریکایی است که دو نفرشان مستخدم سیاهپوستند. سومین زن میخواهد تبعیضهای نژادی را دربارة آنها روایت کند. کاترین استاکت با لحنی گیرا این سه زن را به تصویر کشیده است که ارادهشان برای ایجاد حرکتی تحول برانگیز وضعیت شهرشان و نظر زنان، مادران، دختران، پرستاران و دوستان را نسبت به همدیگر تغییر میدهد. خدمتکارها داستانی جهانی و همیشگی دربارة خط قرمزها و قوانینی است که رعایتشان میکنیم و قوانینی که رعایتشان نمیکنیم. این سه زن با تفاوتهایی که دارند برای کار کردن روی طرحی مخفیانه دور هم جمع میشوند و خودشان را به خطر میاندازند. چرا که میخواهند از خط قرمزهای حاکم بر جامعهشان عبور کنند: “درست قبل از اینکه خدمتکار خانم لیفولت شوم، پسرم را از دست دادم. بیست و چهار ساله بود. بهترین دوره زندگی هر آدمی. وقت زیادی برای زندگی کردن توی این دنیا نداشت.” از رمان “خدمتکارها” چند سال پیش فیلمی ساخته شد، که روح زنانة داستان را همراه خود داشت.
جهان ادراک
نویسنده: موریس مرلو - پونتی
مترجم: فرزاد جابرالانصار
تاریخ چاپ: ۱۳۹۱
ناشر: ققنوس
هفت سخنرانی مرلو – پونتی برای پخش در رادیو ملی فرانسه تحت عنوان “ساعت فرهنگ فرانسه” در این کتاب آورده شده است. مرلو – پونتی سخنرانیها را به نحوی تنظیم کرد که یک زنجیره را شکل دهند و او بود که درباره ترتیب و عناوین جداگانه آنها تصمیم گرفت: ۱) جهان ادراک و جهان علم ۲) کاوش در جهان ادراک: فضا ۳) کاوش در جهان ادراک؛ اعیان حسی ۴) کاوش در جهان ادراک؛ حیات حیوانی ۵) انسان از منظر بیرونی ۶) هنر و جهان ادراک ۷) جهان قدیم، جهان مدرن. مرلو – پونتی یکی از خلاقترین فیلسوفان سدة بیستم بود. او شیوة جدیدی از تفکر دربارة ساختارهای اساسی زندگی انسان را با تأملاتی در باب هنر، ادبیات و سیاست ترکیب کرد که از این فلسفه تازه بهره میبرند. مرلو – پونتی مدعی است که یکی از دستاوردهای عظیم هنر و فلسفة مدرن ممکن ساختن کشف دوبارة جهانی بوده است که در آن زندگی میکنیم
مبانی استدلال
نویسنده: دیوید ا. کانوی
مترجم: تورج قانونی
تاریخ چاپ: ۱۳۹۱
ناشر: ققنوس
استدلال کردن یک موضوع قدیمی است اما کاربردی روزمره دارد. ما همه قادر به استدلال کردن هستیم. کسی که به هیچ وجه قادر به ارزیابی ادعاها و رسیدن به نتایج نیست هر چیزی را باور میکند و به شیوههای دلبخواهی عمل میکند. این واقعیت که ما به طور کلی به این نحو رفتار نمیکنیم نشان میدهد که تا چه اندازه به استدلال تکیه میکنیم تا افعالمان را هدایت و باورهایمان را پایهگذاری کند. هدف این کتاب بهبود بخشیدن به مهارتهای استدلال و بالا بردن تفکر مؤثر است. اگرچه همگان قادر به استدلال کردن هستند، اما همه به طور متقن استدلال نمیکنند. مهارتهای استدلال را میتوان با تجربه و آموزش بهبود بخشید. کتاب مبانی استدلال مجموعهای از ابزارهای عقلانی را فراهم میآورد که در فرایند اثبات، فهم و آزمودن ادعاها به کار میآید. این ابزارها اصول، تمایزها و روشهایی هستند که نسلهای بیشماری از فلاسفه، منطقدانان، مقالهنویسان، دانشمندان، منتقدان و متفکرانی از هر قبیل آنها را بسط دادهاند.