خاطره جمعی ایرانیان از سرودها و ترانه‌هایی لبریز است که مرور ایام و تلخی دوران نتوانسته اثر ماندگار آن‌ها را کم کند. این ترانه‌ها غالباً فارغ از هر رنگ و نژاد و زبان و لهجه به کلیت و هویتی به نام ایران می‌پردازد و بازخوانی و شنیدن آن‌ها در لحظات حساس تاریخی، حس نوستالژیک در بین گروه زیادی از مردم ایجاد کرده است.
در اینجا و به مناسبت نوروز ۱۳۹۴ تعدادی از معروف‌ترین این ترانه‌های میهنی را منتشر می‌کنیم:
سالار عقیلی
سرود ایران جوان یا نام جاوید وطن به اعتباری اولین سرود ملی ایران بوده است که ملودی آن توسط موسیو لومر ساخته شده است. این سرود به سفارش ناصرالدین‌شاه ساخته شد و نام سلامی شاهی بر آن گذاشته شد.
طی سال‌های گذشته این ملودی با بازسازی پیمان سلطانی و ترانه‌ای از بیژن ترقی همراه شد و نخستین بار با صدای سالار عقیلی انتشار یافت و مورد استقبال وسیع مردم قرار گرفت.
داریوش اقبالی
ترانه «دوباره می‌سازمت وطن» سروده سیمین بهبهانی بانوی غزل‌سرای معاصر است که داریوش اقبالی با آهنگسازی و صدای خود به معروفیت آن کمک فراوانی کرد. این ترانه از معدود ترانه‌های میهنی بود که در خارج از ایران ساخته شد و در سطوح متعدد مورد استقبال مردم واقع شد.
تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم
فرهاد مهراد
مهدی اخوان ثالث (م. امید) شاعر نامدار و ایران‌گرای معاصر آثار ملی فراوانی را در حوزه ادبیات منتشر کرده است. ترانه «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» پس از اجرای زیبای فرهاد مهراد رنگ و بویی جدید یافت و بعد از آن بارها و بارها توسط خوانندگان دیگر اجرا شد.
تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم
مهدیه محمدخانی
مهدیه محمدخانی یکی از افرادی بود که این ترانه معروف را خواند. آهنگسازی این اثر را بهزاد عبدی به عهده داشته است.
محمد رضا شجریان
این تصنیف یکی از آثار آلبوم سپیده (چاووش6) به آهنگسازی محمدرضا لطفی، ترانه‌ای از هوشنگ ابتهاج و به همراه آواز محمدرضا شجریان است. تصنیف ایران ای سرای امید در همان روزهای نخست انقلاب در سال 1357 ساخته شده و بنا بر گفته لطفی، خودش آن را در شب پیروزی انقلاب ایران به رادیو برد و آن را پخش کرد. لطفی درباره ساخت این قطعه می‌گوید: «تصنیف سپیده دیرتر از مقدمه آن ساخته شده است. چند ماه پیش از نخستین کنسرت این اثر، وقتی به منزل سایه رفتم و با سه‌تار، آهنگ تصنیف را برای او نواختم علاقه‌مند شد که شعر آن را بسراید. خواهش کردم هر چه زودتر اقدام کند چون کنسرت در راه بود و بدون این تصنیف، کارمان ناقص می‌ماند. کار سرودن شعر طولانی شد و من نگران بودم، تا اینکه یک هفته مانده به اجرای کنسرت شعر آماده شد و من آن را نزد شجریان بردم.
محمدرضا لطفی پیش از مرگ این ترانه را با صدای محمدرضا معتمدی هم منتشر کرد.
در روح و جان من می مانی ای وطن
محمد نوری
این سرود ماندگار با صدای محمد نوری، آهنگسازی محمد سریر و بر روی ترانه‌ای از تورج نگهبان ساخته شده است.
پرواز همای
این ترانه طی سال‌های اخیر توسط پرواز همای (سعید جعفر زاده احمد سرگورابی) و به همراه گروه مستان تهیه و اجرا شده است.
